دسته دوم نانها
در گروه دوم نان هایی هستند كه سبوس آنها به‌طور نسبی گرفته شده باشد؛ یعنی در آرد آن مختصری سبوس وجود دارد، به عبارت دیگر در گرفتن سبوس آن خیلی مبالغه نكرده باشند.
در قدیم به این نوع نان «حواری» می‌گفتند این بهترین و معتدل‌ترین نان بوده و برای اكثر انسانها مفید است. اكثر معده‌‌ها می‌توانند آن را به خوبی هضم كرده و از منافع سبوس آن نیز بهره‌مند شوند. بیشتر نانهای امروزی مثل نان سوخاری، تافتون و لواش جزء این دسته به حساب می‌آیند، به شرطی كه كمی سبوس داشته باشند.
این نوع نان غذاییت نسبتا زیادی دارد و انرژی خود را زود آزاد می كند ولی چون سبوس آن زیاد نیست نسبت به نانی كه سبوس آن زیاد است بیشتر در سیستم گوارش باقی مانده و به همین دلیل میزان جذب و چاق‌كنندگی آن بیشتر است. گاهی به دنبال مصرف این نانها یبوست یا نفخ ایجاد می شود که ممكن است نشان دهنده این باشد كه خمیرمایه برای نان كم استفاده شده است كه باید بیشتر به كار رود یا مقدار نمك آن ممكن است كم استفاده شده كه باید بیشتر شود یا از بذرها یا دانه‌هایی كه قبلا گفته شد همراه اینها استفاده شود یا مثلا زیره پودر شود و بعد از مصرف نان مختصری میل شود.
همزمان با این نان نباید از میوه‌‌های تازه و تر و ترش استفاده شود بلكه همان‌طور كه گفته شد می توان از زیره یا سبزی‌‌های آویشن و یا پودر سیر استفاده كرد كه اینها نفخ نان را گرفته و جلوی عوارض آن را هم می‌گیرند.
دسته سوم نانها
اما دسته سوم از نانها از نظر میزان سبوس نان‌هایی است كه سبوس آن كاملا گرفته شده و سبوس كمی دارند كه به آنها نانهای «سفید» هم می‌گویند (در مقابل نانهای سبوس‌دار که رنگ تیره‌تر و متمایل به قهوه‌ای دارند). نانی كه سبوسش را كاملا گرفته باشند در بدن خیلی مانده و احتمال بروز نفخ، رفلاکس و یبوست در اثر مصرف آن بیشتر است.
متاسفانه خیلی از نان‌هایی كه امروز استفاده می‌شود از همین دسته هستند؛ یعنی اصلا سبوس ندارند و به همین دلیل است كه خیلی‌‌ها به دنبال مصرف این نان دچار عارضه می‌شوند. گاهی اوقات لازم می‌شود كه شخص به صورت جداگانه سبوس را خریداری كرده و پودر كند و همراه با غذا گاهی سبوس را به اندازه یك قاشق غذاخوری در یك لیوان آب ریخته و بخورد تا از منافع سبوس هم بهره‌مند شده و یبوست‌اش برطرف شود.
خلاصه اینكه نانها از نظر میزان سبوس، نمك، داشتن یا نداشتن مایه خمیر، ضخامت، روش پخت و تنور با هم متفاوت هستند و هر كدام خصوصیات، فواید و مضرات خاص خود را دارند و بهترن آنها نانی است كه در تنور سفالی یا گلی با خمیری كه حتما مایه خمیر و مقداری نمك و سبوس دارد، درست شده باشد.
جو (شعیر)
احادیثی در باب نان جو
احادیثی در مورد نان جو داریم؛ نقل شده است كه پیامبر خدا(ص) در كل ایام عمر مباركشان جز نان جو، نان دیگری استفاده نكردند. از امام صادق(ع) حدیث هست كه «اگر خداوند در چیزی بیش از جو بهبود‌دهندگی می‌دید، آن را خوراك پیامبران قرار نمی‌داد.» از امام رضا(ع) در كتاب معتبر كافی آمده كه «برتری نان جو بر گندم همانند برتری ما (ائمه اطهار) بر دیگر مردمان است.
هیچ پیامبری نیست كه برای خورنده جو دعا نكرده و برای او بركت نخواسته باشد و هیچ درونی نیست كه جو بدان درآمده و همه دردها از آن بیرون نرفته باشد. جو خوراك پیامبران و غذای نیكان است. خداوند متعال جز این نخواسته كه خوراك پیامبران خویش را جو قرار دهد.»
بهترین جو را بشناسیم
این احادیث اهمیت این دانه ارزشمند را مشخص می‌كند. جو طبیعت و مزاج سرد و خشكی دارد و بهترین جو آن است كه دانه آن بزرگ، سنگین، سفید و رسیده باشد. البته از نظر میزان غذاییت از گندم و برنج كمتر است؛ لذا شخص را خیلی چاق نمی‌كند بنابراین امروزه برای رژیم‌‌های لاغری از جو یا نان جو استفاده می‌شود.
جو به دلیل سرد بودن برای گرم مزاجان بسیار مناسب است، مخصوصا برای فصول گرم تابستان برای اشخاص گرم مزاج مصرف آن توصیه می‌شود. اما برای كسی كه مزاج سرد دارد ممکن است شخص را اذیت كند. بنابراین باید توجه داشت كه احادیث باید حتما بررسی و تفسیر شده، شرایط زمان و مکان قدیم و امروز هم لحاظ شود و اینگونه نیست كه، هر حدیث طبی الزاما برای هر شخصی در هر زمان و مکانی قابل استفاده باشد؛ به‌جز برخی از احادیث كه برای همه مردم است.
جو به دلیل سرد بودن، نفخ و گاز بیشتری در سیستم گوارش ایجاد می‌كند. جو اگر پوست‌كنده و نیم‌كوب باشد كه امروزه به آن جوی «پرك» گفته می‌شود، مواد غذایی‌اش راحت‌تر آزاد شده و خشكی آن نیز كمتر و هضم آن راحت‌تر است. برای تر و تازه شدن رنگ بدن خوردن جو و نان جوتوصیه شده است.
اگر شخص طولانی مدت از این نان استفاده كند لازم است همراه با آن از یك مقدار گرمی‌جات همچون عسل، خرما، ادویه‌جات، نبات و غیره استفاده كند تا جلوی ایجاد سردی بیش از حد در بدن را بگیرد. بنابراین هر غذایی كه با جو درست می‌شود، سوپ، آش و غیره هم طبع خنكی داشته و برای فصول گرم و برای گرم مزاجان مفید هستند؛ و لذا جلوی تشنگی را نیز می‌گیرد.
برای خواندن بخش اول- گندم، نان و برنج اصلی‌ترین غذای انسان- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- گندم، نان و برنج اصلی‌ترین غذای انسان- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش چهارم - گندم، نان و برنج اصلی‌ترین غذای انسان- اینجا کلیک کنید.
