به قلم : دکتر جواد فرخی - فلوشیپ فوق تخصصی سونوگرافی از اتریش
تحریریه زندگی آنلاین : روده بخش اصلی دستگاه گوارش است و در انسان از لوله‌ای تشکیل می‌شود که از معده تا مخرج امتداد دارد. تمام مواد غذایی در نهایت در روده تجزیه می‌شوند و به شکل ساده‌ای وارد بدن می‌شوند که می‌تواند وارد جریان خون شده و به عنوان مواد مغذی در بدن ما تحویل داده شود. این امر تنها با یک سیستم گوارشی سالم امکان‌پذیر است. روده سالم حاوی باکتری‌های سالم و سلول‌های ایمنی است که عوامل عفونی مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها را دفع می‌کند و همچنین از طریق اعصاب و هورمون‌ها با مغز ارتباط برقرار می‌کند که به حفظ سلامت عمومی و رفاه بدن کمک می‌کند. سونوگرافي به عنوان یکی از ابزارهای حساس و دقیق برای تشخیص مشکلات موجود در روده می‌باشد. داخل روده را نمی‌توان در شرایط عادی دید؛ ولی در برخی بیماری‌ها متخصص سونوگرافی با انجام مانورهای خاص قادر است تا جدار روده‌ها و ضخامت آن‌ها را مورد بررسی قرار دهد. قبل از انجام سونوگرافی روده می‌بایست اقداماتی انجام داد که در ادامه ذکر می‌گردد.
بیشتربخوانید:
همه چیز پیرامون سونوگرافی مقعدی
انواع سونوگرافی روده
در سونوگرافی امواج فراصوت به کار گرفته می‌شوند تا سلول‌های سرطان داخل روده بررسی شوند. روش‌های متفاوتی برای تشخیص سرطان روده با سونوگرافی وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها:
- سونوگرافی شکمی
- سونوگرافی اندورکتال
سونوگرافی شکمی: برای این آزمایش یک تکنسین، مبدل را بر روی پوست شکم شما حرکت می‌دهد. این آزمایش می‌تواند تومورهای کبد، کیسه صفرا، پانکراس یا جاهای دیگر شکم را بررسی کند؛ اما نمی‌تواند تومورهای روده بزرگ را بررسی کند.
سونوگرافی اندو رکتال: در این روش از مبدل مخصوصی استفاده می‌شود و مبدل را داخل روده می‌کنند. از این طریق دیواره رکتوم دیده می‌شود و میزان گسترش سرطان در روده یا رسیدن سلول‌های سرطانی به اندام‌های دیگر قابل مشاهده است.
بیشتربخوانید:
آشنایی با دنیای سونوگرافی
آمادگی قبل از سونوگرافی روده
برای انجام سونوگرافی رکتال اگر دارویی مصرف میکنید باید پزشک خود را مطلع سازید.
7 تا 10 روز قبل از این سونوگرافی باید مصرف آسپرین قطع شود؛ چراکه جزء داروهای رقیق کننده خون محسوب می‌گردد و در حین سونوگرافی ممکن است برای بیمار مشکلاتی را ایجاد کند.
اگر بیمار، حساسیتی نسبت به لاتکس داشته باشد، حتماً باید این موضوع را به پزشک گزارش دهد.
برای انجام سونوگرافی باید حتماً روده و مثانه بیمار تخلیه شود؛ چراکه تصویربرداری با وجود مدفوع می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند.
1 تا 4 ساعت قبل از سونوگرافی، پزشک دارویی را برای تخلیه روده به بیمار تجویز می‌نماید.
1 تا 4 ساعت قبل از این نوع سونوگرافی باید خوردن و آشامیدن اجتناب شود.
تفسیر نتایج سونوگرافی رکتال
سونوگرافی رکتال یا اندورکتال یکی از روش‌های رایج و مؤثر در تشخیص و ارزیابی میزان پیشرفت سرطان رکتال است. این آزمایش در صورتی که به درستی انجام شود، می‌تواند با دقت زیادی اندازه، محیط و فاصله تومور از سایر بافت‌های مجاور مانند کانال مقعد را اندازه بگیرد. در سونوگرافی رکتال، تومورها به شکل لایه‌های هیپواکو (بافت ضخیم و جامد) نشان داده می‌شوند و بر اساس میزان تهاجم به دیواره رکتال و بر اساس مقیاس TNM دسته‌بندی می‌شوند. مقیاس TNM مخفف کلمه‌های زیر است:
T که مخفف کلمه Tumor است.
N که مخفف کلمه Node یا گره‌های لنفاوی است.
و M که مخفف کلمه Metastasis است و به معنای متاستازیک بودن تومور است.
بیشتربخوانید:
کاربرد سونوگرافی در بیماری‌های کلیه
عوارض سونوگرافی روده
در روش‌های سونوگرافی سرطان روده هیچ‌گونه ریسک تابش اشعه‌های رادیواکتیوی به همراه ندارد. در سونوگرافی رکتال اغلب افراد در حین انجام آزمایش از قرار گرفتن مبدل در مقعد خود کمی احساس ناراحتی می‌کنند. در صورتی که نسبت به لاتکس حساسیت دارید این موضوع را با متخصص سونوگرافی در میان بگذارید؛ زیرا برای قرار دادن مبدل سونوگرافی در مقعد روی آن را با روکشی از جنس لاتکس می‌پوشانند. بسته به شرایط خاص بیمار ممکن است انجام سونوگرافی رکتال عوارضی به همراه داشته باشد. در نتیجه قبل از انجام این آزمایش، از در جریان بودن پزشک خود نسبت به سوابق پزشکی و بیماری خود مطمئن شوید. سونوگرافی رکتال می‌تواند در موارد بسیار نادر سبب آسیب به مقعد، کولون و خونریزی شود.
