به قلم : اعظم حاجی یوسفی ؛ بنیانگذار خیریه کودکان نیکوکار موعود ایرانیان
تحریریه زندگی آنلاین : یکی از مشکلاتی که به لحاظ آموزشی در ایران وجود دارد این است که همه آموزشهای لازم برای یک فرد در مدرسه ارائه نمیشود. آموزشها صرفا تکبعدی شدهاند، در حالی که امروزه در دنیا اهمیت سواد عاطفی (برخورداری استفاده از احساسات و عواطف خود برای افزایش قدرت شخصی و کیفیت زندگی خود و اطرافیان) بهبود یافته است. متاسفانه سواد عاطفی در جامعه ایران رو به نزول است. از سویی در ایران فرهنگ عشقورزی علیرغم آنکه سابقه طولانی دارد، کمتر در موردش آموزشهای لازم داده شده و میشود. به قول اریک فروم در کتاب هنر عشق ورزیدن که میگوید: عشق هنری است آموختنی، ولی متاسفانه در جامعه ما کمتر مهربانی و عشق را به عنوان یک هنر مورد توجه قرار میدهند. با توجه به اینکه مهرورزی حلقه مفقوده نظام آموزشی ایران است، بسیاری از نوجوانان و حتی معلمان درک و دریافت درستی از آن را ندارند. هدف از این سلسله مقالات این است که ما بتوانیم مهرورزی را به کودکان تفهیم کنیم، چرا که اگر کودکان و دانشآموزان ما بتوانند درک درستی از مهرورزی داشته باشند، شاید بتوان انتظار داشت بسیاری از مشکلات خانواده و دانشآموزان برطرف شود، چرا که میزان آسیبهای روانی، گسست بین نسلها، پرخاشگری، اعتیاد و ... ریشه در مسائل احساسی، عاطفی و درونی انسانها دارد. دیوید پیترسون میگوید در آینده نزدیک کودکان و نوجوانان، بسیاری از توانمندیهای خود را از دست خواهند داد، چرا که آنها موجوداتی هستند که فقط به خوبی میتوانند با کامپیوترهایشان چت کنند و در اتاقهای کوچک به CD خوانندگان گوش دهند، در حالی که اگر مسئله رابطه در دنیای واقعی جدی گرفته شود، بخشی از توانمندیها احیا خواهد شد. اگر مربیان آموزشی به تقویت هنجارهای موثر در کنشهای عاطفی بپردازند، میتوان انتظار داشت تا دانشآموزانی با روحیات و تعلقات عاطفی عمیقتر در کشورمان تربیت شوند. تحقیقات ثابت کردهاند ادراک مهربانان تا چه اندازه در رشد شخصیتی دانشآموزان و کودکان موثر است. هر چقدر شما و فرزندانتان با دیگران مهربانتر باشید، آنها را بیشتر به سمت خود جذب میکنید، بنابراین برای خوب بودن و مهربان بودن با خود و دیگران باید در درجه اول خود را دوست داشته باشید.
بیشتربخوانید:
مهربان باشیم و کودکانی مهربان تربیت کنیم
مهربانی با خود
گاهی سختترین مهربانیها همانی است که در حق خودتان انجام میدهید، اما به خودتان ایمان داشته باشید. ایمان و باور به تواناییها و قابلیتهایتان چیزهایی نیستند که دیگران بتوانند آنها را به شما بدهند. شما باید خودتان آنها را پرورش دهید، مراقبشان باشید، رشدشان بدهید و حتی گاهی تحریکشان کنید.
هر انسانی باید از مشکلات زندگی خودش بگذرد و کمکم یاد بگیرد که چگونه قدرت درونیاش را تقویت کند و چگونه محدودیتها را از میان بردارد. این امکان وجود دارد به لیست بلندی از خواستههایتان دست نیابید، اما هیچگاه از باور اینکه شما میتوانید به اهدافتان برسید، دست برندارید. در این رابطه کمی بیشتر تمرین کنید تا خودتان را بهتر درک کنید. به صدای قلبتان با دقت بیشتری گوش کنید. موفقیتها از همین جا شروع میشوند، درست از همینجا و از ذهن شما.
ایمان نخستین قدم است، حتی اگر همه پلهها را نبینی و فضای کمی در دیدرس تو باشد (مارتین لوترکینگ)
مهربانی در جامعه
در زمانه پرسرعت ما که همه عجله و مشغولیتهای فراوانی دارند، قطع کردن صحبت دیگران به دلیل اینکه سرتان شلوغ است و یا اینکه باید خیلی سریع جایی باشید، کاری معمولی است. گوش دادن سختتر از چیزی است که به نظر میآید، با این حال تکرار اینکه سرم شلوغ است، بهانه خوبی برای ترک مهربانی نیست. وقتی با کسی حرف میزنید، تمرین کنید که بتوانید با همه وجودتان به او گوش بدهید و تا زمانی که بیان تفکرات و داستانش به اتمام برسد، واقعا به او توجه کنید.
شنونده ماهر بودن به این معنا نیست که حتما باید در حل مشکلات عالی باشید. گاهی بهترین کاری که میتوانید انجام دهید، فقط داشتن گوشی برای شنیدن است حتی اگر نتوانید کاری انجام دهید، اختصاص دادن زمانی از روزتان به یک نفر بزرگترین مهربانی است که میتوانید انجام دهید.
هر جا انسانی وجود داشته باشد، فرصتی است برای مهربانی (رابرت اینگر سول)
بیشتربخوانید:
گام به گام با مهربانی
مهربانی با خویشاوندان
گاهی سعی کن با علاقه خانوادهات آشنا و متوجه شوی فرزندت، والدینت، همسرت، نامزدت، دوستت و یا همکارت به چه چیزی علاقه دارند. سعی کن حتی برای یک بار هم که شده آن را تهیه، کادو پیچ کرده و به او تقدیم کنید. گاهی با یک هدیه نه چندان ارزشمند میتوان معجزه کرد و راهی پیدا کرد تا دنیای کسی را شاد کرد.
وقتی که ۱۶ ساله بودم همه دنیای من با یک آتشسوزی ویرانگر تبدیل به جهنم شد. در میان آن همه آتش و دود، پیانوی من هم سوخت. همه پولهایمان را از دست دادیم، اما هیچ گاه پدرم نگذاشت که من احساس ناامیدی کنم و کمبودی را احساس کنم. بخشش و لطف او بیپایان بود. با جیب خالی گاهی معجزه میکرد و راهی پیدا میکرد تا دنیای مرا شاد نگه دارد. یک شب پدرم آرام در اتاق را باز کرد و با قدمهایی آرام و آهسته به سمت تختخواب من آمد و یک کیبورد کنار تختم گذاشت و گفت میدانم که پیانو نمیشود، ولی صدای خوبی میدهد و تو میتوانی با این هم معجزه کنی. از فردای آن روز به بعد با نواختن کیبورد صدای شادی در فضای خانه ما پخش شد. بهترین هدیهای که والدین میتوانند به فرزندانشان بدهند کمی زمان است که با آنها با خوشی و خوبی بگذرانند.
مهربانی با دیگران
به کسی که در وضعیت بحرانی قرار گرفته است، پول قرض بدهید. به خاطر داشته باشید که ما نباید به دیگران و نیازهای آنها بیتفاوت باشیم و این گونه رفتار را حتما در وجود فرزندتان هم تقویت کنید. حتما لحظههایی بوده که شما هم در صدد یافتن راهحلی بودهاید و امید داشتید تا کسی کمکتان کند، باورتان داشته باشد به شما قدرت بدهد، اعتماد کند و دستتان را بگیرد.
احساسات و مهربانی را در زندگیتان کمرنگ نکنید. مهربانی مانند جادویی است که به شما قدرت همدردی و نزدیکی به دیگران را میبخشد. سعی کنید کسی باشید که خود زمانی به وجود چنین کسی نیاز داشتهاید.
بیشتربخوانید:
ضرورت آموزش مهربانی و صلح دوستی در کودکان
مهربانی در محیط
بیش از حد از کودها و سمها برای باغچههایتان از آن استفاده نکنید. سعی کنید از وسایل یک بار مصرف قابل تجزیه و سازگار با محیط زیست استفاده کنید. کمتر از اسپریها استفاده کنید، چون باعث تخریب لایه ازن میشود. سعی کنید زبالهها را سر ساعت در جای مخصوص خود قرار دهید. اگر متوجه تخلیه غیرقانونی زباله شدید، حتما به مراکز مربوطه گزارش دهید.
به فعالیتهای اجتماعی زیست محیطی بپردازید. میتوانید منابع اصلی آلودگیها را فهرست کنید و با اجرای طرحهای آموزشی در زمینه حمایت از محیط زیست و طبیعت فرهنگسازی کنید. مطمئن باشید شما میتوانید در کاهش درد و رنج انسانها و محیط اطرافتان تاثیرگذار باشید.
هر قدر به طبیعت نزدیک شوید، زندگی شایستهتری پیدا میکنید (نیما یوشیج)
بیشتربخوانید:
10روش برای اینکه عزت نفس دختر نوجوان تان را بالا ببرید
مهربانی با غریبهها
اگر هنری دارید، به صورت رایگان در اختیار عموم قرار دهید و به آنها نیز بیاموزید. از فرزندانتان هم بخواهید گروهی تشکیل دهند تا به دانشآموزانی که در بعضی از دروس ضعیف هستند کمک کنند تا مثل آنها پیشرفت کنند. به افرادی که در کوچه و خیابان میبینید، لبخند بزنید و یا حتی به آنها سلام کنید تا به تدریج این فرهنگ در میان ما رایج شود تا سلام و لبخند زدن به یک غریبه دیگر برای ما نامتعارف نباشد.
برای کسی که بعد از شما قصد ورود به ساختمان را دارد، در را باز نگه دارید و یا به کسی که بار سنگینی دارد کمک کنید و ... . اینها کارهای سادهای هستند که تکرار آن میتواند به ترویج مهربانی کمک کند و همچنین مهربانی را به عادت تبدیل کند. شما با مهربانی باعث تغییرات مهمی در جامعه و دنیای اطراف خود میشوید، البته به شرطی که به خاطر مهربانی و انجام اعمال نیکتان انتظار پاداش و قدردانی نداشته باشید.
]تنها انسانیت را در نظر داشته باشیم و باقی چیزها را فراموش کنیم. اگر بتوانیم از عهده این کار برآییم، آینده انسان، بهشتی خواهد بود لبریز از شادی و دانش و آگاهی، ولی اگر موفق نشویم ، یک نابودی عظیم و جهانی را پیش رو خواهیم داشت (برتراند راسل)[.
بیشتربخوانید:
نسخه تــقــویت اعتماد بــه نـفس کودکان ( بخش اول )
نسخه تــقــویت اعتماد بــه نـفس کودکان ( قسمت دوم )