د‌کتر لاد‌ن گیاهی؛ متخصص تغذیه و رژیم د‌رمانی
ویتامین D یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که به علت نقش‌های بسیار متعددی که در عملکرد ارگان‌های مختلف بدن دارد، حتی به آن «پیش‌هورمون» نیز گفته می‌شود.
مهم‌ترین نقشی که برای ویتامین D قائل هستیم، کمک به جذب کلسیم و نشستن کلسیم در استخوان‌ها است.
به همین خاطر، وجود ویتامین D کافی به همراه کلسیم در رشد اسکلتی – استخوانی بچه‌ها بسیار مهم است.
همچنین ویتامین D در عملکرد و تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌های قلبی و متابولیکی نقش مهمی دارد.
میزان نیاز به ویتامین D در کودکان در سنین و شرایط مختلف
از انجا که صدها شرایط مرتبط با سلامتی و ویتامین D وجود دارد، دریافت کافی ویتامین D از همان روزهای بدو تولد بسیار مهم است.
معمولا کودکان زیر یکسالی که فقط از شیر مادر استفاده می‌کنند، باید روزانه 400 واحد بین‌المللی ویتامین D دریافت نمایند.
اگر کودکی شیر مادر خوار نیست و از شیر فرمولا استفاده می‌کند، در صورتی که مقدار دریافت شیر فرمولای غنی شده حدود 950 سی‌سی در روز باشد می‌تواند کافی باشد و نیاز به استفاده از مکمل نیست، ولی در صورت استفاده کمتر از این مقدار از شیر غنی شده استفاده می‌شود، بچه‌های شیر خشک‌خوار هم باید از مکمل ویتامین D استفاده نمایند.
پس جنبه احتیاط این است که به همه کودکان زیر یکسال، 400 واحد بین‌المللی مکمل ویتامین D داده شود.
در مورد کودکان بالای یکسال هم معمولا بین 600 تا 1000 واحد بین‌المللی ویتامین D می‌توان داد، البته در مورد کودکان چاق، کودکان مبتلا به سلیاک و فیبروز کیستیک و کودکانی که جراحی‌های مرتبط با اسکلت و سیستم استخوانی انجام داده‌اند، ممکن است زیر نظر پزشک به دوزهای بالاتری از ویتامین D هم نیاز داشته باشند.
کودکانی که داروهای ضد صرع مصرف می‌کنند، چون این داروها مانع جذب کلسیم می‌شوند، ممکن است نیاز به ویتامین D بیشتری داشته باشند.
منابع ویتامین D
عمدتا در منابع غذایی ویتامین D کافی وجود ندارد و نمی‌توان روی منابع غذایی این ویتامین حساب کرد.
در واقع ویتامین D توسط نور خورشید در زیر پوست ساخته می‌شود که چون بچه‌ها بیشتر پوشیده و در فضای بسته هستند و به مقدار کافی با نور خورشید مواجه نمی‌شوند، بنابراین بدن آنها نمی‌تواند به مقدار کافی ویتامین D بسازد.
بر خلاف ویتامین D، به طور معمول می‌توان کلسیم را به مقدار کافی از منابع غذایی دریافت نمود، بنابراین همیشه لازم نیست که ویتامین D را همراه با کلسیم دریافت کرد.
ویتامین D نقش مهمی را در ساخته شدن میانجی‌های عصبی – شیمیایی و عملکرد قسمت‌های مختلف سیستم عصبی هم دارد و از آنجایی که در 1000 روز اول زندگی و مخصوصا سال اول، سلول‌های عصبی و مغزی، سریع‌ترین رشد، تمایز و تکثیر را دارند، دریافت کافی ویتامین D به جهت تکامل بهینه سیستم عصبی هم از اهمیت بالایی برخوردار است.
اهمیت دریافت کافی ویتامین D در بارداری
دریافت کافی ویتامین D از دوران جنینی اهمیت دارد و به خاطر همین خانم‌های باردار هم باید برای سلامت جنین خود، نسبت به دریافت مکمل ویتامین D اطمینان حاصل کنند. معمولا در دوران بارداری اگر سطح ویتامین D کافی باشد، دریافت بین 600 تا 1000 واحد بین‌المللی مکمل ویتامین D توصیه می‌شود، چون اگر مادر دریافت کافی ویتامین D نداشته باشد، می‌تواند با نرمی‌استخوان کودک، وزن کم موقع تولد، تولد زود هنگام و عوارض دیگر بارداری مثل پره‌اکلامپسی و دیابت بارداری مواجه شود.
همین‌طور در کودکانی که مادران‌شان دچار کمبود ویتامین D هستند، مشکلات غیر استخوانی مانند عفونت‌های تنفسی، اوتیسم و مشکلات مربوط به سیستم ایمنی نیز بیشتر دیده شده است.
دریافت بیش از حد ویتامین D خطرناک است
باید به خاطر داشت که ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است، بنابراین دریافت اضافی آن هم می‌تواند خطرناک باشد.
به همین دلیل، در آزمایش یک سالگی که برای کودکان انجام می‌شود، سطح ویتامین D چک می‌گردد تا مطمئن شویم با توجه به مکملی که کودک دریافت کرده، ویتامین D کافی در بدن وجود دارد و بهتر است در آزمایش، سطح ویتامین D بالای 40 تا 70 مشاهده گردد.
ویتامین D در فصل‌های سرد سال
دریافت مکمل ویتامین D در فصل پاییز و زمستان به ویژه برای بچه‌های بالای دو سال مهم است و حتما باید از مکمل ویتامین D استفاده کنند.
بیشتر بخوانید:
ارتباط رمزآلود ویتامین D با سرطان
گامی بزرگ در مبارزه با کمبود ویتامین D
ارتباط دیابت با کمبود ویتامین D
