مهسا شاه‌میلی - دانشجوی کارشناسی روانشناسی
تحریریه زندگی آنلاین : یادگیری همیشه به‌معنای آموختن نکات علمی و تاریخی نیست. دامنه درس‌ها و مهارت‌هایی که کودکان باید یاد بگیرند، محدود نیست. در روزهایی که در نتیجه همه‌گیری ویروس کرونا مدرسه‌ها آنلاین شده‌اند، بهتر است پدر و مادرها کمی برنامه درسی را تغییر دهند. در کنار ریاضی و جغرافیا، مهارت‌های زندگی را هم به فرزندانتان یاد دهید.
بیشتربخوانید:
سردرد کودک خود را کنترل کنید!
مشکل چشم کودک
کودکان نوپا و پیش‌دبستانی‌ها
قراردادن لباس‌های کثیف در سبد مخصوص
این مهارت احتمالا به درد شوهرها هم می‌خورد! یک سبد برای کل خانواده هم کفایت می‌کند؛ اما اگر می‌توانید، برای کودک سبدی مخصوص در اتاقش بگذارید تا لباس‌های کثیفش را در آن بگذارد.
قــراردادن اســباب‌بازی‌ها در سطلی مخصوص
بچه‌های نوپا دوست دارند که چیزها را در سبد یا ظرف بگذارند یا آنها را خالی کنند. وقتی زمان جمع‌کردن اسباب‌بازی‌ها می‌رسد و کودک همه آنها را در سبد یا سطل مخصوصی می‌گذارد، به فرزندتان آفرین بگویید.
لباس پوشیدن
این روزها که بیشتر وقت‌تان را در خانه سپری میکنید، فرصت خوبی است برای اینکه بچه‌ها لباس پوشیدن را تمرین کنند. مهم نیست که لباس‌ها هماهنگ نباشند. با تمرین و در گذر زمان، بچه‌ها تطبیق‌دادن لباس‌ها باهم را هم یاد می‌گیرند.
بیشتربخوانید:
مراحل تکامل کودک در زمینه سخن گفتن
استفاده از ابزار آشپزخانه
استفاده از قاشق، چنگال و حتی کار با کارد کره‌خوری را از سن پایین به بچه‌ها یاد بدهید.
بازیابی احساسی
بچه‌ها همان‌طور که یاد می‌گیرند سطل اسباب‌بازی را پر کنند، باید یاد بگیرند سطل احساسات را هم پر کنند. به کودک‌تان یاد دهید که وقتی غمگین است یا کسی او را ناراحت کرده یا نیاز به صحبت رودررو دارد، به‌عبارتی هر وقت ذخیره احساسی‌اش تمام شده است، به شما بگوید.
نه گفتن به شوخی‌هایی مثل قلقلک دادن
قلقلک خیلی هم لذت‌بخش است تا وقتی که خود کودک بخواهد. به‌محض اینکه کودک بگوید بس است، قلقلک باید متوقف شود.
این حق آنها است که درباره اینکه چه‌کسی آنها را لمس می‌کند، تصمیم بگیرند. این مسئله نباید موضوعی غیرعادی باشد، بلکه باید امری طبیعی به نظربرسد.
بیشتربخوانید:
چگونه به کودک «زبان دوم» یاد دهیم؟
نه گفتن به بوس و بغل
مانند قلقلک، اینجا هم حق کودک است که اجازه ندهد او را بغل کنند یا ببوسند. او هم مجبور نیست دیگران را ببوسد یا بغل کند. این موضوع را از سن کم به بچه‌ها گوشزد کنید.
فرارکردن از سلاح
به بچه‌ها یاد بدهید که اگر تفنگ یا چاقویی بزرگ دیدند، هرگز به آنها دست نزنند؛ فرار کنند و به بزرگ‌ترها خبر بدهند.
شست‌وشوی درست دست‌ها
این درسی است که شاید کوچولوی شما بتواند به بزرگ‌سالان دیگر هم یاد دهد؛ بنابراین پاداش می‌گیرد.
استقلال در حرف‌زدن
هر زمان ممکن است، کودک پیش‌دبستانی را تشویق کنید که درباره موضوعاتی که به او مربوط است، حرف بزند و خجالت نکشد.
وقتی اسمش یا سنش را می‌پرسند یا هنگامی که پیش‌خدمت رستوران درباره غذا از او می‌پرسد، کودک را تشویق کنید که پاسخ دهد. دانستن اینکه می‌تواند نظرش را بیان کند برای کودک سودمند است.
بچه‌های دبستانی
مهارت لباس
بدون اینکه کودکان بخواهند با مواد شوینده در تماس باشند، بچه‌ها را در جمع‌کردن لباس‌ها، راه‌انداختن ماشین لباس‌شویی، پهن‌کردن لباس‌ها و سپس جمع‌کردن و تا کردن آنها شریک کنید.
واکنش در وضعیت اضطراری
آیا کودک شما می‌داند هنگام وقوع آتش‌سوزی یا وضعیت اضطراری پزشکی چه باید بکند؟ تماس‌گرفتن با شماره‌های اضطراری و صحبت‌کردن با فرد پاسخ‌گو را با بچه‌ها تمرین کنید.
حفظ کردن شماره تلفن
درست است که این روزها به‌ندرت شماره تلفن حفظ می‌کنیم؛ اما در موقعیت‌های ناخواسته، مثلا اگر کودک‌تان از شما جدا افتاد، دانستن شماره تلفن همراه شما، کمک شایانی می‌کند.
داشتن کلمه رمز
کلمه رمز می‌تواند به این معنی باشد که کودک در موقعیت خطرناکی قرار گرفته و قادر به بیان صریح نیست مثلا:
الان خیلی سردم شده
من کیک شکلاتی میخوام
من عروسک قرمز میخوام
و ...
داشتن کلمه رمزی که فقط خودتان دو نفر آن را می‌دانید، به کودک‌تان کمک می‌کند که در موقعیت‌های مختلف حرفش را بزند و کمک بگیرد.
آماده‌کردن ناهار برای خودشان
انتخاب و آماده کردن تغذیه بین روز، مهارت سودمندی برای بچه‌ها است. امکان انتخاب از خوراکی‌های مختلف مانند میوه‌ها، سبزیجات و لبنیات را به آنها بدهید.
تعیین زنگ تفریح ذهنی
در خانواده، روزی را به سلامت ذهن و سلامت روان اختصاص دهید. دانستن اینکه چه زمانی نیاز داریم به ذهنمان استراحت بدهیم، حتی برای بچه‌ها هم سودمند است. نامش هرچه باشد، مهم نیست: «روز سرگرمی» یا «روز من و مامان». هدف نشان دادن این موضوع است که توجه به سلامت ذهن و روان به اندازه سلامت جسم مهم است.
دفاع از خود و گفتن «نه»
آموزش این مسئله که اختیار بدن کودک در دست خود او است، از سن پایین‌تر شروع می‌شود، اما شروع دوران مدرسه زمان مناسبی است برای یادآوری این که هر زمان کودک احساس ناراحتی کرد، باید قاطعانه بگوید نه! برای چنین واکنشی هم لازم نیست به کسی حساب پس بدهد. اگر نمی‌خواهد کسی لمسش کند، همراه غریبه‌ای برود، کاری را انجام دهد که دوستش می‌گوید یا در هر موقعیت دشوار دیگری، کافی است مخالفت خود را ابراز کند. با فرزندتان حرف بزنید و برایش توضیح دهید که قرار نیست چون فردی در دسته آدم‌بزرگ‌ها یا دوستان قرار می‌گیرد، باید هرچه او می‌گوید، انجام بدهد. اطمینان دهید که نه گفتن حق طبیعی او است و شما از او حمایت میکنید.
تدارک جعبه حال‌خوب‌کن
ممکن است شما همیشه در زمان مناسب در دسترس نباشید تا حال کودک دلبندتان را خوب کنید. ابزاری فراهم کنید که در نبودتان به او کمک کند تا حالش بهتر شود. پتوی موردعلاقه، سنگ آرام‌بخش، تخته نقاشی برای کشیدن احساسات یا هر چیزی که ارزشی ویژه برای کودک دارد، می‌تواند برای این کار استفاده شود.
