فرزانه درویشی؛ کارشناس ارشد مامایی، عضو انجمن علمی مامایی ایران
تقویم هفته به هفته بارداری
224 روز از شروع بارداری با موفقیت پشت سر گذشت و اکنون می‌توان مژده ورود مادر به ماه نهم بارداری را اعلام نمود.
برخلاف تصور برخی افراد که معتقدند دوران بارداری 9 ماهه است، طول مدت حاملگی انسان با احتساب اولین روز آخرین قاعدگی مادر، 280 روز یا 40 هفته کامل به طول می‌انجامد؛ هرچند که ساختار و فیزیولوژی بدن افراد با هم متفاوت است و ممکن است در برخی از مادران پیش از هفته 40، دردهای واقعی زایمان شروع شود و در برخی دیگر با گذر از هفته 40 بارداری، خبری از علائم و نشانه‌های زایمان نباشد.
ماه نهم با عبور از هفته‌های 36-33 بارداری کامل می‌شود؛ در ادامه نگاهی به هفته‌های پیش رو می‌اندازیم:
هفته 33 بارداری
جنین
ریه‌های جنین در طول هفته 33 بارداری سیر تکاملی خود را طی می‌کنند هرچند که بلوغ سلول‌های تنفسی در این سن هنوز کامل نشده و اگر به هر دلیلی در این سن بارداری نیاز به ختم بارداری باشد یا علائم زایمان پیش از موقع آغاز شود، پزشک ممکن است جهت تسریع رسیدگی ریه‌های جنین و پیشگیری از مشکلات تنفسی نوزاد، آمپول‌های کورتونی مانند بتامتازون به مادر تجویز کند.
مادر
از جمله شایع‌ترین شکایت‌های مادر در طول این هفته، بی‌اختیاری ادرار به دنبال سرفه، عطسه یا بلند کردن یک جسم است.
این وضعیت در میان زنانی که ضعف عضلات کف لگن دارند، با فراوانی بیشتری دیده می‌شود.
از جمله ورزش‌هایی که تأثیر زیادی در تقویت عضلات کف لگن، پیشگیری و گاها درمان بی‌اختیاری ادرار و افتادگی اندام‌های ادراری - تناسلی دارد، ورزش کگل است.
برای انجام این ورزش، مشابه حالتی که ادرار خود را نگه می‌دارید، عضلات همان منطقه را با 5 شماره منقبض یا سفت و سپس به تدریج رها کنید.
به طور ایده آل بهتر است این ورزش حداقل 3 مرتبه در روز و هر مرتبه 15-10 بار تکرار شود. پیش از انجام ورزش کگل، از خالی بودن مثانه اطمینان حاصل کنید.
هفته 34 بارداری
جنین
با کامل شدن هفته 34، سلول‌های ریوی به تکامل نسبی رسیده و اگر نوزاد در این سن بارداری متولد شود، به احتمال کمتری دچار مشکلات تنفسی خواهد شد.
تجمع بافت چربی در جنین بیش از پیش افزایش و حالت چروکیدگی پوست جنین به مراتب کمتر می‌شود تا به دنبال تولد، گرمای لازم برای زندگی خارج رحمی را برای نوزاد تأمین کند.
مادر
با نزدیک شدن به هفته‌های پایانی بارداری، گیرنده‌های هورمون آغاز کننده دردهای زایمان یا همان اکسی‌توسین فعال‌تر می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌شود جهت پیشگیری از شروع زود هنگام دردهای زایمان، از تحریک نوک سینه‌ها و برقراری روابط جنسی پرهیز شود؛ زیرا این اعمال با ترشح هورمون‌های درد و انقباض رحم همراه هستند.
گاها به دلیل تجمع مایع در بافت‌های تشکیل دهنده انگشتان دست، ممکن است نوعی حالت کرختی و یا سوزن سوزن شدن در دست‌ها احساس شود؛ این حالت موقتی است و به دنبال زایمان از بین می‌رود؛ به حداقل رساندن نمک مصرفی و گذاشتن بالش در زیر دست‌ها هنگام خواب در تخفیف علائم مؤثر است.
هفته 35 بارداری
جنین
جنین با رشد فزاینده خود فضای بیشتری از رحم را اشغال می‌کند، بنابراین فضای کافی برای چرخش و حرکات قوی وجود ندارد؛ اما این نکته مهم را به خاطر بسپارید که این کاهش فضا ممکن است با کاهش شدت حرکات جنین همراه باشد نه با کاهش تعداد حرکات و تا آخرین روز بارداری تعداد حرکات جنین به هیچ عنوان نباید کاهش یابد.
کاهش تعداد حرکات جنین اولین نشانه در خطر افتادن جنین است؛ بنابراین مادران در هفته‌های پایانی بارداری باید با حساسیت بیشتری مراقب حرکت فرزند خود باشند.
مادر
در پایان هفته 35، ممکن است مادر احساس کند که سر دل او خالی شده است؛ این احساس به دلیل شروع وارد شدن سر جنین به داخل ورودی لگن است.
ورود سر جنین به داخل لگن مادر، در مادران اول زا نسبت به مادران چند‌زا چندین هفته زودتر صورت می‌گیرد.
هفته 36 بارداری
جنین
طول جنین از فرق سر تا نشیمنگاه او 32 سانتی‌متر و وزن وی تقریباً به 2500 گرم رسیده است.
به دلیل رسوب چربی، بدن نسبت به قبل حالت فربه‌تری پیدا می‌کند.
مادر
در این سن بارداری برخی از مادران به دلیل شل شدن و تحرک مفاصل لگنی گاها دچار دردهای لگنی می‌شوند؛ انجام مرتب ورزش‌های دوران بارداری و بستن کمربندهای مخصوص زنان حامله، می‌تواند به کاهش دردهای لگنی کمک کند.
در طول این هفته بهتر است همه مادران ساک نوزاد خود را آماده کنند تا اگر علائم زایمان در تاریخ پیش بینی نشده آغاز شود نگرانی و استرس جمع‌آوری وسایل مورد نیاز خود را نداشته باشند.
حداقل وسائل مورد نیازی که باید جمع آوری شود شامل دو دست لباس نوزادی، کلاه و جوراب نوزادی، فنجان، حوله کوچک، لوازم بهداشتی، دفترچه بیمه مادر، شناسنامه خود و شناسنامه همسر، آزمایشات و سونوگرافی‌های انجام شده در طول دوران بارداری، پول یا کارت اعتباری، کفش و لباس راحتی و هر وسیله‌ای است که موجب آرامش شما در روز زایمان می‌شود.
