سحر درفشی؛ کارشناس ارشد تغذیه، زیر نظر: دکتر احمد ساعدی؛ متخصص تغذیه
امروزه نقش مؤثرتر بعضی عناصر غذایی در جلوگیری از سرطان به اثبات رسیده است.
یکی از این ریزمغذی‌ها، ویتامین D است که تحقیقات زیادی در زمینه فواید آن در پیشگیری و پروسه درمان سرطان انجام‌گرفته است.
ازجمله یکی از جدیدترین احتمالات، نقش مثبت آن در کاهش مقاومت دارویی در مبتلایان به سرطان است.
متأسفانه یکی از دلایل اصلی شکست درمان حین شیمی-درمانی در بیماران سرطانی، مقاوم شدن تومور به داروهای ضد سرطان می‌باشد.
در این راستا آزمایشات زیادی جهت شکستن این مقاومت با بعضی عناصر غذایی انجام‌گرفته است.
یکی از ویتامین‌های موردبررسی در این زمینه که کار زیادی روی آن انجام‌شده، ویتامین D می‌باشد که نتایج خوبی را نیز به همراه داشته است. در ادامه به سایر فواید ویتامین D اشاره خواهیم داشت.
آیا کمبود ویتامین D زمینه‌ساز بروز سرطان است؟
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO) سرطان دومین عامل مرگ‌ومیر در سرتاسر دنیاست.
سرطان زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌ها به‌صورت غیر نرمال تکثیر می‌شوند و تومور تشکیل می‌شود.
در شرایط نرمال، زمانی که سلول‌ها در معرض تخریب یا پیر شدن قرار می‌گیرند، می‌میرند یا با سلول‌های جدید جایگزین می‌شوند.
سرطان زمانی اتفاق می‌افتد که این شرایط وجود ندارد و سلول‌های پیر از بین نمی‌روند و یا تعداد زیادی سلول جدید تشکیل می‌شوند.
همان‌طور که سلول سرطانی رشد می‌کند در سراسر بافت‌های بدن نفوذ می‌کند.
توصیه جدید NIH
انستیتو ملی سلامت در جدیدترین گزارش خود اعلام نموده است که چنانچه شما دچار کمبود ویتامین D هستید یا در حال مصرف داروهایی که تداخل با جذب این ویتامین‌دارند، می‌باشید و یا مشکل در جذب این ویتامین دارید، بنا به توصیه پزشک از دوز استاندارد استفاده نماید و به‌هیچ‌عنوان خوددرمانی با این مکمل را جهت جلوگیری از سرطان شروع نکنید.
اکثر افراد ویتامین D موردنیاز بدن خود را از طریق آفتاب و منابع غذایی تأمین می‌کنند.
برخی دیگر از افراد با دریافت مکمل غذایی ویتامین D نیاز بدن خود به این ویتامین را تأمین می‌کنند.
بدن ویتامین D دریافتی را به فرم فعال تبدیل می‌کند که این فرآیند به ترتیب در کبد و کلیه‌ها رخ می‌دهد.
زمانی که ویتامین D به فرم فعال وجود دارد کلسیم در دستگاه گوارش بهتر جذب می‌شود و سطح خونی کلسیم ثابت می‌ماند.
همچنین سلامت استخوان‌ها تأمین می‌شود. کمبود کلسیم در کودکان ریکتز و در بزرگسالان استئوپروز ایجاد می‌کند.
علاوه بر تأمین سلامت استخوان، ویتامین D در رشد سلولی، عملکرد ایمنی بدن و التهاب نقش دارد. اگرچه عوارض کمبود ویتامین D در شکستگی‌ها و مشکلات استخوانی بیش از هر مشکل دیگری شناخته‌شده است اما مطالعات اخیر در رابطه با کمبود این ویتامین و بروز برخی سرطان‌ها تحقیقاتی انجام داده‌اند.
در اکثر مطالعات مشاهده‌ای گزارش‌شده است که ویتامین D تأثیر مثبتی روی سرطان کولون، پستان، پروستات و تخمدان دارد.
ویتامین D و مقاومت دارویی در سرطان
مطالعات نشان داده‌اند فرم فعال ویتامین D می‌تواند فرایندی که منجر به ایجاد مقاومت داروئی در پروسه درمان سرطان می‌شود را مختل کند.
این مکانیسم توسط پروتئین حمل‌کننده دارو به نام MRP1 انجام می‌شود.
این پروتئین در دیواره سلول جای می‌گیرد و پمپی آزاد می‌کند که به خروج داروهای سرطان از سلول کمک می‌کند.
مطالعات نشان داده‌اند که این دو فرم فعال ویتامین D به‌صورت انتخابی روی سلول‌های سرطانی که MRP 1 زیادی دارند تمرکز می‌کنند و آن‌ها را تخریب می‌کنند.
یکی از محققینی که در این زمینه مطالعه‌ای انجام داده است بیان می‌کند چندین مطالعه اپیدمیولوژیک و مطالعاتی که روی حیوانات انجام‌گرفته تأثیرات مثبت ویتامین D را در کاهش پیشرفت سرطان نشان داده است.
ویتامین D، عامل افزایش طول عمر افراد مبتلابه سرطان
طبق آخرین مطالعات انجام‌شده، ویتامین D می‌تواند طول عمر را در افراد مبتلابه سرطان طولانی‌تر کند.
در مطالعه‌ای، گروهی از افراد به مدت 3 سال موردبررسی قرار گرفتند.
گروهی از افراد شرکت‌کننده تحت درمان مکمل ویتامین D قرار داشتند و این دسته با سایر شرکت‌کنندگانی که مکمل ویتامین D دریافت نمی‌کردند مقایسه شدند.
در این مطالعه اکثر شرکت‌کنندگان خانم بودند و میانگین سنی آن‌ها 68 سال بود.
تعداد مرگ‌ومیر ناشی از سرطان در گروه دریافت‌کننده مکمل ویتامین D پایین‌تر از گروه دیگر بود. هرچند ارتباطی بین دریافت مکمل ویتامین D و پیشگیری از سرطان دیده نشده است.
سؤالاتی که به مطالعات بیشتری نیاز دارد
مطالعات زیادی در رابطه اثربخشی دریافت مکمل ویتامین D و پیشگیری از استئوپروز، بیماری قلبی، دیابت، سرطان و سایر بیماری‌ها انجام‌شده است.
مطالعات بیشتری نیاز است تا در رابطه با اثربخشی ویتامین D و تعداد سال‌هایی که می‌تواند به عمر افراد مبتلابه سرطان اضافه کند به نتایج قطعی دست پیدا کنیم.
ویتامین D تأثیر قابل‌توجهی روی کاهش خطر مرگ‌ومیر در میان افراد مبتلابه سرطان دارد اما متأسفانه هنوز شواهد کافی در رابطه با تأثیر مصرف ویتامین D و اثر آن در پیشگیری از بروز سرطان وجود ندارد.
بیشتر بخوانید:
