دکتر پیمان صالحی : متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری
تحریریه زندگی آنلاین : پارگی یا سوراخ شدن مثانه معمولاً به دنبال وارد شدن ضربه به شکم و یا لگن اتفاق میافتد. گاهی ممکن است سوراخ شدن مثانه به صورت خودبهخود، طی عمل جراحی، سزارین یا آندوسکوپی به وجود بیاید. درد لگن و هماچوری ناخالص علائمی هستند که در بیشتر افرادی که دچار سوراخ شدن مثانه شدهاند، بروز میکنند. در بزرگسالان، مثانه در ناحیه لگن توسط استخوانهای لگنی، بهخوبی محافظت میشود. به همین ترتیب، اکثریت قریب به اتفاق آسیبهای مثانه، از جمله پارگی یا سوراخ شدن مثانه در اثر شکستگیهای استخوان لگن، بهویژه زمانی که استخوان شرمگاهی نیز درگیر شود، رخ میدهند. پارگی مثانه یک آسیب شایع نیست. همچنین این عارضه دیگر مانند گذشته کشنده نمیباشد. با آگاهی بیشتر و انجام آزمایشات تصویربرداری، بیشتر موارد پارگی یا سوراخ شدن مثانه بهسرعت تشخیص داده میشوند. در این مقاله به بررسی دقیقتر پارگی یا سوراخ شدن مثانه میپردازیم.
بیشتربخوانید:
برای رفع عفونت مثانه چی بخورم؟
انواع پارگی و یا سوراخ شدن مثانه
پارگی مثانه ممکن است در فضای صفاقی رخ دهد اما بیشتر این پارگیها در خارج از پرده صفاقی ایجاد میشوند.
کوفتگی مثانه: این حالت به صورت شایعی دیده میشود ولی به علت پارگی ناکامل موکوس گاهی در دسته پارگی مثانه قرار نمیگیرد.
پارگی بینابینی: این حالت بهندرت مشاهده میشود و در نتیجه پارگی، در سطح سروزی به وجود میآید.
پارگی خارج صفاق مثانه: شایعترین نوع آسیبهای مثانه است و حدود ۸۵ درصد از کیسها را به خود اختصاص داده است.
پارگیهای خارج صفاقی بدون ایجاد عارضه خیلی جدی، غالباً بدون عمل جراحی و با کاتتر فولی کنترل، و بهبود داده میشوند. پارگیهای خارج صفاقی معمولاً با شکستگیهای لگن همراه هستند.
پارگی داخل صفاق مثانه: پارگیهای داخل صفاقی نیاز به ترمیم توسط عمل جراحی دارند. پارگیهای داخل صفاقی معمولاً هنگامی اتفاق میافتند که مثانه بهطور کامل تحت فشارهای تحتانی شکم قرار گیرد.
پارگی ترکیبی مثانه: حالتی است که پارگی خارج صفاقی و داخل صفاقی، هر دو به صورت همزمان اتفاق میافتند.
علائم پارگی یا سوراخ شدن مثانه
تقریباً در همه افرادی که کوفتگی مثانه اتفاق افتاده است، خون در ادرار مشاهده میشود. با این وجود افرادی که دچار پارگی مثانه شدهاند ممکن است خونریزی نداشته باشند. ممکن است درد در ناحیه شکم احساس شود ولی در بسیاری از موارد درد ناشی از سایر جراحات، تشخیص درد مثانه را سخت میکند. در صورتی که سوراخ ایجاد شده در مثانه بهقدری بزرگ باشد که ادرار به داخل حفره شکم نشت کند، دفع ادرار غیر ممکن میشود.
بیشتربخوانید:
التهاب مثانه در زنان
علائم دیگر عبارتاند از:
اشکال در شروع دفع ادرار جریان ضعیف ادرار دفع دردناک ادرار
تب درد شدید کمر
علت پارگی یا سوراخ شدن مثانه
وقتی مثانه خالی است، استخوانهای ناحیه لگن مثانه را از ضربههایی که به پایین شکم وارد میشوند، حفظ میکند. اما وقتی مثانه پر است، قسمت بالای مثانه به حفره شکم وارد شده و کمتر محافظت میشود. استخوانهای ناحیه لگن در کودکان بهخوبی شکل نگرفته و نسبت به استخوانهای بزرگسالان آسیبپذیرتر هستند. اگر این استخوانها با نیرویی که به اندازه کافی قوی باشد و بتواند استخوان را بشکند مواجه شوند، مثانه (حتی اگر خالی باشد) ممکن است آسیب ببیند. این آسیب ممکن است در حین تصادفات اتومبیل یا افتادن از ارتفاعات، اتفاق بیفتد.
عوارض پارگی یا سوراخ شدن مثانه
عوارض ممکن است در اثر نشت ادرار به داخل حفره شکمی یا انجام جراحی باشند. برخی عوارض عبارتاند از: آبسه لگن عفونت داخل شکم خونریزی نارسایی کلیه به هم خوردن تعادل الکترولیتها عفونت مجاری ادراری بیاختیاری ادرار
ایجاد تومور آسیت ادرار
بیشتربخوانید:
10نشانه که خبر از بیماری کلیوی می دهد
درمان پارگی یا سوراخ شدن مثانه
درمان اورژانسی پارگی مثانه در صورت خونریزی یا ایجاد شوک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
انتقال خون 2. تزریق داروهای داخل وریدی 3. بستری در بیمارستان
در صورتی که جراحت وسیع باشد و التهاب داخل شکم وجود داشته باشد جراحی فوری صورت میگیرد و ادرار تخلیه میشود. 5. در بیشتر موارد، پارگی با جراحی درمان میشود. جراحی این امکان را میدهد که مثانه یا مجرای ادرار آسیب دیده بهبود یابد و از تورم مجرای ادرار و انسداد جریان ادرار جلوگیری میکند.