حالا در همان دقایق اولی که زمان هوشیاری اوست، اگر ما او را در معرض نقاشی قرار دهیم؛ مثلاً فرض کنید نقاشیهای خطخطی یا دارای خطهای عمودی و افقی و یا مثلاً چهارخانه- که به چهارخانه بیشتر از خطوط موازی علاقه دارد- از این جالبتر اگر چهارخانهها درشتتر باشد، علاقه بیشتر خواهد بود. در کنار این، تصویری از چهره انسان نقاشی کنیم و در نقاشی، جای بینی و لب و دهان را عوض کنیم.
اما اگر نقاشی واقعی از صورت انسان بکشیم، توجه خاصی به آن نشان میدهد و به صورت مادر بیشتر نگاه میکند. او، صدا و بوی مادر را تمیز میدهد. حالا باید از این حس نوزاد استفاده کرد. زمانی که نوزاد در رحم مادر است، سلولهای مغزی او تشکیل شده است. این سلولهای عصبی، هر کدام دنبالههائی دارد. هر سلول عصبی 15 هزار دنباله دارد که اینها اغلب به هم اتصال ندارند و جدا از هم هستند.
ضمن این که مغز نوزاد وجود دارد ولی کار نمیکند. سلولهای عصبی نوزاد، نیاز به برنامه دارد. کمتوجهی به نوزاد، باعث میشود که چیزی یاد نگیرد. اگر با خشونت با او برخورد کنید، هم در تغذیه هم در رفتار، فرزند خشنی خواهد شد و بزرگتر که شد، یک انسان بزهکارو جنایتکار میشود. برعکس، اگر از همان لحظه اول عمر، والدین یا همراهان او را با آرامش در آغوش بگیرند، تماس پوست با پوست و اگر کمی او را فشار دهند و با او حرف بزنند، شنوائی او تحریک میشود.
اگر با چشم به او نگاه کنند، بینائیاش تحریک میشود. والدین، باید هوشیار باشند و از تحریک مطلوب و مکرر مغز نوزاد استفاده کنند. وقتی از ارتباطات استفاده نشود، این ارتباط از بین میرود. باید در سنین پائین این تحریکها انجام بگیرد و هوش فرزند افزایش پیدا کند. اگر ارتباطات کم باشد، هوش فرزند هم کم میشود.
بیشترین عواملی که در هوش نوزاد اثر میگذارد، تغذیه با شیر مادر است. هر چه مدت شیردهی طولانیتر باشد، هوش نوزاد بیشتر خواهد شد. غیر از شیر مادر، کمخونی هم تأثیر زیادی در کم شدن هوش یا زیاد شدن آن دارد، کمبود ید هم در محیط، همینطور! کشور ما، دچار کمبود گسترده ید بوده و هست.
زمانی که بنده وزیر بودم، وقتی دیدم مطالعات این را نشان میدهد، به نمک ید زدیم و نمکهائی که قبلاً ید نداشت، حالا دیگر ید دارد. به مردم آموزش دادیم که از نمک یددار استفاده کنند؛ برای این که اگر هم ما نمك یددار نخوریم، چند درجه ضریب هوشیمان کم و زیاد میشود. زمانی که شما مقابل نوزاد بنشینید و برای او شکلک دربیاورید، او را در اوج هوشیاری میبینید. همان کاری که شما انجام میدهید، او تقلید میکند و آن کار را انجام میدهد.
بنابراین جنین که داخل رحم مادر است، ظرفیت زیادی دارد. این، ناآگاهی ماست که از این ظرفیت استفاده نمیکنیم. اگر استفاده کنیم، نسل بعدی کشورمان، نسلی میشود کاملاً متفاوت با ما؛ بسیار باهوشتر و آرامتر! والدینی که بخواهند فرزندانشان مذهبی باشند، از همان هفتههای اول به آنها آموزش دهند. اگر یک توپ رنگی به آنها نشان دهید، واکنشهای مختلفی نسبت به رنگهای آن دارند. نوزاد، در ساعت اولیه تولد به رنگ قرمز علاقه بیشتری دارد.
اصولاً اگر نور خیلی زیاد یا کم باشد، خوشش نمیآید. از نور متعادل با درخشش کم خوشش میآید و تاریکی را دوست ندارد. درست است که نوزاد فاصله 20 سانتیمتری را خوب تشخیص نمیدهد و بینائی او مانند یک فرد بالغ نیست، ولی بالأخره قادر به دیدن و استفاده از تمام حواس خودش است.
آیا وضعیت تغذیه با شیر مادر، در ایران رضایتبخش است؟ چه راهکارهائی برای فرهنگسازی در زمینه بالا بردن میزان موفقیت مادران در شیردهی پیشنهاد میفرمائید؟
در حال حاضر خیر. در بیش از دو دهه گذشته- که آموزش گستردهای در سطح کشور شروع کردیم- در همه استانها یک کمیته ترویج تغذیه با شیر مادر، مرکب از استادان، متخصصان کودکان و یا متخصص تغذیه و زنان و متخصص بهداشت تشکیل دادیم و با این گروه، به استانهای مختلف میرفتیم و با دستیاران و پزشکان و گروههای مختلف پزشکی، به آنها آموزش میدادیم و در آن زمان به اوج خود رسیده بود.
آن هنگام جمعیت کشور از نصف حالا هم کمتر بود. و سالیانه 70 میلیون قوطی شیر خشک مصرف داشتیم. در حالی که با همین آموزشی که داده شد، سال بعد این آمار به 8 میلیون قوطی کاهش پیدا کرد؛ یعنی یک دهم آن چیزی که مصرف میشد. علت این مشکل، این است که مادرها آموزشی که میبینند، تا آخر عمر از آن استفاده نمیکنند. مادران امروزی، این آموزشها را ندیدهاند. بنابراین اگر ما این آموزشها را به آنها ندهیم، آنها در کار خود ناموفق خواهند بود.
لذا باید آموزش استمرار پیدا کند. متأسفانه چون اهمیت مسائل ناشناخته است، حتی برای متخصصان کودک هم همینطور! فرهنگسازی، حتماً نیاز به استمرار آموزش از طریق گروه پزشکی دارد. همه مسئولانی که به این موضوع ارتباط دارند، باید یاد بگیرند و به صورت عملی هم کار کنند. بالأخره مادری که میگوید فرزندم پستان مرا نمیگیرد یا پستان مادر کوچک و بزرگ است و یا دارای فرو رفتگی است، پزشک باید اینها را بداند و آنها را درمان کند.
اصولاً بداند اگر مادر میگوید شیرم کم است، بررسی کند چرا شیر او کم است. چطور باید شیرش را زیادش کرد. برای رفع این گونه مشکلات، مادر را باید هم تئوری و هم عملی اموزش داد.
برای خواندن بخش اول- جامعهای هوشمند حاصل تغذیه با شیر مادر- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- جامعهای هوشمند حاصل تغذیه با شیر مادر- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش چهارم- جامعهای هوشمند حاصل تغذیه با شیر مادر- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش پنجم- جامعهای هوشمند حاصل تغذیه با شیر مادر- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش ششم- جامعهای هوشمند حاصل تغذیه با شیر مادر- اینجا کلیک کنید.