مهناز خد‌‌ا‌د‌‌وست
شیر مادر سرشار از مواد مغذی و دارای انواع ویتامین هاست و بهتر از هر چیز دیگری رشد نوزاد را تضمین می كند. كودكی كه در دوران اولیه زندگی خود تغذیه مناسبی داشته باشد به رشد و پرورش جسمانی كامل دست یافته و در آینده فردی تندرست و شاداب خواهد بود. شیردهی دورانی خاطره انگیز برای مادران است.
سختی ها و شیرینی هایش همه در ذهن مادر به خوبی نقش می بندد. مادر و کودک عاشق و نیازمند یکدیگرند و مادر فداکارانه آنچه در روح و جسمش دارد به کودک می بخشد و برای آنکه بتواند با سلامت کامل و خاطره ای خوش این دوران را به پایان برساند، باید بداند که چگونه نیازهایش را تامین کند.
دكتر مرندی عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این رابطه معتقد است: بیش‌ترین عاملی که در هوش نوزاد اثر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارد، تغذیه با شیر مادر است و هر چه مدت شیردهی طولانی‌‌‌‌تر باشد، هوش نوزاد بیشتر خواهد شد.
این پزشك برجسته به اهمیت فرهنگ‌‌‌‌‌‌‌سازی در موضوع تغذیه با شیر مادر اشاره كرده و می گوید: این امر حتماً نیاز به استمرار آموزش از طریق گروه‌های پزشکی دارد و همه مسئولانی که به این موضوع ارتباط دارند، باید یاد بگیرند و به صورت عملی هم کار کنند. وی به نقش رسانه‌ها هم در ترویج فرهنگ تغذیه با شیر مادر اشاره و تصریح می كند: متأسفانه آموزش اولیه در این مورد وجود ندارد، اگر هم هست، خیلی ناچیز است.
از همین رو بهانه‌ای شد كه به سراغ استاد گرانمایه دکتر مرندی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس برویم تا از تجربیات، دانش ارزنده و تلاش‌های ایشان در زمینه تغذیه با شیر مادر و اهمیت آن به منظور افزایش سطح آگاهی مادران عزیز بهره‌مند شویم. در ادامه مشروح این گفتگو از نظرتان می گذرد؛
توانمندی‌های نوزاد و اهمیت تغذیه او با شیر مادر، در ساعت اول پس از تولد چیست؟
در ذهن عامه مردم و حتی درصد قابل توجهی از پزشکان، توانمندی‌های نوزاد محدود به نظر می‌آید؛ در حالی که بسیاری از پزشکان فوق تخصص نوزاد، با گذشت زمان به ابعاد و توانمندی‌های بیش‌تری از نوزادان پی می‌برند. نوزاد، خیلی بیشتر از آن که تصور می‌شود، درکی درست از محیط دارد.
زمانی که نوزاد به صورت جنین در داخل رحم مادر است، حواسش کار میکند یعنی هم می‌بیند و هم می‌شنود. از ورای شکم مادر، میتواند نور شبانه‌روز را تشخیص دهد؛ صدای قلب مادر را می‌شنود و با او انس دارد. حتی بعد از تولد- اگر صدای ضبط شده قلب مادر را گوش کند- به آرامش او کمک میکند.
وقتی ما سر زیر آب استخر می‌کنیم، صدای بیرون را به‌وضوح نمی‌شنویم، ولی او میتواند در داخل رحم صدای مادر را بشنود. با حس چشائی و بویائی هم در همان‌جا خو میگیرد. وقتی به دنیا می‌آید، با وجود آن مایع داخل رحم- که تمام بدن را پوشانده است- بوی مادر برای نوزاد آشناست. لذا تا نوزاد از داخل رحم در می‌آید، سر او را باید خشک کنند تا سردش نشود و او را روی سر و شکم مادر بگذارند.
این، به نظر می‌رسد با مایع آمینوتیک- که روی دست و پا و بدنش هست و بوئی که از پستان مادرش می‌آید- برای او تداعی می‌شود. چون که نوک پستان یک تراوش‌هائی دارد و علم این را این گونه توجیح میکند. بنابراین وقتی نوزاد به دنیا می‌آید، اگر روی شکم مادر باشد، مقداری استراحت میکند.
بعد سر خود را بلند میکند و به اطراف بخصوص به صورت مادر نگاه میکند. دوباره سر خود را- به دلیل این که سنگین است- پائین میگیرد و چون قادر نیست سر خود را محکم نگه دارد، شروع به مکیدن لب، زبان و دست خود میکند. بعد شروع به خزیدن با دست و پا میکند و به طرف پستان مادر میرود.
نوک پستان و هاله آن را- آن طور که باید- در دهان میگیرد. بعد شروع به مکیدن تغذیه اول خود میکند. برداشت، این است که نوزاد از داخل رحم با آن آشنائی و بویائی قوی دارد. اگر برای از بین بردن بوی مایع آمینیوتیک، پستان مادر را با آب و صابون بشویند، نوزاد به سمت آن پستانی میرود که بوی آن مایع را دارد.
پستان دیگر را هم بشویند، به سمت پستانی میرود که بوی آن مایع آمینیوتیک را بدهد. مطالعات، نشان میدهد که این حس چشائی و بویائی نوزاد، بازهم بوی پستان مادر را تشخیص میدهد. نوزاد، میتواند تصویری از مادر در ذهن خودش داشته باشد. اولاً در ساعات اول عمر خود بسیار هوشیار است و 60 تا 90دقیقه اول اوج هوشیاری اوست.
پس خانواد و گروه پزشکی باید از این فرصت استفاده کنند تا به ارتباط با مادر و خانواده کمک بشود، و زمینه این ارتباط عاطفی، میتواند تأثیر شگرفی در آینده داشته باشد. چون که بعد از آن 60 تا 90 دقیقه، نوزاد دیگر حالت هوشیاری خود را از دست میدهد و کمی حالت خواب‌‌‌‌‌آلودگی دارد. درست است که چشمش باز است و شیر می‌خورد، ولی در اوج هوشیاری نیست. خواب و بیداری نوزاد
6 مرحله دارد. در مرحله اول هوشیار و آرام است که بیش‌ترین نقش را در گرفتن پستان مادر دارد. این اتفاق، مربوط به سینه و شکم مادر در زمان هوشیاری نوزاد است. اگر این کار را زمانی که خواب‌آلوده است انجام دهیم، این اتفاق نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌افتد...
برای خواندن بخش دوم- جامعه‌ای هوشمند حاصل تغذیه با شیر مادر- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- جامعه‌ای هوشمند حاصل تغذیه با شیر مادر- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش چهارم- جامعه‌ای هوشمند حاصل تغذیه با شیر مادر- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش پنجم- جامعه‌ای هوشمند حاصل تغذیه با شیر مادر- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش ششم- جامعه‌ای هوشمند حاصل تغذیه با شیر مادر- اینجا کلیک کنید.
