اهميت تشخيص زودهنگام اختلالات شنيداری در نوزادان
امروزه این نكته كه می‌‌بایست اختلال شنوایی در سریع‌ترین زمان ممكن تشخیص داده شود مورد توجه محققین قرار گرفته است. بالندگی مهارت‌های زبانی و گفتاری كه خود شالوده و اساس توانایی ارتباطی در نوع انسان می‌باشد در گروه سلامت كامل سیستم شنوایی است. جدیدترین نظریات دانش نروساینس و زبان‌شناسی، بر وجود یك سیستم نهادی در انسان تأكید می‌ورزند كه تنها با دریافت محرك‌های صوتی بیرونی به شكل‌گیری و تكامل زبان می‌انجامد و بدیهی است كه اگر در ساز و كار دریافت این محرك‌های بیرونی كوچك‌ترین خللی ایجاد شود، نتیجه مستقیم آن در توانایی‌های زبانی و گفتاری كودك، دیده خواهد شد. بنابراین یكی از مهم‌ترین وظایف خانواده و البته نظام سلامت، این است كه از سلامت كامل سیستم شنوایی نوزاد اطمینان حاصل كند.
برنامه جامع غربالگری شنوایی نوزادان
كه امروزه در اكثر مراكز درمانی و بیمارستانی بخش دولتی و خصوصی توسط شنوایی شناسان انجام می‌گیرد، با هدف تشخیص زودرس اختلالات شنوایی نوزاد طراحی و اجرا گردیده است.
این برنامه به مدد فناوری‌های نوین در عرصه شنوایی در مرحله اول به غربالگری شنوایی نوزادان می‌پردازد. اگر در مرحله غربالگری، تردیدی نسبت به سلامت سیستم شنوایی نوزاد پدید آمد، به صورت خودكار، نوزاد وارد مرحله ارزیابی تشخیصی می‌گردد، خوشبختانه دانش پیشرو شنوایی‌شناسی، قادر است در آغازین ماه‌های زندگی سلامت سیستم شنوایی را از طریق آزمون‌های فیزیولوژیك و الكتروفیزیولوژیك مورد ارزیابی قرار دهد و با ضریب اطمینان بسیار بالایی در صورت وجود اختلال شنوایی، كیفیت و كمیت آن را مشخص سازد.
پاسخ‌های ریفلاكسی كودك
بدیهی است كه والدین نوزاد، به ویژه مادر بزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها كه خود كوله‌بار تجربه سالیان فرزندپروری را در اختیار دارند می‌توانند با مشاهدات روزمره خود از رفتار واكنشی او، سلامت یا عدم سلامت شنوایی نوزاد را مورد ارزیابی اولیه قرار دهند. نوزاد یك یا دو ماهه با شنوایی سالم نسبت به اصوات بلند ناگهانی، واكنش‌هایی دارد برگشت به طرف منبع صدا و جستجوی آن، آرام شدن، هیجان و ... از جمله این واكنش‌ها هستند. یكی از بهترین مشاهدات، نگاه كردن به بدن كودك هنگام خواب و پس از ایجاد یك صدای بلند ناگهانی است، اگر كودك بدن خود را جمع می‌كند، پلك‌هایش را بر هم نهد و هرگونه واكنش دیگر كه به ازای صدای بلند ناگهانی نشان بدهد می‌تواند نشانگر وجود شنوایی در او باشد. اهمیت این مشاهدات تنها در این امر است كه اگر چنین پاسخ‌هایی ملاحظه نشدند، بلافاصله باید ارزیابی كامل تشخیص شنوایی توسط شنوایی شناس پیگیری گردد.
در كلینیك شنوایی‌شناسی چه می‌گذرد؟
هنگامی كه نوزاد خود را برای ارزیابی شنوایی به یك مركز تخصصی شنوایی شناسی می‌آورید، اطمینان داشته باشید كه مجموعه آزمون‌های لازم برای رسیدن به یك تشخیص و قضاوت صحیح علمی از وضعیت سیستم شنوایی فرزند شما، به عمل خواهد آمد.
آزمون‌های، شنوایی شناس: از سلامت پرده تمپان و عملكرد طبیعی گوش میانی اطمینان حاصل خواهد كرد. به ارزیابی عملكرد گوش داخلی خواهد پرداخت و بررسی خواهد كرد كه آیا سلول‌های حسی شنوایی (سلول مویی خارجی) كه نقش بسیار مهمی در فرآیند شنیدن دارند، طبیعی هستند یا خیر؟ به تخمین و ارزیابی شنوایی نوزاد شما با آزمون مبادرت خواهد كرد و به شما خواهد گفت كه آیا كودك شما در محدوده فركانسی 1 تا 4 كیلوهرتز شنوایی طبیعی دارد یا خیر؟ میزان شنوایی او را در فركانس‌های مختلف تعیین خواهد نمود. نوزاد شما را از طریق ارزیابی‌های رفتاری مورد بررسی قرار خواهد داد.
دلایل تأكید بر تشخیص زودرس اختلال شنوایی
برای توضیح اهمیت این مسئله، لازم است مفهوم «دوره بحرانی» در شكل‌گیری و تكامل زبان را اندكی توضیح دهیم. از بدو تولد و حتی شاید بتوان گفت از پیش از تولد و در دوران جنینی، با شنیدن اصوات پیرامونی، نوزاد به صورت نهادی قادر به یادگیری زبان می‌شود در این دوره كه اصطلاحا از آن به عنوان دوره بحرانی یاد می‌شود و تا 5/3 سالگی كودك تداوم دارد، بیشترین میزان یادگیری خودبخودی زبان روی می‌دهد. البته این یادگیری در گرو سلامت سیستم شنوایی است. در صورت رخداد هرگونه كاهش شنوایی در این دوره زمانی، شكل‌گیری و رشد زبان و به تبع آن گفتار، نیز دستخوش اختلال خواهد گردید. امروزه ثابت شده است كه سیستم عصبی مركزی شنوایی در انسان دارای قابلیت انعطاف‌پذیری بسیار زیادی است. یعنی اینكه ارائه تحریك، باعث توسعه و گسترش سیستم عصبی می‌گردد. بر این مبنا، لازم است كه در كمترین زمان ممكن، وجود اختلال شنوایی به هر درجه و میزان تشخیص داده شود و برنامه توانبخشی آغاز گردد. مطالعات بالینی نشان داده است كه هر چقدر زودتر مداخلات توانبخشی یعنی استفاده از سمعك و یا كاشت حلزون آغاز گردند، بهره بالینی بیشتری را ایجاد خواهند كرد.
