زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر جواد فرخی - متخصص رادیولوژی و سونوگرافی

تحریریه زندگی آنلاین : کلیه‌ها سیستم تصفیه بدن می‌باشند که مواد شیمیایی مانند پتاسیم، سدیم و آب را درون بدن متعادل نگه می‌دارند و نوعی ماده اضافه به نام اوره را از خون دفع می‌کنند. کلیه‌ها مواد زائد را از خون‌گرفته و آن را به‌صورت ادرار از بدن خارج می‌کنند. سونوگرافی کلیه یکی از راه‌های تشخیصی برای ارزیابی سلامت این اندام‌های بدن می‌باشد. سونوگرافی، یک روش تشخیصی و تصویربرداری است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای دیدن اندام‌های داخلی استفاده می‌کند. این روش تشخیصی امواج صوتی را که از طریق گوش انسان قابل شنیدن نیست از طریق بافت‌ها به داخل بدن ارسال می‌کند سپس پژواک‌ها ضبط شده و به تصاویری از ساختارهای داخل بدن تبدیل می‌شوند. سونوگرافی یک آزمایش غیر تهاجمی است که با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا تصاویری از کلیه‌ها ایجاد می‌کند. این روش به پزشک این امکان را می‌دهد تا کلیه راست و چپ و همچنین مثانه را بررسی کند. این تصاویر همچنین می‌توانند به پزشک کمک کنند تا محل، اندازه و شکل کلیه‌ها و همچنین جریان خون موجود در کلیه‌ها را ارزیابی کند. به‌طور معمول سونوگرافی از کلیه شامل بررسی مثانه نیز می‌شوند.

 بیشتربخوانید:

 نحوه انجام سونوگرافی کلیه

برای انجام سونوگرافی کلیه، بیمار بر روی تخت معاینه دراز می‌کشد و پزشک متخصص ژل خاصی را بر روی ناحیه خارجی شکم بر روی پوست بیمار قرار می‌دهد، سپس پروب سونوگرافی بر روی اندام بیمار قرار می‌دهد. این دستگاه می‌تواند توسط سیمی به دستگاه مرکزی سونوگرافی متصل شود و امواج را به بدن منتقل کند و بازتابش این امواج توسط یک کامپیوتر تجزیه و تحلیل شده و به تصویر تبدیل می‌شود. متخصص رادیولوژی دستگاه را روی پوست حرکت می‌دهد تا قسمت‌های مختلف کلیه را از زوایای مختلف فوقانی، داخلی، تحتانی و خارجی بررسی کند این تصاویر در همان زمان‌بر روی مانیتور قابل دیدن هستند.

 آمادگی قبل از سونوگرافی کلیه

بیماران باید مایعات بدون گاز بنوشند تا مثانه‌شان پر شود و در نتیجه مثانه به‌خوبی در سونوگرافی کلیه دیده شود. آب بهترین مایع برای آمادگی قبل از سونوگرافی کلیه است، البته آب‌میوه‌های شفاف مانند آب سیب یا آب انگور فرنگی سیاه نیز مناسب است.

وجود غذا و هوا در معده و روده‌ها انجام دادن سونوگرافی کلیه و تفسیر نتایج را دشوار می‌کند، بنابراین از بیماران خواسته می‌شود که قبل از سونوگرافی کلیه غذا نخورند. نوشیدنی‌های گازدار نیز معده و روده‌ها را پر از گاز می‌کنند، به همین دلیل نوشیدن آنها نیز قبل از سونوگرافی کلیه ممنوع است. مدت‌زمان غذا نخوردن قبل از سونوگرافی کلیه به سن بیمار بستگی دارد. از بیماران کم سن و سال و جوان خواسته می‌شود که از سه ساعت قبل از سونوگرافی کلیه ناشتا باشند، اما بیماران مسن‌تر از ده ساعت قبل از سونوگرافی کلیه باید ناشتا باشند. غذا نخوردن برای مدت طولانی برای برخی بیماران دشوار است.

 بیشتربخوانید:

دفع سنگ کلیه با نوشیدنی های خانگی

 کاربرد سونوگرافی کلیه

به کمک سونوگرافی کلیه می‌توان سنگ، تومور، کیست و عفونت کلیوی را شناسایی کرد. همچنین درصورتی‌که سنگ کلیه از کلیه خارج شود و در مجاری ادراری باشد، به کمک سونوگرافی قابل‌شناسایی است.

با انجام سونوگرافی کلیه می‌توان مشکلات و بیماری‌های زیر را تشخیص داد:

 سنگ کلیه

سنگ کلیه از رسوب‌گذاری نمک و سایر مواد معدنی تشکیل می‌شود. سنگ کلیه می‌تواند در حالب حرکت کند. حالب لوله‌ای است که از کلیه به مثانه متصل می‌شود و ترشحات کلیه در آن جاری می‌شود. حرکت سنگ در حالب می‌تواند باعث عفونت و درد شدیدی شود. متخصص اورولوژی برای درمان سنگ کلیه و تعیین محل دقیق آن، سونوگرافی را درخواست می‌کند.

 عفونت کلیه

عفونت‌های مجاری ادراری در صورت عدم درمان، ممکن است کلیه‌ها را مبتلا کنند. عفونت کلیه درد شدیدی در سطح شکم و پهلوها ایجاد می‌کند. همچنین از دیگر علائم عفونت کلیوی می‌توان به تب، تهوع و استفراغ اشاره کرد. کلیه سالم با کلیه عفونی از لحاظ سایز متفاوت است. رادیولوژیست برای تشخیص عفونت، در هنگام سونوگرافی به سایز کلیه‌ها توجه می‌کند.

 بیشتربخوانید:

واکسن طبیعی برای پیشگیری از سرطان پروستات

 کیست کلیه

کلیه‌های پلی کیستیم عمدتاً به دلایل ژنتیکی شکل می‌گیرند. کیست کلیه از مایع بین بافتی تشکیل شده است. وجود کیست درون کلیه، سبب افزایش حجم آن می‌شود. افزایش حجم این اندام، در عملکردش اختلال ایجاد می‌کند.

 سرطان کلیه

سرطان کلیه یکی از 10 نوع سرطان رایج است. همچنین در انواع سرطان کلیه، کارسینوم سلول‌های کلیه رایج‌ترین نوع به‌حساب می‌آید. این بیماری بیشتر در افراد بالای 45 سال دیده می‌شود. در سرطان کلیه، بیمار درد شدید و مداوم در شکم، پهلو و کمر دارد. همچنین از دیگر علائم آن می‌توان به وجود خون در ادرار یا وجود توده در پهلو اشاره کرد.

 عوارض جانبی سونوگرافی کلیه

سونوگرافی کلیه روش ایمن برای بررسی بیمار و دریافت تصاویر حیاتی بدون خطر ابتلا به اشعه است. اکثر مردم نبایستی عوارض جانبی ناشی از این روش را تجربه کنند. در موارد نادر، بیمار ممکن است برخی از حساسیت‌های خفیف را در مناطقی که مورد آزمایش قرار گرفته‌اند متوجه شوند؛ اما این باید ظرف چند ساعت پس از عمل کاهش یابد.