زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر جواد فرخی - فلوشیپ فوق تخصصی سونوگرافی از اتریش

تحریریه زندگی آنلاین : غده پروستات یکی از اندام‌های مردان می‌باشد که در ناحیه پایین شکم و در قسمت خروجی مثانه قرار دارد. این غده یک رشد دومرحله‌ای دارد به این معنی که بزرگ شدن آن در سنین بلوغ و بعد از سن 35 سالگی رخ می‌دهد؛ اما در صورت رشد بیش از اندازه و بزرگ شدن آن باید دلیل را جویا شد. بزرگی غده پروستات یکی از مواردی است که در صورت تشخیص به موقع و درمان آن می‌توان از پیشرفت بیماری جلوگیری و درنهایت عوارض آن را کاهش داد. سونوگرافی مقعدی به‌عنوان یکی از ابزارهای تشخیصی دقیق برای بررسی سرطان پروستات شناخته شده است. در این روش تصویربرداری، امواج اولتراسوند از طریق پروب به داخل بدن فرستاده می‌شود، امواج با برخورد به هر اندام از آن عبور می‌کنند یا بازمی‌گردند. پروب سونوگرافی امواج بازگشتی را دریافت می‌کند و آن را تبدیل به سیگنال‌های الکتریکی می‌کند. درنهایت سیگنال‌ها به شکل تصویر سونوگرافی در مانیتور نمایش داده می‌شوند. سونوگرافی مقعدی با تابش امواج اولتراسونیک به نواحی پروستات و بافت‌های اطراف سبب می‌گردد تصویری به‌عنوان خروجی بر روی مانیتور ظاهر شود، از این نوع سونوگرافی بیشتر مواقعی که فرد دچار مشکلاتی در ناحیه پروستات شده و نیاز به تخلیه مداوم مثانه خود داشته باشد استفاده می‌شود.

بیشتربخوانید:

آشنایی با دنیای سونوگرافی

سونوگرافی رکتال (مقعدی) با تابش امواج اولتراسونیک به نواحی پروستات و بافت‌های اطراف سبب می‌گردد تصویری به‌عنوان خروجی بر روی مانیتور ظاهر شود. از این نوع سونوگرافی بیشتر مواقعی که فرد دچار مشکلاتی در ناحیه پروستات شده و نیاز به تخلیه مداوم مثانه خود داشته باشد استفاده می‌شود.

دلایل انجام سونوگرافی مقعدی

 چک کردن اندازه، موقعیت قرارگیری و شکل غده پروستات و ساختارهای نزدیک به آن در مردان

 ارزیابی احتمال وجود توده‌های سرطانی و یا سایر بیماری‌های مرتبط با پروستات

 تشخیص و نظارت بر روند درمان سرطان مقعد و یا پولیپ مقعد

 هدایت دقیق سوزن بیوپسی به محل توده سرطانی مقعد یا پروستات جهت نمونه‌برداری آزمایشگاهی

 کمک به قرار دادن دانه‌های رادیواکتیو برای درمان سرطان پروستات

 سنجش میزان گردش خون در پروستات و بافت‌های مجاور آن

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی مقعدی

 جهت انجام سونوگرافی مقعدی اگر دارویی مصرف می‌کنید باید پزشک خود را مطلع سازید.

 7 تا 10 روز قبل از این سونوگرافی باید مصرف آسپرین قطع شود؛ چراکه جزء داروهای رقیق کننده خون محسوب می‌گردد و در حین سونوگرافی پروستات ممکن است برای بیمار مشکلاتی را ایجاد کند.

 اگر بیمار، حساسیتی نسبت به لاتکس داشته باشد، حتماً باید این موضوع را به پزشک گزارش دهد.

 برای انجام سونوگرافی باید حتماً روده و مثانه بیمار تخلیه شود؛ چراکه تصویربرداری با وجود مدفوع می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند.

 1 تا 4 ساعت قبل از سونوگرافی، پزشک دارویی را برای تخلیه روده به بیمار تجویز می‌نماید.

 1 تا 4 ساعت قبل از این نوع سونوگرافی باید خوردن و آشامیدن اجتناب شود.

 بیشتربخوانید:

کاربرد سونوگرافی در بیماری‌های کلیه

نحوه انجام سونوگرافی مقعدی

 از شما خواسته می‌شود که به پهلو دراز بکشید و زانوهای خود را به سمت سینه خم کنید.

 پروب سونوگرافی یا سنسور با پوشش لاتکس و ژل روان کننده پوشیده می‌شود. به طور کلی، پروب به اندازه یک انگشت است.

 بعد از اینکه پروب با ژل پوشانده شد، وارد رکتوم می‌شود و ممکن است کمی احساس فشار مانند حرکت روده را تجربه کنید.

 زمانی که پزشک یا تکنسین، پروب را در جای خود قرار می‌دهد، تصاویری از بافت‌ها و اندام‌های داخلی شما بر روی صفحه نمایشگر دیده می‌شود.

تفسیر تصاویر سونوگرافی مقعدی

پروب رکتال، امواج صوتی را به غده پروستات می‌فرستد. بافت طبیعی و عادی و غیر طبیعی غده پروستات، می‌تواند انواع مختلفی از بازتاب‌ها را به کامپیوتر منتقل کند و الگوی آن‌ها را به یک تصویر ویدئویی از پروستات تبدیل نماید.

نواحی ایزوکوئیک

نشان‌دهنده بافت طبیعی و یا همان انعکاس صدا به همان مقدار امواج صوتی که دریافت می‌کنند.

نواحی هیپوکیوئیک

انعکاس کمتری را نسبت به آنچه که دریافت کرده، ارسال می‌کند و اغلب نشان‌دهنده وجود سرطان است.

نواحی هایپراکوئیک

انعکاس بیشتری را نسبت به آنچه که دريافت کرده، ارسال می‌کند و اغلب حاکی از وجود کلسیفیکاسیون های پروستات و يا سنگ‌های ريز در پروستات است. این سنگ‌ها معمولاً بدون ضرر هستند، مگر اینکه آلوده و عفونی شوند.

 بیشتربخوانید:

کاربردهای سونوگرافی شکم در تشخیص و درمان

هزینه سونوگرافی مقعدی

هزینه سونوگرافی با توجه به معیارهای مختلفی تعیین می‌شود. بسته به شرایط بیمار و نوع سونوگرافی که تجویز می‌گردد می‌تواند این هزینه تغییر پیدا کند. لازم به ذکر است که بیمه شامل سونوگرافی می‌شود و افراد تحت پوشش می‌توانند برای پرداخت هزینه از خدمات بیمه استفاده کنند .

عوارض سونوگرافی مقعدی

سونوگرافی مقعدی هیچ‌گونه ریسک تابش اشعه‌های رادیواکتیوی به همراه ندارد. اغلب افراد در حین انجام آزمایش از قرار گرفتن مبدل در مقعد خود کمی احساس ناراحتی می‌کنند. در صورتی که نسبت به لاتکس حساسیت دارید این موضوع را با متخصص سونوگرافی در میان بگذارید؛ زیرا برای قرار دادن مبدل سونوگرافی در مقعد روی آن را با روکشی از جنس لاتکس می‌پوشانند. سونوگرافی رکتال می‌تواند در موارد بسیار نادر سبب آسیب به مقعد، کولون و خونریزی شود.