برگرفته از کتاب تغذیه در سال دوم زندگی - از انتشارات انجمن علمی ترویج تغذیه با شیر مادر ایران
تحریریه زندگی آنلاین : زمان از شیر گرفتن، در کشورهای مختلف متفاوت است و آخرین اطلاعات و توصیهها، سنین دو سالگی به بعد را پیشنهاد میکنند. تصمیم در مورد از شیر گرفتن بستگی به شرایط جسمی، روانی مادر و کودک و ویژگیهای خانواده دارد.
بیشتربخوانید:
بخور ، نــخــورهـای بــارداری و شـیـردهــی
بهترین روش از شیر گرفتن، روش تدریجی است
این روش اغلب بدون مشکل و در طی چند ماه اتفاق میافتد و برای هر دو، هم مادر و هم کودک بسیار راحتتر است. از شیر گرفتن چون تدریجی است، درد پستان و احیانا عفونت پستان همچنین مشکلات عصبی، روانی و تغییرات هورمونی که معمولا در یک باره از شیر گرفتن اتفاق میافتند، در مادر به وجود نمیآید و کودک دچار ضربه روانی هم نمیشود. به این ترتیب کودک کمکم علاقه به شیر خوردن را از دست میدهد و ممکن است خودش یک باره آن را کنار بگذارد. بنابراین بعد از دو سال کامل که کودک از شیر مادر بهرهمند شده است و هر روز 5 وعده غذا (سه وعده غذای اصلی و دو میانوعده) میخورد و مایعات را هم با لیوان مینوشد، میتوان یک تا دو وعده شیر پاستوریزه (هر بار 200 میلیلیتر) یا مایعات مقوی را جایگزین شیر مادر کرد. در طی مدت از شیر گرفتن، به مادر توصیه میشود که خود پیشنهاد شیر دادن نکند، ولی اگر زمانی کودک تمایل به شیر خوردن داشت از او دریغ ننماید، به ویژه وقتی کودک بیمار باشد که فقط اشتها به خوردن شیر مادر دارد و غذای دیگری را تحمل نمیکند.
توصیههای زیر برای از شیر گرفتن کودک فقط به عنوان یک راهنما برای مادران عزیز است
اول: به تدریج وعدههای شیر قبل و بعد از ظهر را کم کنید. به این ترتیب که فاصله شیر دادنها را بیشتر کنید تا خود به خود یک وعده شیردهی حذف شود، ولی قبل از خواب ظهر و قبل از خواب شب و صبحها بعد از بیدار شدن کودک، شیر خودتان را به او بدهید.
بیشتربخوانید:
بایدها و نبایدهای مصرف همزمان شیرخشک و شیرمادر
برای قطع وعدههای شیر روزانه، اقدامات زیر را انجام دهید
برنامه همیشگی روزانه را عوض کنید، مثلا اگر او را از مهد کودک برمیدارید، به جای این که به منزل بیایید، به فروشگاه یا پارک بروید تا سرگرم شود و هوس شیر خوردن نکند.
سرگرمیهای جدید برایش فراهم کنید.
زمان شیر خوردن او را پیشبینی کنید و چیزی در دسترس داشته باشید، مثلا یک میانوعده یا یک نوشیدنی مورد علاقه او را همراه داشته باشید.
اگر در صندلی یا محل مخصوصی همیشه به کودک شیر میدادید از این محل استفاده نکنید تا کودک به یاد شیر خوردن نیفتد و تقاضای شیر نکند.
اجازه ندهید کودک، شما را بدون لباس ببیند و هوس شیر خوردن کند.
در مرحله بعد، وعده قبل از خواب ظهر و سپس وعده صبح شیر دادن (بعد از بیدار شدن کودک) را قطع کنید. برای انجام این کار در صورت امکان از سایر افراد خانواده کمک بگیرید، یعنی سعی کنید زودتر از کودک از خواب بیدار شوید تا هنگامی که او بیدار میشود، همسرتان یا یکی دیگر از افراد آشنای خانواده در کنارش باشد.
و بالاخره برای قطع وعده شیر خوردن قبل از خواب، اول یک شب در میان و پس از چند شب، آن را دو شب در میان و باز بعد از چند شب آن را سه شب در میان کنید تا به تدریج، خود کودک دیگر تقاضای شیر نکند.
بیشتر بخوانید:
شیر همه مادران کافی است مگر ...
وضعیت صحیح شیردهی
چرا استفاده از بطری و پستانک در شیرخواران منع میشود؟
بعد از قطع شیردهی، چه تغییراتی به وجود میآید و مادر چه باید بکند؟
1- ممکن است ترشح شیر تا چند ماه وجود داشته باشد که شبیه کلستروم است، بعد غلیظتر شده و بالاخره قطع میشود.
2- مقداری از آب بدن دفع میشود، لذا وزن مادر تا حدودی کاهش مییابد.
3- دانههای چربی روی پستان به تدریج کم میشوند.
توصیه میشود که مادر بعد از قطع شیر دادن
دریافت کالری روزانه خود را کمتر کند تا بتواند چربیهای ذخیره شده را از دست بدهد.
برای جلوگیری از شل شدن و افتادگی پستانها هر روز ورزش کند. به ویژه حرکات ورزشی که در هنگام شنا کردن انجام میشود.
از سینه بند نسبتا محکم استفاده کند.
بیشتربخوانید:
نکته های ناب برای تغذیه کمکی
مروری بر شیرخشک های مورد مصرف در کودکان
توجه
قطع شیردهی به عنوان قطع ارتباط عاطفی تلقی نمیشود، بلکه در مواقعی که کودک نیاز به در آغوش گرفتن دارد، خسته یا افسرده است و یا درد دارد، مادر باید او را با مهربانی در آغوش بگیرد و آرام کند و عشق و علاقه خود را این بار نه از طریق شیر دادن، بلکه از طریق نوازش کردن و محبت کردن، به او نشان دهد.