دکتر حمید‌ا... افراسیابیان؛ پزشک و متخصص طب سنتی
در مبحث بیماریهای قلبی ابتدا نظر به طب سنتی ایران می‌‌اندازیم. اصول کلی تغذیه آنرا مورد بررسی قرار داده، سپس به تحقیقات و نکات مفید جدید خواهیم پرداخت. امروزه بیماریهای قلب، با توجه به تکنولوژی پزشکی و پس از پی بردن به جریان الکتریکی قلب، بسیار گسترده شده است، گرفتگی عروق کرونر هرچند در طب سنتی مورد بحث قرار نگرفته است، اما باید خاطر نشان ساخت که بحثی بسیار جدی و مهم است. بنابراین باید به آن نظری بیاندازیم، ابتدا اصول کلی تغذیه را از طب سنتی بیان می‌‌کنیم و به تحقیقات و نکات مفید می‌‌پردازیم.
تدبیر کلی انواع بیماریهای قلبی در طب سنتی ایران
مانند انواع بیماریهای جدی دیگر باید بیمار قلبی یبوست نداشته باشد. این نکته در بحث یبوست به تفصیل آمده است که به آن می‌‌توانید مراجعه کنید.
غذاهایی برای افزایش قدرت قلب هستند که در طب سنتی در گروه غذاهای مفرح یا شادی بخش قرار می‌‌گیرند
گل سرخ، سیب، ریحان، گشنیز، هل، میخک، گلاب، زرشک بدون هسته، پسته، نعناع، آب گوشت، زرده تخم‌مرغ، بیدمشک.
از جمله عوامل موثر در قلب که گرم و مقوی است، میخک است. از جمله عوامل بسط دهنده روح و مقوی قلب زعفران و دارچین است.
اما نکته جالب و قابل توجه آن است که گل گاوزبان بدون توجه به شرایط مزاجی بیمار بالخاصیه مفرح و مقوی قلب است.
در بررسی‌‌های انجام شده در بین ملل مختلف متوجه شده‌اند که که کمترین موارد بیماری قلبی در بین ژاپنی‌‌هاست. در یک دید کلی رژیم غذایی ژاپنی‌‌ها شامل موارد ذیل است.
صد گرم میوه، دویست گرم سبزی، کمی برنج، صد گرم ماهی پنجاه گرم لوبیا، یک فنجان شیر، یک عدد تخم مرغ، مقداری سویا و کمی شکر است. عموما ژاپنی‌‌ها از خوردن نمک زیاد خودداری می‌‌کنند. در بین روغن‌‌ها بهترین روغن‌‌ها برای قلب، روغن بادام، روغن هسته انگور و روغن فندق است. روغن‌‌های گیاهی هیدروژنه که بصورت جامد (معروف به روغن ترانس) ارائه می‌‌شوند بسیار خطرناک اند. خطرناک‌ترین چربی‌‌ها، چربی‌‌های حیوانی است که همراه گوشت است، روغن گوشت ماکیان، روغن نباتات، کره، شیر جزو همین قاعده هستند. درحالی‌که روغن ماهی دقیقا اثر عکس دارد، یعنی برای قلب بسیار مفید است، روغن ماهی بر کلسترول خون اثر بازدارنده دارد. البته کلسترول دو نوع است HDL و LDL، کنترل خوب نوع HDL است، که با سیر و پیاز روغن زیتون روغن هسته انگور و روغن بادام و آواکادو و فلفل دلمه‌ای و براکلی و پرتقال افزایش می‌یابد. غذاهای ضد کلسترول، لوبیا، سویا، جو، سیب، هویج، روغن زیتون، ویتامین C، چای، غذاهای فیبری و سبوس است . خوردن توت فرنگی و سیب دو عدد در روز و چای سبز سه فنجان در روز بسیار تاثیر دارد. البته اگر مصرف چربی را کلا قطع کنید، خطرناک است، بخصوص اگر کربوهیدرات‌‌های ساده و پیچیده مانند قند‌‌ها و نان و برنج را در مقابل بالا ببرید، اگر کلسترول خون خیلی پائین رود و از عدد 160 به پائین نزول کند، احتمال خونریزی مغزی و انسداد ریوی و سرطان کبد را می‌‌افزاید، پس باید تعادل را رعایت کنید. نکته مهم آنکه نخوردن صبحانه احتمال ایجاد لخته‌‌های قلبی را سه برابر می‌‌کند. سیگار، استرس و کم تحرکی دشمن قلب است . همچنین خوردن قهوه بسیار ضرر دارد . ده غذا مانع لخته شدن خون در رگ‌‌هاست: انگور قرمز، سیر، پیاز، فلفل تند، قارچ سیاه، زنجفیل، جعفری، روغن زیتون، زیره، میخک، ماهی آزاد، ازونبرون و ساردین و چای سبز و سیاه.
در پوست انگور قرمز ماده‌ای به نام رسوراترول وجود دارد. در هنگام له شدن انگور وارد آب انگور می‌‌شود و مانع لخته سازی است. در صورت کلسترول طبیعی خوردن یک تخم مرغ در روز اشکالی ندارد. در مورد فشارخون، ساقه کرفس اثر معجزه آسا دارد. اخیرا متوجه شده‌اند که ماده‌ای بنام «بوتی فتالید» وجود دارد که بر مغز اثر می‌‌گذارد و فشارخون را پائین می‌‌آورد. سیر خام، پیاز پخته یا خام به کاهش فشار خون اثر زیادی دارد.
خوردن میوه‌‌هاو سبزیجات به علت فیبر و ماده آنتی اکسیدان در پائین آوردن فشارخون اثر دارد. ویتامین C پائین آورنده فشارخون است و احتمال سکته مغزی را کاهش می‌‌دهد.
ماهی‌‌ها بخصوص ساردین و اوزونبرون می‌‌توانند فشارخون را کاهش دهند، چون حاوی امگا 3 هستند. موز و میگو برای کاهش فشارخون بسیار موثرند، زیرا پتاسیم دارند و البته منیزیوم به عامل مهم کاهش فشارخون است که در نمک دریا وجود دارد.
شیر، ماست، پنیر، کشک، برگ شلغم حاوی کلسیم و عامل کاهش فشارخون هستند. البته لازم است نمک روزانه را کم کنیم و آنرا با نمک طبیعی دریا عوض کنیم. در روغن‌‌ها روغن هسته انگور و زیتون به کاهش فشار خون کمک می‌‌کنند.
