ركسانا خوشابی كارشناس ارشد مشاوره
هر قدر بگوییم كه همه موجودات زنده نیاز به محبت دارند، باز هم كم گفته‌ایم. از گیاه گرفته تا حیوانات و البته همه انسان‌ها از نوزاد تا كهنسال. مطالعه انواع موجودات زنده نشان می‌دهد كه همه آنها نیازمند مهر و محبت و توجه اصیل و حقیقی‌اند؛ محبتی كه از ته دل و از عمق جان باشد و بتواند درد‌های روح و روان را التیام ببخشد.
رفتارهایی مانند بی توجهی به دیگران، تحقیر، تمسخر، خیانت، توهین و مانند اینها فی نفسه اعمال ناپسندی هستند كه در شان یك انسان واقعی نیستند و پیام ضمنی و پنهانی آنها این است كه «دیگر محبتی در كار نیست»؛ از این‌رو گاه آسیب‌هایی جدی به طرف مقابل وارد می‌آورند. به همین دلیل، قربانی چنین رفتارهایی به جای آنكه انجام دهنده رفتار را ناآگاه، نادان یا مشكل‌دار تلقی كند، خود را بازنده، آزرده و آسیب‌دیده می‌پندارد.
كمبود یا نبود محبت عامل بسیاری از اختلالات و بیماری‌های روانی و مشكلات رفتاری است. محبت حقیقی مانند نوری است كه باعث رشد و شكوفایی می‌شود و وقتی وجود ندارد یا كمرنگ است، موجب انواع نارسایی‌ها، ركود، توقف و شكست‌ها می‌شود. گویی ارگانیزم و روح و روان ما تشنه محبت است و اگر با محبت سیراب شود، مانند درختی كه با آب پاك و زلال سیراب و با نور خورشید تغذیه شده، بهترین میوه‌ها و محصولات از آن پدید آمده و نه تنها ثمره آن، كه حتی سایه و برگ و شاخه‌اش هم به كار دیگران می‌آید و اگر این محبت نباشد، یا نهال وجود ریشه نمی‌گیرد و یا درختی با محصول نامرغوب و با شاخه‌ها و ساقه شكننده به بار می‌آید.
اما محبت حقیقی به چه معناست؟ آنگونه كه در ادیان، مذاهب و مكاتب ملاحظه می‌كنیم، محبت حقیقی محبت خداست و هر محبت اصیل دیگری هم ریشه در این محبت اصلی و مرجع دارد. از بین محبت‌ها، محبت و مهر مادری به دلیل شباهت‌هایی كه با مهر الهی دارد، محبتی اصیل به شمار می‌آید. اما این اصالت تا حدود زیادی تابع شخصیت، آگاهی و كمبود‌های مادر نیز هست. اگر مادری بتواند بر كمبود‌ها و نارسایی‌هایی كه خود داشته است، غلبه كند و مهر و محبتی عمیق نثار فرزند خود نماید، نتیجه فوق العاده آن را خواهد دید.
نتایج تحقیقات نشان می‌دهد كه محبت بین زن و شوهر برای آن دو می‌تواند درمان و مداوای درد‌ها و بیماری‌ها باشد؛ حتی درمان فشار خون! در اینجا به نتایج چند پژوهش در این زمینه اشاره می‌شود: امروزه تقریبا همه می‌دانند كه استرس یكی از عوامل مهم و موثر بر بیماری‌های قلبی - عروقی است و درمان آن و رسیدن به آرامش، یكی از عوامل پیشگیری و حتی درمان بیماری‌های قلبی - عروقی می‌باشد.
محققان انگلیسی در موسسه قلب بریتانیا مشغول تحقیق بر روی آنزیم استرس و ارتباط آن با بیماری قلبی و در گوشه دیگری از دنیا دانشمندان در حال بررسی نقش آنزیم HSD111 هستند كه یك آنزیم سلول چربی و تنظیم‌كننده هورمون استرس، یعنی كورتیزول است. دكتر گریفیت، سخنگوی موسسه قلب بریتانیا، در این‌باره می‌گوید: حمایت احساسی از سوی كسی كه او را دوست داریم به ما كمك می‌كند تا با استرس‌ها به طرز درستی كنار بیاییم. ما در پی اثبات و یافتن چگونگی این پدیده هستیم.
اما دانشمندان كانادایی پا را از این هم فراتر گذاشته و اخیرا ثابت كرده‌اند كه محبت و حمایت همسر و صمیمیت بین زوجین از ابتلا به یكی از خطرناك‌ترین بیماری‌های بدن انسان، یعنی فشار خون بالا، پیشگیری می‌كند. دانشمندان دانشگاه تورنتو در یك تحقیق جالب بر روی 216 زن و مرد، به مدت یك سال، دریافتند كسانی كه دارای شغل‌های پراسترس هستند ولی روابط صمیمی با همسرشان دارند، دچار فشار خون بالا نمی‌شوند.
پژوهشگران كانادایی در تحقیق‌شان با بررسی میزان روابط صمیمی زوجین به نتایج فوق دست یافتند؛ به این ترتیب كه ابتدا تمام این 216 نفر را كه 40 تا 65 سال سن داشتند، از نظر میزان فشار خون و استرس‌های شغلی و میزان صمیمیت آنها با همسرشان مورد بررسی قرار دادند. این پژوهشگران برای میزان صمیمیت با همسر، عبارت همبستگی زناشویی را به كار می‌برند. دكتر شلدون، استاد دانشگاه تورنتو و مسؤول این تحقیق، در این باره می‌گوید: میزان حمایتی كه انسان در منزل دریافت می‌كند، دقیق‌ترین تعریف عبارت همبستگی زناشویی است.
پس از یك سال دوباره میزان فشار خون و استرس‌های شغلی و همبستگی زناشویی این 216 نفر مورد ارزیابی قرار گرفت كه فشار خون همه افراد دارای مشاغل طاقت فرسا كه در منزل از حمایت روانی همسرشان برخوردار بودند، پس از یك سال مختصری كاهش یافته بود؛ در حالی كه هم‌سن‌وسالان این افراد، حتی با مشاغل بسیار كم‌استرس‌تر و راحت‌تر، معمولا مختصری دچار افزایش فشار خون می‌شوند. دكتر شلدون در این‌باره می‌گوید: سختی كار تاثیر مهمی روی میزان فشار خون دارد و كسانی كه مشاغل سخت و روابط زناشویی ضعیفی دارند، حتما باید برای كنترل فشار خون خود به پزشك مراجعه كنند.
