زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : دکتر صلاح الدین دلشاد ؛ فوق تخصص جراحی اطفال

تحریریه زندگی آنلاین : معمولا نگهداری و مراقبت از نوزاد یک ماهه برای والدین بسیار دوره چالش‌برانگیزی است و به دنبال کسب اطلاعات برای مراقبت صحیح از فرزند خود هستند. برای اینکه بتوانید به خوبی از فرزند خود مراقبت کنید، باید اطلاعات کافی در خصوص نیاز و ویژگی‌های او بدانید. از آنجایی که نوزادان در یک ماهگی تمایل به تغذیه مکرر شیر مادر دارند و الگوی خواب مشخصی ندارند، چنین شرایطی مراقبت از نوزاد یک ماهه را دشوار می‌کند. اگر شما به تازگی فرزند خود را به دنیا آورده‌اید، با ما همراه باشید تا هر آنچه که باید در خصوص مراقبت و نگهداری از فرزندتان لازم است بدانید، برای شما ذکر کنیم.

بیشتربخوانید:

شیرمادر یکتا و بی رقیب

نکات مهمی‌ که باید بدانید

نگهداری از نوزاد یک ماهه آنقدرها که تصور می‌کنید، پیچیده نیست. موارد خیلی مهمی که باید به آنها توجه داشته باشید، این است که هر دو ساعت یکبار با شیر مادر تغذیه شود، به‌طور مکرر بخوابد و پوشک تمیزی داشته باشد.اما اگر تجربه جدیدی برای شما باشد، ممکن است شرایط برای شما بسیار پیچیده شود؛ اما اگر به نیازهای اولیه کودک خود توجه داشته باشید، متوجه می‌شوید که کار سختی نیست.

رفلکس‌های نوزادان یک ماهه

در همان روز اول تولد، کودک رفلکس‌های مختلفی دارد که برای محافظت از کودک و دریافت نیازهایش به‌طور غریزی طراحی شده‌اند.برخی از رفلکس‌های اولیه شامل رفلکس ریشه زایی (کمک به پیدا کردن سینه و شیشه شیر)، رفلکس مکیدن (برای کمک به غذا خوردن)، رفلکس پالمار (همان رفلکسی است که زمانی شما انگشتان خود را در دست او می‌گذارید، می‌گیرد) و در نهایت رفلکس مورو (لرزش و تکان ناگهانی) است.

آشنایی با حواس نوزاد یک ماهه

تمامی حواس کودک شما از لحظه تولد فعال است که همه موارد را خواهیم گفت:

حواس دیداری

چشمان پف کرده‌ نوزاد هنگام تولد به دلیل زایمان است و احتمالا پماد چشمی آنتی بیوتیک بلافاصله پس از تولد برای او تجویز می‌شود.

دید کمی‌ تار دارد؛ اما می‌تواند صورت و اشیا را از نزدیک ببیند. ممکن است متوجه شوید که گاهی چشمانش انحراف دارد که اصلا جای نگرانی نیست. 

ماهیچه‌هایی که حرکت چشم را کنترل می‌کند هنوز به‌طور کامل رشد نکرده است، به همین دلیل چشمانش چنین حالتی می‌شود.

بیشتر بخوانید:

چه زمانی کودک ما نیاز به پزشک دارد؟

خِس خِس سینه در کوچولوها

حواس شنیداری

در حالی که شنوایی نوزاد یک ماهه کاملا رشد نکرده است؛ اما کودکتان با صدای شما و سایر صداهایی که از رحم شنیده کاملا آشناست.

حواس چشایی

حس چشایی او بسیار گسترش یافته است و متوجه تفاوت بین شیرینی و تلخی می‌شود. قطعا گزینه‌های شیرین را به تلخ ترجیح می‌دهند.

حس بویایی

همان زمانی که متولد می‌شود و در آغوش شما قرار می‌گیرد، عطر و بوی شما را می‌شناسد که مربوط به حس بویای او می‌شود.

حس لامسه

این حس از بدو تولد رشد می‌کند. زمانی که او را در آغوش می‌گیرید نرمی صورت شما را لمس می‌کند. در واقع با نوازش کردن و مراقبت از او متوجه این حس شده و به شما علاقمند می‌شود.

کاهش وزن در نوزاد یک ماهه

ممکن است در بدو تولد کودک ۳ تا ۴ کیلوگرم وزن داشته باشد، اگر به اندازه ۵ تا ۱۰ درصد کاهش وزن داشت نگران نشوید، کاملا طبیعی است.در واقع از دست دادن طبیعی مایعات پس از زایمان باعث چنین کاهش وزنی می‌شود. وزن نوزاد تا ۵ روزگی باید کمتر شود. مجدد کودک شما وزن می‌گیرد و بیشتر و بیشتر می‌شود.

نکاتی در رابطه با تغذیه برای مراقبت از نوزاد یک ماهه

به این نکته توجه داشته باشید که کودک در یک ماهگی طی ۲۴ ساعت باید حداقل ۶ بار و حتی تا ۱۲ بار شیر بخورد. سعی بر این نداشته باشید که زمان شیر خوردن او را کنترل کنید، اجازه دهید که کودک خودش نشان دهد که چندبار و به چه میزان شیر نیاز دارد. مگر در شرایطی که نوزاد بیمار یا نارس باشد، باید به زمان شیردهی نوزاد حتما توجه داشته باشید.

بیشتر بخوانید:

علت های شایع گلودرد در کودکان

خوابیدن نوزاد یک ماهه

باید به نوزاد یک ماهه خود زمان زیادی برای خوابیدن بدهید و علائم خواب‌آلودگی او را بشناسید. معمولا نوزادان بین ۱۴ تا ۱۷ ساعت نیاز به خوابیدن دارند. در بیشتر مواقع نوزادان پس از هر بار شیردهی می‌خوابند و همچنین خواب کوتاهی دارند. کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌شوند، معمولا هر دو تا سه ساعت باید غذا بخورند و نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، باید هر دو تا چهار ساعت یکبار شیر بخورند. در نتیجه پس از هر بار شیردهی نوزاد را در جای خودش قرار دهید؛ سعی نکنید که الگوی خواب او را کنترل کنید؛ چرا که آنها هیچ الگوی مشخصی ندارند.

نوزاد یک ماهه چقدر به شیر نیاز دارد

نوزادان در چند هفته اول مقدار زیادی شیر می‌خورند حداقل ۶ تا ۱۲ بار در یک دوره ۲۴ ساعته نیاز به شیر دارند. دقیقا طی این یک ماه متوجه رشد جسمی و ذهنی او در همین هفته‌های ابتدایی می‌شوید. سوالی که در این مواقع برای مادر ایجاد می‌شود این است که آیا مقدار شیری که به کودک خود می‌دهم، کافی است یا خیر؟ چند نشانه وجود دارد که نشان‌دهنده مصرف مقدار شیر کافی است. افزایش وزن کافی دارد و به اندازه ۵ تا ۱۲ عدد پوشک طی روز کثیف می‌کند، این دو مورد احتمالا نشان می‌دهد که به اندازه کافی شیر می‌خورد.

بررسی پوشک و مدفوع نوزاد یک ماهه

معمولا اولین مدفوع نوزاد سیاه است و حالت چسبنده‌ای دارد که آن دفع مکونیوم گفته می‌شود. این مدفوع پس از یک الی دو روز به مدفوعی به رنگ زرد مایل به سبز و چند روز به مدفوع معمولی تغییر خواهد کرد. نوزادانی که از شیر مادر خود تغذیه می‌کنند، باید حداقل ۵ پوشک طی ۲۴ ساعت یا حتی بیشتر کثیف کنند، این تعداد از پوشک در ماه اول طبیعی است. مدفوع کودک باید به رنگ زرد، سبز یا قهوه‌ای به نظر برسد و حالت خمیری یا دانه‌ای داشته باشد. حدود ۳ تا ۶ هفتگی تعداد پوشک کثیف کاهش می‌یابد.

رفتار و واکنش نوزادان یک ماهه

ممکن است گاهی لبخند نوزاد یک ماهه را مشاهده کنید. علاوه بر لبخند، بسیاری از نوزادان نیز در یک ماهگی دچار کولیک می‌شوند و گریه‌های مکرری دارند.  ممکن است این حالت باعث نگرانی والدین شود و به این فکر باشند که کودکشان باید آرام و ساکت باشد، در غیر این صورت مشکل جدی دارد. اما گریه‌های نوزاد همیشه نشانه مشکلی جدی نیست. روش آرام کردن هر کودکی با دیگر متفاوت است و هیچ راه غلط یا درست مشخصی وجود ندارد. ممکن است در این مواقع کودکتان به دلایل مختلفی از جمله گرسنگی گریه کند، در این مواقع تنها با شیر دادن می‌توانید از کودک خود مراقبت کنید.

مهارت‌ها و مراحل رشد نوزاد یک ماهه

در ادامه چندین مراحل رشدی از نوزادان یک ماهه را برای شما ذکر خواهیم کرد که معمولا این موارد در نوزادان یک ماهه مشاهده می‌شود، اکثر نوزادان قادر هستند:

برای شیر خوردن سر خود را کمی بلند کند.

روی چهره‌ای تمرکز می‌کند.

مکیدن خوبی برای تغذیه دارد.

دست‌ها را به صورت می‌رساند.

نیمی از نوزادان قادر هستند:

به صدای بلند واکنشی نشان دهند.

برخی از نوزادان نیز می‌توانند:

زمانی که روی شکم هستند، سر را به اندازه ۴۵ درجه بلند کنند.

به روش‌هایی غیر از گریه، صداهایی از خود در می‌آورند.

در پاسخ به لبخند شما لبخند می‌زنند.

سلامتی نوزاد یک ماهه

همه نوزادان تازه متولد شده گریه می‌کنند، در واقع نحوه ارتباط آنها با ماست. حتی می‌توان گفت که گریه کردن نوزادان نشانه سلامتی اوست.اگر زمانی که می‌دانید نوزاد شما دچار مشکل است و واکنشی با گریه کردن نشان نمی‌دهد، حتما نیاز فوری به پزشک دارد. مدت و شدت گریه هر نوزاد با نوزادی دیگ متفاوت است، برخی از آنها بیشتر از دیگری گریه می‌کنند.مطالعات نشان می‌دهد که ۸۰ تا ۹۰ درصد نوزادان روزانه از ۱۵ دقیقه تا یکساعت گریه می‌کنند که علت نامشخصی دارد. گاهی اوقات گریه‌های آنها قابل پیش بینی است مثلا هنگام عصر یا در موقعیتی خارج از خانه که شلوغ است.اگر هنگام گریه کودک او را بررسی کرده‌اید که گرسنه نیست، نیاز به تعویض پوشک ندارد و دیگر مواردی کودک را آزار نمی‌دهد، او را تکان دهید، برایش آواز بخوانید یا در آغوش بگیرید.

مراقبت از بند ناف

بند ناف کودک باید در چند هفته ابتدایی بیفتد، حتما تا زمان افتادن بند ناف آن را کاملا تمیز و خشک نگهدارید. اگر متوجه علائمی مانن ترشحات بدبو، قرمزی شدید روی پوست یا حتی پس از افتادن بند ناف، قسمت موردنظر باز به نظر می‌رسد با پزشک اطفال در میان بگذارید.

فتق ناف

ممکن است زمانی که نوزاد شما گریه می‌کند یا به روش‌های خاصی حرکت می‌کند، متوجه برآمدگی‌هایی عجیب و غریب روی شکم او شوید. اگر این موارد را می‌بینید، فتق ناف است که جای نگرانی ندارد و خطرناک نیست. فتق ناف‌های کوچک معمولا در عرض چند ماه خود به خود بهبود پیدا می‌کنند و فتق ناف‌های بزرگتر طی چند سال برطرف می‌شود. اکثر پزشکان جراحی فتق را تا سن ۶ یا ۷ سالگی توصیه نمی‌کنند.

مراقبت از ختنه

آلت تناسلی پسر که به تازگی ختنه شده است را باید تمیز و خشک نگهدارید، در واقع به این معنی است تا زمانی که آلت تناسلی ختنه شده کودک شما خوب نشد، او را حدود هفت تا ده روز حمام نکنید.مقداری ترشح و حتی مقدار کمی خونریزی در اطراف محل جراحی شده کاملا طبیعی است، در واقع می‌توان گفت بخشی از روند بهبود کودکتان است.