زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

برگرفته از کتاب اصول و روش‌های کاربردی در فرزندپروری(۱) (دوران شیرخواری و خردسالی) از انتشارات انجمن علمی ترویج تغذیه با شیرمادر ایران

تحریریه زندگی آنلاین : واضح‌ترین تغییری که در کودک خردسال‌تان می‌بینید، تکامل گفتار است. درک و استفاده از زبان، سریع پیشرفت می‌کند و ارتباط نزدیک با درک جهان دارد. اکثر کودکان خردسال معمولا در 12 ماهگی 10 کلمه و تا 3 سالگی بیشتر از 800 کلمه را می‌فهمند. همین‌طور درک جملات پیچیده‌تر، شروع می‌شود. والدین نقش مهمی در پیشرفت زبان کودک دارند. مطالب زیر پیشنهاداتی جهت کمک به تشویق این پیشرفت است.

کودکان از چه موقعی شروع به صحبت می‌کنند؟

کودکان از نظر زمان و سرعت یادگیری گفتار، بسیار متفاوت هستند. اگر کودک‌تان آهسته‌تر و یا سریع‌تر از سایرین است، نگران نباشید. در صورتی که پیشرفت زبان او نسبت به همسالانش، آهسته‌تر است، از فرد متخصصی کمک بگیرید و از جدولی که در انتهای بحث آمده است، برای بررسی پیشرفت مورد انتظار، استفاده نمایید.

 بیشتربخوانید:

وقتی کودک زبان باز می کند (2)

چگونه می‌توان به پیشرفت گفتار کودکان کمک کرد؟

به او گوش دهید

هنگامی که کودک برای برقراری ارتباط با کلمات، تلاش می‌کند، در دسترسش باشید. آماده و با حوصله باشید و به جای اینکه حدس بزنید که چه می‌خواهد بگوید منتظر گفتارش شوید، به او نگاه کنید و آنچه را که او می‌گوید، بشنوید.

 با کودک تان صحبت کنید

هنگامی که با او صحبت می‌کنید، تمایل او به حرف زدن، افزایش می‌یابد. در تمام طول روز، صحبت کنید، اشیایی که به آنها نگاه می‌کند، نام ببرید. هنگامی که با او صحبت می‌کنید، به او نزدیک شده و خم شوید تا در یک سطح باشید.

 تلفظ صحیح را تشویق کنید

هنگامی که او کلمه‌ای را غلط تلفظ می‌کند، این اشتباه فیزیولوژیک را نادیده بگیرید، ولی خودتان کلمه صحیح را بگویید و بعد، از او بخواهید آن را تکرار کند.

برای مثال هنگامی که به سیب‌زمینی اشاره می‌کند و می‌گوید: «سیزبمینی»، می‌توانید بگویید: «بله مریم جان! این سیب‌زمینی است. بگو: سیب . ز . مینی». اگر کودک‌تان درست تلفظ کرد، او را تحسین کنید. اگر نکرد، نگران نشوید. فرصت زیاد است.

 بیشتربخوانید:

وقتی کودک زبان باز می کند (1)

 گفتار فرزندتان را افزایش دهید

سوال کنید و او را تشویق به صحبت بیشتر کنید. برای مثال وقتی که به شما اسباب‌بازی‌اش را نشان می‌دهد، به جای اینکه فقط بگویید «این کامیون است»، از او بخواهید که بیشتر در موردش صحبت کند: «بهروز جان! این یه کامیون بزرگِ، اگه گفتی چه نوع کامیونیه؟» اگر جواب نداد، تحریکش کنید که جواب دهد: «فکر کنم یدک‌کش باشه».  «یدک‌کش چه کار می‌کنه؟» اگر او سعی کند که جواب دهد او را تشویق کنید و هر چه که می‌گوید آن را تکرار کنید: «درسته، اون‌ها ماشین‌ها را می‌کشند». اگر هنوز جواب نمی‌دهد، نشانش دهید و آنچه را که می‌بیند در موردش صحبت کنید، مثلا: چرخ‌ها، درها، قلاب ها، زنجیرها و ... . خردسالان از این‌گونه محاوره‌ها خیلی سود می‌برند، به خصوص وقتی که کوتاه و مکرر باشد.

 سرمشق خوبی باشید

از بیان کودکانه یا سرسری اجتناب کنید. هنگامی می‌توانید سبب پیشرفت بیان کودک‌تان شوید که از کلمات واقعی و جملات مناسب استفاده کنید. از جملات طولانی با کلمات زیاد نیز اجتناب کنید، زیرا کودک، متوجه نمی‌شود. از اینکه کلمات جدید را به کار ببرید، نترسید. این کار باعث افزایش ذخیره لغات فرزندتان می‌شود.

 در مورد آنچه که انجام می‌دهید، صحبت کنید

بچه‌ها از اینکه والدین‌شان را حین انجام کار، نظاره کنند لذت می‌برند، وقتی که آنها در همین حین بتوانند با شما صحبت کنند این لذت بیشتر می‌شود. وقت بگذارید تا آنچه را که انجام می‌دهید، توصیف کنید. توصیف کارهای روزانه مثل مرتب کردن باغچه، خیاطی، ساختن بعضی چیزها، مراقبت از کودک‌تان می‌تواند باعث تحریک علاقه کودک شود و او را تشویق به سوال کردن کند.

 عقاید و احساسات خود را تقسیم کنید

اثر دیگری که توصیف کارهای روزانه دارد، قسمت کردن احساسات و تجربیات با کودک‌تان است. چند مثال:

 در مورد روزی که گذرانده‌اید با او صحبت کنید.

 چیزی را که باعث خوشحالی‌تان شده برایش بازگو کنید.

 آنچه را که هنگام برگشتن از محل کار دیده‌اید، برایش تعریف کنید.

 در مورد افرادی که با آنها صحبت کرده‌اید، برایش بگویید.

 کودک‌تان را تشویق به پرسیدن کنید

والدین می‌توانند اطلاعات زیادی در مورد جهان به فرزندشان بدهند. کودکان با سوال کردن، مهارت زبانی را گسترش می‌دهند. با حوصله باشید و با پاسخی که برایش قابل فهم است، او را برای پرسیدن تشویق کنید.

 در مورد بازی فرزندتان نظر دهید

والدین می‌توانند در بازی فرزندشان شرکت کنند، بدون آنکه جانشین آنها شوند و یا آن را هدایت کنند. به آنچه که انجام می‌دهند نگاه کنید و نظر بدهید تا علاقه‌اش را به فعالیت زیاد کنید. یک راه این است که در مورد بازی از او سوال کنید. عروسک کجا خوابید؟ چه کسی پشت فرمان این ماشین نشسته؟

 برای فرزندتان کتاب بخوانید

بچه‌ها خیلی دوست دارند در حالی که به عکس‌های کتاب نگاه می‌کنند، والدین‌شان برای‌شان کتاب بخوانند، به خصوص هنگام خواب. از همان سن کم شروع کرده و تعدادی کتاب فراهم کنید و به طور مرتب برای او بخوانید (اگر می‌توانید حداقل روزی یک بار)، اما اگر علاقه نشان نمی‌دهد، با اجبار این کار را نکنید.

مراحل سخن گفتن (تکلم)

نکاتی که باید به خاطر داشته باشید