زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

كمك به بهبود حال فردي كه آسيب‌ديده تا انتقال او به مراكز درماني از وظايف كمك‌دهنده در سطح كمك‌هاي اوليه است و به هيچ‌عنوان نبايد در امور پزشكي و درماني كه صلاحيت آن وجود ندارد دخالت كرد.

اصول طلايي
خونسرد باشيد، به حريم خصوصي افراد احترام بگذاريد
بدترين حالت را تصور كنيد
كمك‌هاي اوليه خود را معطوف به بدترين احتمالات كنيد
سعي كنيد شما آسيب بيشتري وارد نكنيد
تصور نكنيد آسيب‌‌ها تنها آنهايي هستند كه شما مي‌بينيد.
تصميم‌گيري را به فرد آسيب‌ديده واگذار نكنيد
آسيب بيشتري وارد نكنيد
راه تنفس فرد بيهوش را مسدود نكنيد.
هرگز فرد بيهوش را به حالت طاقباز (به پشت) يا دمر (به شكم) نخوابانيد.
هرگز زير سر فرد بيهوش چيزي نگذاريد، زيرا ممكن است اين كار باعث بسته‌شدن راه تنفس وي شود
هرگز مايعي داخل دهان فرد بيهوش نريزيد يا چيزي در آن نگذاريد (مثل آب يا قرص)
هرگز جسمي را كه به داخل بدن فرو رفته و گير كرده است بيرون نياوريد
هرگز فرد آسيب‌ديده را كه احتمال آسيب‌ديدگي ستون فقرات او وجود دارد جابجا نكنيد، مگر آنكه خطري فوري جان او را تهديد كند. حركت دادن كمر يا گردن در چنين مصدوماني ممكن است باعث آسيب نخاع و موجب فلج شود.
هرگز عضو آسيب‌ديده را بدون محافظت از محل آسيب‌ديدگي حركت ندهيد زيرا ممكن است رگ‌هاي خوني و اعصاب مجاور استخوان شكسته شود. اگر احتمال آسيب‌ديدگي سر، گردن، پشت يا كمر مطرح باشد، بايد اين موضوع را هنگام باز كردن راه تنفسي او در نظر بگيريد، براي اين كار سر فرد آسيب‌ديده را به عقب خم نكنيد و فقط چانه را بالا بكشيد. احساس مزه شور در دهان نشاسته نشت مايع مغزي نخاعي است، هرگز جلوي جريان آزاد مايع مغزي نخاعي را نگيريد زيرا ممكن است اين كار باعث افزايش فشار داخل جمجمه شود. در صورت وجود صدمات سر يا بيهوش بودن فرد آسيب‌ديده بايد او را به عنوان مصدوم با صدمه نخاعي تلقي كنيد. نبايد براي جا انداختن استخوان يا عضو جابجا شده يا بيرون آمده از زخم تلاش كنيد. نبايد براي به هوش آوردن فرد آسيب‌ديده، روي صورتش آب بپاشيد يا به صورت او سيلي بزنيد يا محكم تكانش دهيد.

بررسي فرد آسيب‌‌ديده در محل حادثه
ابتدا بايد يك بررسي سريع درباره چگونگي بروز حادثه انجام گيرد، سپس شرايط فرد آسيب‌ديده از سر تا پا ارزيابي ‌شود. بررسي فرد آسيب‌ديده دو جنبه دارد: ابتدا وضعيت حياتي بيمار، سپس بررسي اجمالي ديگر اعضا و ارگان‌هاي بدن و جستجوي صدمات وارد شده.

اقدامات حمايتي پايه براي حفظ حيات
بايد سه مساله بسيار مهم يعني وضعيت باز بودن راه هوايي (Airway) وضعيت تنفس (Breathing) و گردش خون (Circulation) يا به اختصار ABC بررسي شود.

باز كردن راه هوايي
پاك كردن مسير تنفس از هرگونه عامل انسدادي مثل زبان، لقمه غذا، لخته خون، دندان مصنوعي و ... الزامي است. مهم‌ترين عامل انسداد راه هوايي در يك آسيب‌ديده بيهوش، زبان است. اولين مانور براي باز كردن راه هوايي يك فرد بيهوش، خم كردن سر او به طرف عقب و بالا كشيدن گردن است، به اين ترتيب كه امدادگر يك دست خود را زير چانه و دست ديگر را روي پيشاني مصدوم گذاشته سر او را به طرف عقب خم مي‌كند. اين مانور سبب بالا كشيدن زبان از ديواره خلفي حلق مي‌شود و دهان را باز و راه هوايي را آزاد نگه مي‌دارد، اما در مصدوماني كه احتمال آسيب نخاعي در آنها وجود دارد به هيچ عنوان نبايد مورد استفاده قرار گيرد. مناسب‌ترين روش براي باز نگه داشتن راه هوايي در مصدوم با آسيب نخاعي مانور كشش فك به طرف جلو بدون خم كردن گردن است.
برقراري تهويه (تنفس مصنوعي)
پس از باز كردن راه هوايي، فرد آسيب‌ديده را از نظر داشتن تنفس كنترل كنيد و در صورت نبود تنفس، تنفس مصنوعي را آغاز كنيد. ساده‌ترين روش، تنفس دهان به دهان است، بيني مصدوم را با يك دست ببنديد و با دست ديگر زيرچانه يا زيرگردن او را بگيريد.  هنگام دادن تنفس دهان به دهان نبايد هيچ‌گونه منفذي براي خروج هوا از اطراف لب‌ها وجود داشته باشد. هنگام دميدن هوا، چشم بايد به قفسه سينه بيمار باشد، در صورتي كه قفسه سينه بيمار حركت نكند، مجددا بايد به بررسي باز بودن راه هوايي پرداخت.
برقراري گردش خون
توجه به بررسي وضعيت گردش خون، تنها بعد از اطمينان از تهويه كافي بيمار بايد صورت گيرد زيرا جريان خون بدون اكسيژن بي‌ارزش است. پس از آنكه راه هوايي مناسب فراهم و تنفس مصنوعي آغاز شد، بايد از طريق كنترل نبض گردن به بررسي وضعيت گردش خون پرداخت و در صورت وجود نداشتن نبض، سريعا ماساژ قلبي را آغاز كرد قلب داراي دريچه‌هايي است كه اجازه عبور خون را فقط از يك سمت مي‌دهند، فشار آوردن روي قلب باعث به حركت درآمدن خون در سيستم گردش خون مي‌شود.
ماساژ قلبي
محل جاي‌گيري دست‌ها بسيار مهم است، ابتدا بايد زائده خنجري را لمس كنيد و چانه دست خود را 2 تا 4 سانتي‌متر بالاتر از آن روي استخوان جناغ گذاشته، دست ديگر را روي دست اول قرار دهيد و انگشتان دو دست را در هم فرو بريد. نبايد نوك انگستان با قفسه سينه مصدوم تماس پيدا كند. آرنج‌ها بايد صاف و دست‌ها نسبت به بدن مصدوم عمود باشد. قفسه سينه را به نرمي به طرف داخل فشار دهيد سپس فشار را قطع كنيد.
 از فشارهاي تيز و سريع اجتناب كنيد. عمق فشار در يك فرد بالغ 4 الي 5 سانتي‌متر است. در احياي يك نفره بايد به ازاي هر 15 ماساژ، دو تنفس كامل به مصدوم بدهيد.
 سپس دوباره شروع به دادن ماساژ كنيد. در احياي دو نفره، نسبت ماساژ به تنفس 5 به 1 خواهد بود. هر 3 دقيقه نبض گردن را كنترل كنيد. نشانه‌هاي بهبود عبارتند از: رنگ كبود مصدوم ناپديد شده و پوست رنگ طبيعي خود را باز مي‌يابد، تنفس و نبض دوباره برقرار مي‌شود. ممكن است مصدوم ناله يا حركت كند.
وضعيت بيهوشي
حالت نيمه دمر (وضعيت بهبودي) بهترين حالت قرارگيري براي فردي بيهوش است كه نفس مي‌كشد، در اين حالت گردش خون به خوبي برقرار و مايعات داخل دهان و گلو، خون، استفراغ و ترشحات به راحتي تخليه مي‌شود و به اين ترتيب راه تنفس فرد باز مي‌ماند، اما اگر مصدومي دچار آسيب‌ديدگي ستون مهره‌ها است اين حالت براي او مناسب نيست.
خونريزي خارجي
نبايد داخل زخم را بكاويد اگر چيزي در زخم فرو رفته است سعي در بيرون آوردن آن نكنيد. پانسماني را كه از خون خيس شده است عضو نكنيد. به جاي آن يك پانسمان جديد روي قبلي ببنديد. براي بررسي اينكه آيا خونريزي بند آمده است يا خير پانسمان را برنداريد. اگر زايده‌اي روي زخم نشسته است و به نظر نمي‌رسد كه فرو رفته و گير كرده با احتياط آن را بزداييد. گاز استريل يا پارچه تميزي روي زخم بگذاريد و مستقيما فشار آوريد تا خونريزي بند آيد. اما اگر زخم در ناحيه چشم است يا با زخمي مواجه هستيد كه چيزي داخل آن فرو رفته و گير كرده است يا اگر زخم روي سر است و احتمال شكستگي جمجمه مي‌دهيد، از اين روش استفاده نكنيد. عضو دچار خونريزي را بالاتر از سطح قلب نگاه داريد. به شرط آنكه احتمال شكستگي استخوان مطرح نباشد و اين كار باعث افزايش درد مصدوم نشود. اگر پس از 15 دقيقه خونريزي با روش فشار مستقيم بند نيامد يا اگر زخم آنقدر عميق و گسترده است كه پوشاندن آن با گاز يا پارچه ميسر نيست از روش فشار نقطه‌اي استفاده كنيد اين كار را با فشار دادن روي سرخرگ اصلي تغذيه‌كننده ناحيه زخم انجام دهيد. در عين حال كه از اين روش استفاده مي‌كنيد همچنان به فشار مستقيم روي زخم و بالا نگه داشتن عضو زخمي ادامه دهيد.

خونريزي داخلي
اگر احتمال خونريزي داخلي مي‌دهيد، براي جلوگيري از بروز شوك، فرد زخمي را طاقباز (به پشت) بخوابانيد و پاهايش را 30 سانتيمتر بالا نگه داريد و رويش را با كت يا پتويي بپوشانيد اما در شرايط زير اصلا اين كار را انجام ندهيد:
اگر احتمال آسيب‌ديدگي ستون مهره‌ها برود و نيز اگر مصدوم با اين اقدام شما احساس درد يا ناراحتي مي‌كند.
شكستگي جمجمه: بيهوش بودن مصدوم، فرو رفتگي استخوان جمجمه در ناحيه شكستگي، خروج مايع آبكي از بيني يا گوش (آبريزش بيني همانند شخصي است كه دچار سرماخوردگي شده)، نامساوي بودن اندازه مردمك چشم‌ها

شكستگي مهره‌هاي گردن: حركت نكردن دست‌ها در صورتي كه آسيب و شكستگي موضعي وجود نداشته باشد، از بين رفتن حس ناحيه زيرشكستگي.
شكستگي مهره‌هاي كمر: حركت نكردن پاها، درد در ناحيه پاها، درد در ناحيه آسيب‌‌ديده
خونريزي داخلي: نبض تند، عطش شديد، صورت رنگ پريده، پوست سر و مرطوب

آسيب‌ديده در خودرو
معمولا نيازي نيست كه قبل از رسيدن آمبولانس در امدادگران، فرد آسيب‌ديده را از داخل خودرو بيرون آوريد. بدانيد كه غالبا پس از بروز سانحه رانندگي خودرو آتش نمي‌گيرد. خودرو را خاموش كنيد و ترمزدستي را بكشيد، اما اگر مصدوم در معرض خطر فوري است و بايد او را بيرون آوريد، اول گردن و كمر او را با يك تخته بي‌حركت كنيد:
1- يك حوله يا روزنامه تا شده كه در داخل پارچه‌اي قرار داده‌ايد به دور گردن مصدوم بپيچانيد تا بي‌حركت شود.
2- پشت مصدوم يك تخته بگذاريد، براي انجام اين كار نبايد هيچ حركت اضافي به كمر يا گردن او بدهيد. تخته بايد از سر تا باسن مصدوم امتداد داشته باشد.
3- بدن مصدوم را حداقل از چهار موضع به تخته ببنديد؛ دور پيشاني، دور گردن، زيربغل و روي شكم در صورت امكان بازوها را نيز به تخته ببنديد.
4- زانوها و مچ پاهاي مصدوم را به يكديگر ببنديد.
5- اكنون مصدوم را از خودرو خارج كنيد ولي مواظب باشيد بدنش خم نشود و پيچ نخورد.

در آوردن كلاه ايمني
اگر فرد آسيب‌ديده قادر به در آوردن كلاه ايمني باشد بهتر است اين كار را خودش انجام دهد. براي در آوردن كلاه ايمني به دو نفر نياز است، يك نفر بايد سر و گردن فرد آسيب‌ديده را بگيرد و ديگري كلاه را در آورد. دستان خود را طرفين كلاه ايمني قرار دهيد، با قرار دادن انگشتان بر روي فك مصدوم، سر او را ثابت نگه داريد، نفر ديگر بايد بند كلاه ايمني را باز كند سپس وي بايد با يك دست سر مصدوم را در قسمت قاعده جمجمه و گردن و با دست ديگر چانه را نگه دارد. كلاه ايمني را به عقب بكشيد تا چانه و بيني از زير آن خارج شود كلاه ايمني را به سمت جلو بكشيد تا قاعده جمجمه هم از زير آن خارج شود حال كلاه را بيرون آوريد.
تجهيزات نجات:
همانطور كه مي‌دانيد در بعضي از موقعيت‌هاي خاص در اثر حوادث، ابتدا نياز به يك سلسله عمليات نجات و تجهيزات خاص است تا ما بتوانيم يك عمليات امدادي موثر را انجام دهيم، كه لزوم آن شناخت و آشنايي با ابزار نجات است كه با توجه به كاربرد، به دسته‌هاي زير تقسيم مي‌شوند:
ابزار ايمني و هشدار:
 شما به عنوان يك امدادگر بايد بدانيد كه اگر بر اثر بي‌احتياطي و استفاده نكردن از ابزار مناسب آسيب ببينيد، مشكلات زيادي را براي خود و ديگران امدادگران به وجود مي‌آوريد، و توانايي لازم را براي انجام عمليات از دست مي‌دهيد، پس هميشه قبل از شروع هر عمليات امداد و نجات ابتدا اقدامات لازم را براي ايمني خودتان، مصدومين و ديگران فراهم كنيد. لباس ضد گاز با متعلقات، لباس ضد اسيد، لباس كامل ضداشعه، لباس ضد راديواكتيو، لباس كار، كلاه ايمني، كفش ايمني، عينك ايمني، دستكش‌هاي ايمني، نقاب ايمني، نوار ايمني و خطر، كمربند ايمني، مخروط شبرنگ، دستكش ضد ولتاژ، جليقه فسفري، انواع ماسك: (بخارات مضر، گرد و خاك، آلودگي محيط، گازهاي سمي و خطرناك، مجهز به سيلندر هواي فشرده، بلومان)، تابلوهاي اعلام خطر (دستي و ثابت)، چراغ گردان و چشمك‌زن، بلندگوي دستي، گوشي كم‌كننده صدا، دستگاه آزمايش گاز محيط، دستگاه آزمايش راديو اكتيو محيط، كابل‌بر، فيوزكش، ولتاژمتر، ملاقه دسته بلند، چنگال بزرگ، قلاب نوك تيز، نوار چسب پهن، گوه، باند قيري، تخته‌هاي تثبيت وسايل ناپايدار، ابر بزرگ مستطيلي.
ابزار روشنايي: از دلائلي كه باعث مي‌شود تا ما نتوانيم طبق استانداردهاي تعيين‌شده كار كنيم، نبود نور كافي محيط است، و بسيار مهم است كه ما براي تمام عمليات اين مورد را پيش‌بيني كنيم. چراغ‌قوه (با باتري و لامپ اضافي)، چراغ هالوژنه، پرژكتور ثابت، پرژكتور دستي، پرژكتور مه‌شكن، هد لامپ (چراغ پيشاني)، چراغ روشنايي گازي، پيك‌نيك (با كپسول و توري اضافي)، چراغ روشنايي گازي بزرگ.
ابزار سبك دستيابي به مصدوم:
 اين دسته از ابزار براي عمليات رهاسازي و دستيابي به مصدوم مورد استفاده قرار مي‌گيرند، از ويژگي‌هاي اين ابزار مي‌توان به فراواني، قابل دسترس بودن، تعمير و تامين مجدد آسان، كم‌حجم بودن، قابل حمل بودن، و كم‌هزينه بودن آنها اشاره كرد. ديلم (كوچك، بزرگ، متوسط)، پتك (سنگين، سبك)، تبر (كوچك، بزرگ)، تبر چند منظوره تايليور، جك، طناب نجات، پلكان تاشو، قيچي فولادبر، بيل، بيلچه امدادي، كلنگ، سمبه، اره آهن‌بر، قلم تيزبر.
ابزار نيمه سنگين دستيابي به مصدوم:
 اين دسته از ابزار كارايي بسيار بالايي را براي انجام عمليات رهاسازي و نجات دارند، ولي تمام آنها معمولا پرحجم و حمل آنها نياز به ماشين‌هاي جداگانه‌اي به جز آمبولانس دارد كه به آنها خودروهاي نجات مي‌گويند.
ابزار هيدروليك:
 (موتور، جك، فك، قيچي و شلنگ‌هاي رابط)، ابزار برش يا سري برنال: (كپسول اكسيژن، كپسول گاز استيلن، كپسول گاز مايع، فندك، سري برش)، سنگ فرز، اره برقي يا بنزيني، ابزار جرثقيل: (جرثقيل‌هاي دستي، تيفر، چين بلاك، وينچ، اهرم زنجيري، قرقره ساده و مركب، انواع قلاب، طناب پنبه‌اي و نخي)، كيسه‌هاي نجات: (كيسه‌هاي 7 تايي يا 9 تايي، كپسول اكسيژن، شلنگ‌هاي رابط)، انواع جك‌هاي بزرگ بالابرنده، دستگاه‌هاي زنده‌ياب: (مدل اورتانگسگرات يا A082، مدل اوربيفون ORBIPHON).
ابزار آبگيري و آبدهي:
 اين دسته از وسايل براي تخليه يا انتقال آب و مواد مايع ديگر مورد استفاده قرار مي‌گيرند. پمپ‌هاي (آب‌كش، لجن‌كش، كف‌كش، اسيدكش)، شلنگ‌هاي رابط از معمولي تا فشار قوي، اكاتور، تانكرهاي آب از مخازن 900 ليتري ثابت تا 5000 ليتري چرخدار و 25 هزار ليتري ماشيني.
ابزار تعمير سبك:
 جعبه ابزار كامل، كابل‌هاي رابط، بكسل (طنابي، سيمي، نواري).
ابزار خاموش‌كننده آتش:
 خاموش كننده‌هاي دستي: (پودري و هواي خشك، پودر و گاز، گاز CO2، كف- هالوژنه، آب و گاز)، پتوي نسوز، سطل آتش‌نشاني، انواع سيستم‌هاي ثابت خاموش‌كننده و اعلام خطر آتش‌سوزي.
ابزار غواصي:
 لباس كامل ضدفشار (تابستانه و زمستانه)، كپسول اكسيژن، گيج اكسيژن (ديمن وال)، كفش غواصي (فين)، اشنوگل، فشارسنج، قطب‌نما، ساعت، دستكش، ماسك، كلاه، جوراب، خنجر.
سايت:ir.125.‌www