به قلم : د کتر مجید حاجی فرجی ؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو فرهنگستان علوم پزشکی کشور
تحریریه زندگی آنلاین : عسل
عسل یک ماده غذایی مفید و سودمند برای انسان است که سرشار از مواد معدنی از قبیل کلسیم، سولفور، آهن، روی، پتاسیم، منیزیم و همچنین حاوی ویتامین‌های گروه B مانند B1، B2، B3 و B5 و همین‌طور ویتامین‌های A و C می‌باشد. تاکنون 15 نوع قند در آن شناسایی شده است که از مهم‌ترین آنها می‌توانیم به فروکتوز یا قند میوه اشاره کنیم. قدیمی‌ترین اثر تاریخی مربوط به برداشت عسل مربوط به هفت هزار سال پیش از میلاد مسیح بر می‌گردد و خواص طبی عسل را از حدود 3500 سال پیش می‌دانستند و به کار می‌گرفتند. قبل از حضرت مسیح علیه‌السلام در برخی از نقاط، مقداری عسل را همراه با مردگان‌شان در تابوت می‌گذاشتند و شیر و عسل را در کتاب مقدس نشانه حاصلخیزی و فراوانی نعمت می‌دانستند.
عسل دارای انواع پروتئین، اسیدهای آمینه و اسیدهای آلی مثل اسید فورمیک است که خاصیت ضد میکروبی دارد. همچنین اعتقاد بر این می‌باشد که عسل دارای نوعی هورمون جنسی از نوع استروژن است که می‌تواند برای مردها مفید باشد. بسیاری از ورزشکاران برای افزایش انرژی خود در دوران تمرین‌ها از عسل استفاده می‌کنند. منبع بسیار خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها است که نقش بزرگی در جلوگیری از سرطان‌ها و همچنین بیماری‌های قلبی عروقی دارد.
عسل به سلامت و توان مادران باردار و شیرده برای رشد و تقویت مغز کودکان و نیز افزایش اشتهای آنها کمک می‌کند و بسیار مفید است. همچنین به دلیل وجود ماده‌ای به نام گلوناس در عسل، به خاطر دارا بودن خاصیت ضد التهابی، می‌تواند موجب التیام زخم‌ها حتی گوارشی، زخم‌های چرکی و سوختگی‌ها شود. در بسیاری از اسناد علمی جدید هم استفاده از عسل برای ترمیم زخم‌ها مورد تایید قرار گرفته و همچنین می‌تواند موجب توقف رشد میکروب‌ها شود. به سبب برخورداری از آنزیم‌های گوارشی مثل آمیلاز، اینورتاز، کاتالاز، پروکسیداز و لیپاز، به هضم غذا کمک نموده و از ریفلاکس یا ترش شدن معده جلوگیری می‌کند. برای درمان عفونت‌های روده‌ای، یبوست و همچنین بیماری‌های کبدی و کیسه صفرا موثر است. عسل برای آن دسته از افراد مسنی که عملکرد سیستم گوارشی‌شان دچار ضعف شده، منبع خوبی از انرژی و مواد مغذی می‌باشد که مستقیم جذب بدن می‌شود و همچنین در رفع التهاب ریه و برطرف کردن سرفه سودمند است، همان‌طور که از دیرباز در درمان سرفه‌ها و مشکلات آلرژی و حساسیت‌های تنفسی، شربت عسل به کار گرفته می‌شد. در درمان و کنترل تهوع و استفراغ دوران بارداری هم موثر است. ما در قرآن سوره‌ای به نام «نحل» داریم که در آن در آیات 68 و 69 به وضوح از عسل نام برده شده و فرموده است که از شکم‌های زنبورهای عسل، نوشیدنی عسل بیرون می‌آید که رنگ‌های آن متفاوت بوده و در آن برای مردمان درمانی است و قطعا در آن نشانه‌ای می‌باشد برای گروهی که تفکر می‌کنند. اشاره صریح دارد که در آن، برای درمان مردمان، شفا نهفته است.
گوشت پرندگان و آبزیان
طبعا مصرف گوشت پرندگان و آبزیان، بیشتر از گوشت قرمز توصیه شده است. هر 100 گرم از گوشت مرغ و پرندگان حدود 190 تا 200 کیلوکالری انرژی دارد و میزان کلسترول آن 89 میلی‌گرم است که در مقایسه با گوشت قرمز بسیار پایین‌تر می‌باشد.
گوشت پرندگان منبع خوبی از اسیدهای آمینه به ویژه ضروری و همچنین عناصر معدنی مثل فسفر، پتاسیم، مس، روی، آهن و سلنیوم و به ویژه ویتامین‌های گروه B است. به دلیل وجود روی و فسفر و سایر مواد معدنی در گوشت پرندگان، این گوشت منبع بسیار خوبی برای تامین مواد مغذی و تقویت هوش و حافظه کودکان به شمار می‌رود. از طرفی به دلیل وجود آنتی‌اکسیدان‌ها مثل ویتامین A، در کنار مجموعه ویتامین‌های گروه B، گوشت بلدرچین به ویژه، همراه با گوشت‌های دیگر پرندگان، می‌تواند با رادیکال‌های آزاد موجود در سلول‌ها مقابله کند و طبیعتا موجب تقویت سیستم ایمنی بدن و همچنین پیشگیری از سرطان‌ها شود. مصرف آنها به پیشگیری از بیماری‌های کم‌خونی کمک می‌کند و از طرفی ماهی و دیگر آبزیان در دسته گوشت‌های سفید قرار دارند که در کل گوشت‌های سفید در مقایسه با گوشت‌های قرمز، چربی اشباع کمتر و همچنین پورین و پریمیدین کمتری دارند که نسبت به گوشت‌های قرمز، ترکیبات ازته کمتری در بدن تولید می‌کنند، لذا در بیماران مبتلا به نقرس یا با اسید اوریک بالا، گزینه بهتری هستند. همان‌طور که می‌دانیم، چربی غذاهای دریایی از نوع غیر اشباع است که به اسیدهای چرب امگا 3 معروف هستند و میزان لیپوپروتئین با چگالی بالای آن خیلی مفید می‌باشد. غذاهای دریایی سرشار از املاح معدنی مانند فسفر، ید، کلسیم و ویتامین‌های A و D و ویتامین‌های گروه B هستند.
در قرآن کریم به ویژه در سوره «طه»، از پرندگان و به ویژه بلدرچین نام برده شده که برای مصرف قوم بنی‌اسرائیل آمده، در سوره «بقره» از سلوی یاد شده که همان بلدرچین است. در سوره «واقعه» آیه 21 اشاره به گوشت پرندگان برای مصرف السابقون یا مقربان خاص الهی آمده و همچنین در سوره «طور».
در آیه 14 سوره «نحل» نیز از گروه آبزیان نام برده شده که گفته شده ما دریا را مسخر کردیم تا از گوشت تازه آن بخورید و مصداق بارز آن، خوراک ماهی است که در سوره «فاطر» هم به آن اشاره شده است.
از طرفی در روایاتی که از حضرت رسول صلوات ا... علیه آمده، مصرف گوشت پرندگان را مفید و بهترین گوشت برای مصرف دانسته‌اند. همچنین از امام کاظم علیه‌السلام آمده که گوشت خشک ماهی موجب تنبلی و ضعف معده می‌شود و بیماری‌ها را تحریک می‌کند. بر همین اساس است که مصرف گوشت تازه آبزیان توصیه می‌شود و نه گوشت‌هایی که به روش‌های مختلف خشک و بعدا مصرف می‌شوند.
