تحریریه ماهنامه كودك سالم
پسر شما 2 ساله است و هنوز حرف نمی‌زند. او می‌تواند چند کلمه را بیان کند، اما در مقایسه با سایر هم سن و سالانش، هنوز خیلی عقب است. شما به یاد دارید که دختر شما وقتی هم سن پسرتان بود، می‌توانست جمله بسازد. شما با وجود اینکه می‌دانید روند رشد زبانی فرزندتان کند است، همچنان امیدوار هستید و مراجعه به یک متخصص را مدام به زمانی دیگر موکول میکنید. با خود می‌گویید: «کودکان با هم متفاوت‌اند، برخی دیر راه می‌افتند، برخی دیر حرف می‌زنند... لازم نیست نگران باشم...»
این سناریو در مورد همه والدینی که کودکان آنها دیر به حرف می‌افتند وجود دارد. این والدین به‌ندرت فرزند خود را نزد یک متخصص می‌برند مگر اینکه در سایر ابعاد رشد فرزند خود نیز شاهد کمبودها و نارسایی‌هایی باشند. اینگونه والدین برای توجیه رفتار خود بهانه‌های گوناگونی پیدا می‌کنند. برخی تصور می‌کنند فرزندشان با گذشت زمان مشکلش حل می‌شود در حالیکه برخی معتقدند فرزند آنها بیشتر به فعالیت‌های فیزیکی علاقه مند است تا فعالیت‌های ذهنی، از جمله حرف زدن.
اما آشنا شدن با آنچه «عادی» و «طبیعی» تلقی می‌شود می‌تواند به والدین کمک بسیار کند. با شناخت این معیارها، هر پدر یا مادری می‌تواند در صورت نیاز به فرزند خود کمک زیادی کند.
فهم مکالمات روزمره و رشد زبانی
هرگاه فرزند خود را برای چکاپ‌های همیشگی به پزشک متخصص نشان می‌دهید، با پزشک او در رابطه با رشد زبانی و درک ذهنی او نیز صحبت کنید. توانایی تشخیص اینکه آیا کودکی در حرف زدن فقط کمی‌تنبل است یا اینکه دچار مشکلی حاد و جدی است که باید تحت درمان متخصص قرار گیرد، کار بسیار دشواری است.
رشد زبانی شامل مراحلی است که معمولا اکثر کودکان تا حد زیادی با آن هماهنگ هستند:
قبل از 12 ماهگی
کودک باید در این سن به صداهای اطراف خود عکس‌العمل نشان دهد و خود نیز تلاش کند با صداهایی که از خود تولید می‌کند، هر چند نامفهوم، به صداها پاسخ دهد. تولید صداهای نامفهوم اولین مرحله از حرف زدن است. هر چه کودک بزرگ‌تر می‌شود (مثلا حدود 9 ماهگی) بهتر می‌تواند صداها را در کنار یکدیگر قرار دهد و حتی کلماتی مانند «ماما» یا «بابا» را بیان کند بدون اینکه حتی معنی آنها را به درستی درک کند.
تا 12 ماهگی، کودک باید بتواند نام برخی چیزهای متداول اطراف خود، مانند آب یا نان را تشخیص دهد. کودکانی که هر چه با آنها صحبت می‌شود عکس‌العملی از خود نشان نمی‌دهند یا به طرف صداهایی که می‌شنوند بر نمی‌گردند، ممکن است مشکل شنوایی داشته باشند.
12 تا 15 ماهگی
در این سن، کودکان باید علاوه بر تولید صداهای نامفهوم، بتوانند حروفی از قبیل ب، پ، م، د یا ن را نیز بیان کنند. همچنین باید بتوانند برخی صداهای اطراف یا سایر اعضای خانواده را تقلید کنند و علاوه بر ماما و بابا، هر از چند گاهی برخی کلمات دیگر را نیز بیان کنند. معمولا کودکان ابتدا اسامی، مانند «آب» یا «نینی» را می‌توانند بگویند. همچنین کودک باید بتواند برخی اوامر ساده را درک کند و آنها را تا حدودی اجرا کند. مثلا اگر شما به او بگویید «شیشه شیر را به من بده»، او باید متوجه شود.
18 تا 24 ماهگی
هر چند که همه کودکان در این سن مانند یکدیگر نیستند، اما در کل اکثر آنها در 18 ماهگی حدود 20 کلمه را می‌توانند بگویند و تا 2 سالگی تعداد این کلمات به 50 می‌رسد. در سن دو سالگی کودک سعی می‌کند با به کار بردن دو کلمه در کنار هم، جملات کوتاه بسازد. کودک 2 ساله همچنین باید بتواند اشیاء اطراف و نام آنها را تشخیص دهد یا اعضای اصلی بدن، مانند دست، پا، سر و... را بشناسد. همچنین در این سن کودک باید بتواند از اوامر دو بخشی (مانند اینکه «آن اسباب‌بازی را بردار و بده به من») تبعیت کند...
برای خواندن بخش دوم -چرا فرزندم هنوز حرف نمی زند؟- اینجا کلیک کنید.
