تحریریه زندگی آنلاین : آیا تا به حال به دوران بازنشستگی موفق فکر کرده اید؟ دوران بازنشستگی یکی از مراحل فرآیند زندگی است که برای هر فردی اتفاق می افتد. اما در مورد وضعیت این دوران، همه یکسان نیستند. برخی افراد از میانسالی زودرس رنج می برند. برخی دیگر در دهه 80 و 90 سالگی فعال و سالم هستند. بسیاری بر این باورند که دوران بازنشستگی و مرگ زودرس ناشی از نحوه زندگی و شرایط ژنتیکی است. در برخی موارد این ممکن است درست باشد. فیلسوفان و دیگران مدتهاست که معنای زندگی خوب را بررسی کردهاند، و ما باید بپرسیم که موفقیت دردوران بازنشستگی به چه معناست و چگونه می توان حتی در سنین بالا با انگیزه و خوش بین بود.عوامل موثر بر روند پیری را می توان چالش های روانی و هیجانی سبک زندگی، سطح عملکرد فیزیکی و شناختی ، وضعیت اجتماعی- اقتصادی ، سطح تحصیلات و … را نام برد. امید به زندگی و کیفیت زندگی نیز برای افراد برای حفظ سلامت جسمی و روانی بسیار مهم است.
بازنشسته های موفق تعامل عمدی با اطرافیان خود دارند و وقت خود را با مطالعه و ورزش پر می کنند، به طوری که ناتوانی های جسمی و ذهنی در آنها کمتر دیده می شود. طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت، سن بالای 65 سال بازنشسته محسوب می شود. دوران بازنشستگی در برخی از کشورهای در حال توسعه از جمله ایران به سن 60 سالگی اطلاق می شود.
دوران بازنشستگی یکی از مراحل طبیعی چرخه زندگی انسان است. در این دوره معمولاً سرعت حرکت کاهش می یابد، ماهیچه های بدن و اندام های حسی ضعیف می شوند و سرعت پردازش مغز، دستگاه گوارش و کلیه ها کند می شود. بازنشسته ها برای حفظ سلامت جسمی و روانی خود و کاهش اضطراب و افسردگی باید در فعالیت های اجتماعی شرکت کنند.
بیشتربخوانید:
بازنشستگی ، فرصت شکوفایی ( قسمت اول)
ویژگی بازنشسته های موفق
در سال 1987 کتاب ”دوران بازنشستگی موفق” توسط دو نفر از دانشمندان بزرگ به نام های رابرت کان و جان والیس رو منتشر شد. این کتاب استدلال می کند که دوران بازنشستگی موفق به سه عامل بستگی دارد.
بدون معلولیت یا بیماری
سطح آگاهی بالا و مهارت های بدنی مناسب.
تعامل عمدی و هدفمند با دیگران.
دوران بازنشستگی موفق چیست؟
افراد مسن برای انجام برخی از کارهای پیچیده به تلاش بیشتری نیاز دارند، اما برخی افراد مسن هستند، با وجود سنشان باز هم در سطوح بسیار بالایی در جامعه موفق هستند. با افزایش سن، کنترل بروز برخی بیماری ها دشوارتر می شود. دوران بازنشستگی موفق به معنای رهایی از بیماری های جسمی نیست. بازنشسته موفق فردی است که با وجود بیماری معلول نباشد و توانایی های جسمی و شناختی خود را در بالاترین سطح ممکن حفظ کند و با اطرافیان و جامعه تعامل سازنده داشته باشد.
سلامت جسمی دردوران بازنشستگی بسیار مهم است، بنابراین افراد باید در دوران میانسالی مراقب وضعیت جسمانی خود باشند و در صورت لزوم از رژیم غذایی خاصی پیروی کنند. به عنوان مثال مصرف زیاد غذاهای خمیری در بازنشسته ها می تواند باعث مشکلات گوارشی شود.از دیگر عواملی که به شما کمک می کند دردوران بازنشستگی موفق باشید، فعالیت بدنی مناسب، کنترل بیماری هایی مانند دیابت، فشار خون و عدم استعمال دخانیات است.
بیشتربخوانید:
نگاهی متفاوت به دوران بازنشستگی
سبک زندگی بازنشسته های موفق
سبک زندگی برای دوران بازنشستگی موفق شما بسیار مهم است. عوامل خارجی موثر بر سبک زندگی بازنشسته ها عبارتند از:
یک رژیم غذایی مناسب مخصوص بازنشسته
اهمیت کاهش نمک در سنین بالا
ورزش بازنشسته ها به صورت روزانه
مهارت های شخصی
مراقبت از حیوان خانگی
نمونه های بازنشسته های موفق
وارن بافت، پیرمرد موفق و ثروتمند: تصویر وارن بافت به عنوان یک فرد خوب و موفق در ذهن همه است. وارن بافت 86 ساله به نمونه ای از بازنشسته موفق تبدیل شده است. برخی از جنبه های زندگی وارن بافت که در مصاحبه وی به آنها اشاره شد عبارتند از:
نحوه نوشیدن و غذا خوردن او تاثیر بسزایی در موفقیت او دردوران بازنشستگی نخواهد داشت، راز موفقیت او در جای دیگری نهفته است. مهمترین چیز در زندگی وارن بافت این است که زمان زیادی از روز خود را صرف مطالعه کتاب می کند.
ژان لوئیز کالمان : این پیرمرد 122 ساله به عنوان مسن ترین مرد جهان شناخته می شود، او سن موفق خود را مدیون رژیم غذایی و استراحت مناسب دانست. روغن زیتون بخشی غیرمنتظره از رژیم غذایی او بود، اما او همچنان مقدار زیادی شکلات در روز می خورد. مغز ژان تا زمان مرگش خوب کار می کرد. راز موفقیت او نحوه مواجهه با مشکلات زندگی بود. به گفته خودش، او می خواست همه چیز را بداند.
بیشتربخوانید:
نسیم آرامش بر ساحل بازنشستگی
راهکاری قطعی برای تجربه کردن دوران بازنشستگی موفق
باید بپذیریم که دوران بازنشستگی با ناتوانی یا بیماری یکی نیست تا بتوانیم زندگی موفق و سالمی دردوران بازنشستگی داشته باشیم. موفقیت دردوران بازنشستگی ربطی به عوامل ژنتیکی فرد ندارد، بلکه به عوامل بیرونی قابل کنترل و انتخاب های شخصی مربوط می شود. اینها شامل ورزش، تعاملات اجتماعی و نگرش فرد نسبت به زندگی است.
وقتی به دوران بازنشستگی و مشکلات آن فکر می کنید، ترس ممکن است اولین واکنش شما باشد. به همین دلیل است که ما می خواهیم عزیزان سالخورده ما در خانواده ما یک دوران بازنشستگی موفق را تجربه کنند. به عبارت دیگر، ما می خواهیم اطمینان حاصل کنیم که آنها بالاترین کیفیت مراقبت را دریافت می کنند. مراقبت های بهداشتی در خانه یکی از مهم ترین و با ارزش ترین کارهایی است که می توانیم برای عزیزان خود انجام دهیم. به هر حال، بهترین چیز در مورد مراقبت از افراد مسن در خانه در مقایسه با سایر موارد چیست؟
کمک به زندگی روزمره
بسیاری از افراد مسن نمی توانند به راحتی فعالیت های روزمره زندگی خود را انجام دهند. مثلاً لباس پوشیدن، حمام کردن یا حتی خوردن و آشامیدن. پس پرستاران آموزش دیده اند تا این کارها را به بهترین شکل ممکن انجام دهند.
خدمات درمانی
پرستاران آموزش دیده آماده پاسخگویی سریع و کارآمد به هر گونه نیاز بهداشتی و پزشکی هستند. داروها یا تزریقات را در زمان مناسب به بیماران می دهند. در صورت نیاز آزمایشات و معاینات بعدی را طبق دستور پزشک انجام می دهد.
تعاملات اجتماعی
تنهایی بر دوران بازنشستگی موفق تأثیر منفی می گذارد. بسیاری از بازنشسته ها نیز به دلایل مختلف قادر به بیرون رفتن نیستند. برای بازنشسته ها، داشتن یک پرستار و همراه به این معنی است که همیشه کسی برای مداخله وجود دارد. این می تواند برای سلامت روان آنها بسیار موثر باشد.
برنامه غذایی مشخص
چه جوان باشید چه پیر؛ رژیم غذایی منظم برای سلامتی بسیار مفید است. با این حال، بسیاری از بازنشسته ها به اندازه کافی غذا نمی خورند یا این اصل را فراموش می کنند. پرستاران در خانه همیشه مراقب زمان، کمیت و مقدار غذا هستند.
امنیت
یکی دیگر از مزایای داشتن یک پرستار این است که عزیزان شما همیشه در امانند. بازنشسته ها به طور مداوم در معرض خطر کلاهبرداران، سارقان و مجرمان حتی در خانه هستند. تصور کنید که این افراد همچنان مشکلات حافظه دارند. در این شرایط، شانس به خطر انداختن جان آنها در حال افزایش است.
از بین رفتن فشار روی اعضای خانواده
اکثر خانواده های امروزی کار می کنند یا وقت کافی برای مراقبت از عزیزان خود ندارند. اما چقدر خوشحال می شوید اگر بدانید که یک فرد قابل اعتماد و حرفهای همیشه در کنار والدین مسن شماست؟
دسترسی به امکانات
یک دوران بازنشستگی موفق به معنای همه کاره بودن در دنیای امروز است. برای مثال، گوشی های هوشمند یا گجت ها یکی از آنها هستند. اگر در کنار این عزیزان نیستید؛ آنها می توانند از طریق ویدئو با دستیار پرستار خود یا شما تماس بگیرند.
تاثیر عوامل استرس زا بر دوران بازنشستگی موفق
اما اکثر مردم چندان خوش شانس نخواهند بود. بنابراین، آنها باید راه هایی برای مقابله و سازگاری با سن پر استرس بیابند.مقابله با استرس ناشی از افزایش سن و یافتن راه هایی برای حفظ کیفیت زندگی، سازگاری فعال نامیده می شود.برای سازگاری، یک فرد مسن باید از منابع داخلی (نگرش، خوش بینی، مقابله با چالش ها) و منابع خارجی (حمایت اجتماعی موجود، منابع مالی و غیره) استفاده کند.
عوامل استرس زامی تواند شامل موارد زیر باشد:
بیماری مزمن
آسیب های محیط اجتماعی
عدم تناسب فرد و محیط
ویژگی کلیدی رفتاری دوران بازنشستگی موفق از نظر محققان
85 درصد تنهایی دردوران بازنشستگی عاطفی است و ناشی از کمبود و ناتوانی در برآوردن نیازهای فردی است. ویژگی کلیدی رفتاری دوران بازنشستگی موفق از نظر محققان را اینگونه بیان می کنند:
همراهی خانوادگی: دوران بازنشستگی برای فردی که خانواده شادی دارد و از حمایت عاطفی فرزندان و نوه های خود بهره می برد، مطمئناً می تواند این دوران را در وضعیت بسیار بهتری نسبت به همسالان خود بگذراند و فشار و استرس زندگی او بسیار کمتر است. سلامت جسمی و روانی را برای انجام فعالیت های فیزیکی یا شغلی بهبود می بخشد.کاهش استرس. اولین واکنش یک فرد مسن به مشکلات سلامتی ناشی از آن استرس است. مراقبت از او، به خصوص اگر مورد توجه عزیزانش باشد، مؤثرترین عامل در بهبود وضعیت روانی اوست.برای بازنشسته ها خوب است که گروهی از دوستان برای رفتن به مسافرت و پیک نیک، گذراندن وقت به خصوص ورزش روزانه داشته باشند تا بتوانند ذهن و جسم خود را تا حد امکان حفظ کنند.
تعاملات اجتماعی: هر چه افراد مسن تر از نظر اجتماعی بیشتر در ارتباط باشد و زمان کمتری را در تنهایی سپری کنند، در بهبود وضعیت خود موفق تر است.
دسترسی به امکانات: موفقیت بازنشسته ارتباط مستقیمی با دسترسی به کلیه امکانات مدرن جامعه دارد. برای مثال با گوشی هوشمند یا وسایل ضروری که با آن می توانید با هرکسی که می خواهید تماس تصویری برقرار کنید.
رژیم غذایی مناسب برای بازنشسته ها: مهم نیست چند سال دارید، داشتن رژیم غذایی مناسب بخش مهمی از حفظ سلامت جسمانی است. با این حال، افزایش سن باعث می شود که به غذا توجه نکنند و والدین اغلب از بی اشتهایی رنج می برند، بنابراین شما یا پرستار یا یکی از فرزندانتان باید همیشه مراقب خوردن او باشید.
در صورت لزوم خدمات مراقبت در منزل: اگر بازنشسته ها بیمار می شوند و نمی توانند از خود مراقبت کنند و کارهای ساده ای مانند استحمام یا لباس پوشیدن انجام می دهند و زمان کافی برای مراقبت از کودکان ندارند، بهتر است پرستاران آموزش دیده به آنها کمک کنند. او همیشه در کنارش است و بازنشسته ها بدون احساس تنهایی از خدمات پزشکی و غذا بهره مند می شوند. در عین حال به اندازه کافی احساس امنیت هم می کنند.
بیشتربخوانید:
بازنشستگی ، فرصت شکوفایی ( قسمت دوم)
افزایش طول عمر بازنشسته های موفق
طول عمر یکی از مهم ترین ویژگی های دوران بازنشستگی موفق است، اما مهمتر از آن، افزودن سال ها به زندگی کافی نیست، یک بازنشسته موفق باید بتواند سال های پر از موفقیت و با کارایی بالا را به زندگی اضافه کند. افزایش امید به زندگی به این معنی است که فرد با از دست دادن دوستان و جدایی مواجه می شود که برای او ناراحت کننده است. بازنشسته ها موفق باید بتوانند عادات و سبک زندگی موثر و سالم خود را از میانسالی به دوران بازنشستگی انتقال دهند و از تجربیات خود بهره ببرند و احساس درونی مثبت و رضایت بخشی داشته باشند. حفظ نگرش مثبت منجر به دوران بازنشستگی موفقیت آمیز می شود که باعث افزایش طول عمر و بهبود سلامت و کیفیت زندگی خواهد شد.
نحوه زندگی برای داشتن دوران بازنشستگی سالم
سلامتی یعنی مریض نبودن! شرایط جسمی، روحی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی در سلامتی مؤثر است.علاوه بر این که عوامل ژنتیکی، محیطی و فردی در سلامتی نقش دارند، سلامت هرکس نه تنها در زندگی او مؤثر است بلکه در زندگی اجتماعی هم می تواند اثر بخش باشد. زیرا در مورد بیماری های عفونی مستقیم و در مورد بیماری های مزمن به طور غیرمستقیم بر سلامت جامعه تأثیر می گذارد. پس مفید بودن در جامعه را از دست داده و هزینه های مراقبت را افزایش می دهد در نتیجه تعهد و تمایل ملی فرد برای تضمین سلامتی کم می شود. برای اینکه بتوانیم نتایج تعهد ملی و آرمان های فردی را در یک جهت قرار دهیم نیاز به یک برنامه کامل در تمام سطوح جامعه و جامعه داریم.
زنجیره ای از عوامل خطر در جامعه به شدت بر سلامت فرد و جامعه تأثیر می گذارد و با شناسایی به موقع این عوامل و انجام مداخلات فردی و جمعی می توان در پیشگیری از بیماری ها و ارتقای کیفیت زندگی بازنشسته ها به موفقیت دست یافت. عوامل خطر شامل بی تحرکی، خوب غذا نخوردن، نداشتن خواب کافی و استرس است.
کیفیت زندگی یک مفهوم چند بعدی گسترده است که معمولاً شامل گزارش اعمال خود در مورد سلامت جسمی و روانی است. کیفیت زندگی ویژگی هایی را توصیف می کند که برای فرد ارزشمند است و نتیجه احساس راحتی یا ادراک است. این حفظ منطقی عملکرد فیزیکی، عاطفی و فکری به منظور خوب و مناسب بودن برای رشد و حفظ توانایی های خود در فعالیت های ارزشمند زندگی است.
راههای موفقیت در دوران بازنشستگی
– قبل از هر چیز باید در نظر داشت که برای کنترل فشار خون بالا، دیابت، استعمال دخانیات و چاقی هیچ وقت دیر نیست و با تغذیه و سبک زندگی مناسب می توان از همه این موارد پیشگیری کرد و فعالیت های بدنی صحیح با کنترل این موارد می توانید سن بازنشسته را تضمین کند.
– افسردگی طولانی مدت، وقوع حوادث شدید در زندگی و انزوا از عوامل خطر ساز بوده و باعث زوال ذهنی در دوران بازنشستگی است.
– نکته مهم دیگر سلامت قلب است زیرا قلب و مغز ارتباط تنگاتنگی با هم دارند یعنی اگر مغز سالم می خواهید باید قلب سالم هم داشته باشید. یکی از مواردی که امروزه زندگی ما را تهدید می کند عدم فعالیت بدنی و سبک زندگی کم تحرک است. زندگی مدرن فعالیت بدنی را بسیار کم کرده است و این ماده علاوه بر ایجاد بیماری و چاقی بر روحیه افراد نیز تاثیر می گذارد.
– مشکل دیگر آموزش است، هرچند این موضوع در کشورهای در حال توسعه مشکل ساز است، اما افرادی که در سنین کودکی و نوجوانی درس خوانده و تحصیل کرده اند، حتی اگر درس نخوانده باشند، اما همچنان در حال یادگیری باشند، برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر بسیار مهم است. به عبارت دیگر، بی سوادی یک عامل خطر برای زوال شناختی در سنین بالا است. بازنشسته ها باید تا حد امکان یاد بگیرند کارهایی مانند سرگرمی های جدید، پرورش گل، باغبانی، مطالعه، بازی های رومیزی، بازی های کارتی و آموزش کامپیوتر و… را برای از بین بردن زوال عقل انجام دهند.
– از آنجایی که ورزش باعث افزایش مورفین و اندورفین در بدن و ایجاد احساس شادی در افراد می شود، ورزش بدنی به ویژه پیاده روی برای سلامت مغز و قلب مفید است، بنابراین توصیه می کنیم افراد حداقل نیمی از ورزش های شدید را انجام دهند.