دکتر ناصر کلانتری : متخصص کودکان – استاد دانشگاه
تحریریه زندگی آنلاین : مواد غذایی ممنوع در سال اول زندگی
شیرگاو (جوشاندن شیر گاو در تهیه غذاهای کمکی مواد حساسیتزای آن را کم میکند و مصرف آن بلامانع است)
انواع توت، کیوی، آلبالو، گیلاس و خربزه
بادامزمینی
عسل
اسفناج، کلم، چغندر قند و شلغم
فلفل و ادویهجات
نوشابههای گازدار و آبمیوههای تجاری
ترشیها
شکلات
سوسیس و کالباس و انواع غذاهای سریع آماده شونده
بیشتربخوانید:
مروری بر شیرخشک های مورد مصرف در کودکان
نحوه نگهداری و ارائه غذاهای کمکی
چگونگی تهیه و دادن غذای کمکی و رعایت موازین بهداشتی در تهیه و نگهداری آن در روند سلامت و رشد و نمو شیرخوار موثر است. غذاهای خیلی رقیق با پر کردن معده کودک، تمایل کودک به شیرمادر را کمتر کرده و باعث کاهش دریافت انرژی میشوند. تغذیه کودک با چنین غذاهایی خطرکند شدن رشد کودک و ابتلای او به سوءتغذیه را افزایش میدهد.
گرچه توصیه میشود كه غذا طوری به کودک داده شود تا اشتیاق او را برای غذا خوردن تحریک کند، اما رفتارهایی مانند پافشاری و اصرار بر خوردن یک غذای خاص یا یک مقدار مشخص از غذا، دادن جایزه برای غذا خوردن و استفاده از غذا به عنوان پاداش يا تنبیه كودك، به هیچ وجه توصیه نمیشود. زیرا این روشها شاید در کوتاه مدت موثر باشد، ولی در درازمدت هم برای کودک و هم برای مادر عذابآور است و ميتواند رفتارهاي غذايي نامناسب و بد غذايي را به دنبال داشته باشد.
اصول بهداشتی برای تهیه غذای کمکی
اصول بهداشتی برای تهیه غذای کودک باید در تمام مراحل آمادهسازی غذا رعایت شود. توصیههای زیر را در تهیه غذای کمکی رعايت كنيد:
قبل و بعد از تهیه غذا دستهای خود را بشویید.
غذاها را خوب بپزید. زمانی که غذا به خوبی پخته شده باشد (بخار از سطح آن خارج شود) عاری از هر نوع میکروب بیماریزا خواهد بود.
غذای پخته شده را تا زمان مصرف در ظرف دربسته نگهداری کنید. نباید بیشتر از 2 ساعت غذا را در دمای اتاق نگه داشت.
باقیمانده غذای کمکی را در ظرف دربسته درون یخچال نگهداری کنید و در زمان استفاده مجددا به خوبی حرارت دهید (به نحوی که به حد جوش برسد).
سعی کنید غذای شیرخواران و کودکان تازه تهیه شود و نباید بیشتر از 24 ساعت از زمان تهیه آن بگذرد.
در داخل یخچال غذاهای پخته را از مواد غذایی خام جداگانه نگهداری کنید.
برای نوشیدن و تهیه غذا از آب سالم استفاده کنید.
از مواد غذایی پاستوریزه و سالم جهت تهیه غذای کودک استفاده کنید.
هنگام غذا دادن به شیرخوار باید دستهای او را نیز با آب و صابون بشویید.
بیشتربخوانید:
غذاهای کمکی غنی از پروتئین
مکملیاری با ریزمغذیها
برای کلیه شیرخوارانی که با وزن طبیعی متولد میشوند (اعم از شیر مادر خوار و یا شیرمصنوعی خوار) از پایان ماه ششم (180 روزگی) و همزمان با تغذیه تکمیلی علاوه بر ارائه مکملهای ویتامین A و ویتامین D (25 قطره مولتیویتامین یا قطره ویتامین A+D)، باید مکمل آهن به صورت روزانه معادل 15 قطره آهن تا پایان 24 ماهگی داده شود. در صورتی که به دلیل اختلال رشد کودک، تغذیه تکمیلی بین 4 تا 6 ماهگی شروع شود، قطره آهن همزمان با شروع غذای کمکی به میزان 15 قطره در روز باید داده شود. در مورد کودکان نارس و شیرخوارانی که با وزن تولد کمتر از 2500 گرم متولد میشوند (اعم از شیر مادر خوار و یا شیرمصنوعیخوار) از زمانی که وزن آنها به دو برابر وزن هنگام تولد میرسد، دادن روزانه 2 قطره آهن به ازای هر کیلوگرم وزن بدن شیرخوار وتا پایان 24 ماهگی توصیه میشود.
مواد غذایی که مصرف آنها در شیرخواران زیر یکسال به دلیل احتمال خفگی شیرخوار ممنوع است
دانههای کشمش
دانه انگور
آجیل (میتواند به صورت پودر شده در مقوی کردن غذاها استفاده شود)
تکههای سفت و خام سبزیها
تکههای سفت گوشت