زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

هدف اين تحقيق بررسي تأثير دو كاربري تجاري و صنعتي از بين كاربري‌هاي دوازده گانه در حمل و نقل و ترافيك شهری است. مطالعه موردی در شهر تهران انجام شده؛ زيرا اين شهر بنا به دلايل تاريخي، اجتماعي، سياسي، اقتصادي و حضور صنايع و مشاغل كه اغلب نقش فراشهري و ملي دارند، 30 درصد صنايع كشور، 000/640 فعاليت شغلي و 000/400 واحد صنفي را در خود جاي داده و موجب شده است كه 44 درصد سفرهاي درون شهري تهران با هدف تأمين كالا، خدمات و اشتغال صورت پذيرد كه روزانه بيش از دو ميليون سفر را دربر مي‌گيرد. لذا در نگاه اجمالي با توجه به سرانه‌هاي تجاري كه (8/1) و صنعتي (2/7) در تهران مي‌توان دريافت كه اين آمار از چهار شهر بزرگ كشور نيز بالاتر مي‌باشد.
همچنين كانون‌هاي شغلي (علاوه بر تعداد قابل توجه آنها)، به علت استقرار در شريان‌هاي اصلي و مبادي ورودي و خروجي شهر، حمل و نقل كالا و كاركنان، انجام امور اداري و فقدان مديريت اصولي تقاضا در حمل و نقل شهري و ترافيك نقش بسيار مؤثري دارند.
در اين خصوص، ضمن بررسي اثر و نقش ساماندهي اينگونه فعاليت‌ها و كاربري‌ها كه علاوه بر تأمين اهداف زيست محيطي از جنبه‌هاي ترافيكي هم مهم مي‌باشند، واحدهايي كه مستقيم و غير مستقيم در ترافيك تأثير دارند، از طريق بند 20 ماده 55 قانون شهرداري‌ها به منظور رفع معضلات ترافيكي، كاهش تقاضا و سفرهاي زائد مورد بررسي قرار گرفته است. در اين تحقيق از ميان 66 نوع شغل (كل) ، 47 نوع آنها كه مستقيما ترافيك‌زا هستند و همچنين 28 مورد كانون شغلي كه به‌صورت راسته‌اي (بورس) فعاليت مي‌كنند مطالعه شده است.
در نهايت پيشنهادها و راهكارها با در نظر گرفتن معيارهاي مكان‌گزيني و طراحي هندسي معابر، همسو با طرح‌هاي بالادستي و الگوهاي رفتاري مناسب، افزايش سطح خدمت‌رساني و چگونگي نظارت بر تأسيس و ادامه فعاليت واحدهاي تجاري و صنعتي مدنظر قرار گرفته است.
يكي از روش‌هاي كاهش حجم آمد و شدها
(ترافيك) مديريت تقاضاي سفرهاي درون‌شهري است. براي اين منظور بايد منابع و مراكز تأمين‌كننده نياز شهروندان شناسايي بدقت مطالعه و روش‌هاي جايگزين براي تأمين كالا و خدمات طراحي شود و سپس به نياز شهروندان كه مستلزم حركت آنها در شهر است، پاسخي مناسب داده شود. با اين كار علاوه بر كاهش هزينه‌ها، استهلاك، كاهش آلودگي‌هاي زيست محيطي (به‌ويژه هوا و صدا) افزايش ضريب ايمني و ... مي‌توان شهري روان با دسترسي‌هاي آسان براي شهروندان داشت.
از منابع و مراكز مورد مراجعه، فروشگاه‌ها، كارگاه‌ها، كارخانجات و به‌طور كلي كاربري‌هاي تجاري و صنعتي هستند. شهر تهران بنا بر دلايل تاريخي، اجتماعي، سياسي و اقتصادي مركز گسترش انواع فعاليت‌هاي تجاري و صنعتي است؛ به‌طوريكه سرانه‌هاي اين دو كاربري از چهار شهر بزرگ كشور نيز بالاتر مي‌باشد. نقش صنايع و مشاغل با كاركرد فراشهري و ملي باعث افزايش اين اثر شده است.
از آنجائي كه به دلايل عمده، از جمله آمد و شد كاركنان، مراجعان و مشتريان، صنايع و مشاغل، مولد سفرهاي درون شهري (و نيز برون‌شهري) مي‌باشند، لازم است ضمن بررسي اثر و نقش ساماندهي اين گونه فعاليت‌ها و كاربري‌ها كه علاوه بر تأمين اهداف زيست محيطي از جنبه‌هاي ترافيكي هم مهم هستند، چگونگي كاهش سفرهاي زائد مدنظر قرار گيرد.
ساماندهي صنايع و مشاغل شهر تهران، طبق ضوابط و مقررات موجود، در حوزه معاونت خدمات شهري شهرداري تهران و بر عهده «شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهر» مي‌باشد. با بررسي فعاليت‌هاي اين شركت در چارچوب بند بيست ماده 55 قانون شهرداري و ساير مأموريت‌ها و وظايف محوله، به بخشي از مزاياي اجراي طرح ساماندهي در جلوگيري از كاهش ترافيك شهري اشاره مي‌شود. مشاغل و مراكز تجاري كه برخي به دليل نوع فعاليت ايجاد ترافيك و مشكلاتي در اين زمينه مي‌كنند،‌ برخي بنا به نوع استقرار و بافت شهري كه در آن قرار دارند و برخي نيز به دليل استقبال و مراجعه شهروندان براي تأمين كالا و خدمات (كه اغلب به‌صورت راسته‌اي و رسته‌اي در كانون‌هاي خريد يا كار مي‌باشند)، باعث بروز مشكلات ترافيكي مي‌شوند.
در نهايت پيشنهادها و راهكارهاي جايگزين و قابل اجرا به صورت مجموعه اقدامات لازم پيشنهاد و ارائه مي‌شود. نقش سازمان‌هاي صنفي، چگونگي نظارت بر تأسيس و ادامه فعاليت واحدهاي تجاري و صنعتي، همكاري‌هاي بين بخشي، همسويي طرح‌ها و پروژه‌ها و بسترهاي فرهنگي و الگوهاي رفتاري مناسب از جمله محورهاي پيشنهادي است.
تعاريف:
كاربري: عبارت است از نوع استفاده و بهره برداري از اراضي كه در طرح حفظ و ساماندهي تهران مطابق با شرح منعكس در نقشه كاربري اراضي به 22 نوع تقسيم‌بندي شده است.
كاربري تجاري: استفاده از اراضي به منظور انواع فعاليت‌هاي بازرگاني،‌ مغازه‌ها و فروشگاه‌ها كسب و كار و دفاتر نمايندگي‌هاي مختلف، كاربري تجاري محسوب مي‌شود كه بر اساس سلسه مراتب خدمات شهري در رده‌هاي مختلف به شرح زير طبقه‌بندي شده است.
كاربري تجاري رده محله: شامل واحدهاي خريد روزانه خرده‌فروشي، مانند خواربارفروشي‌ها،‌ ميوه و سبزي‌فروشي‌ها، نانوايي‌ها و انواع مشابه ديگر در اين رده.
كاربري تجاري رده ناحيه: شامل واحدهاي خريد هفتگي، مانند سوپرماركت‌ها، ‌فروشگاه‌هاي تعاوني مصرف شهر و روستا، ‌نوشت افزار فروشي‌ها و انواع مشابه ديگر در اين رده.
كاربري تجاري رده منطقه:‌ شامل بازارچه‌ها، بازارهاي روز، بنگاه‌هاي معاملات املاك و تلفن، واحدهاي خريد اصلي،‌ فروشگاه‌هاي پارچه، پلاستيك، لوازم خانگي،‌ لوازم صوتي و تصويري، كتاب فروشي‌ها و انواع مشابه ديگر در اين رده.
كاربري تجاري رده حوزه: شامل واحدهاي خريد خاص، مانند فروشگاه‌هاي بزرگ زنجيره‌اي، بنگاه‌هاي فروش اتومبيل، مبل‌فروشي‌ها، پوشاك فروشي‌ها، ‌ميادين ميوه و تره بار و انواع مشابه ديگر در اين رده
كاربري تجاري رده شهر و فراتر: شامل عمده فروشي‌ها، راسته‌هاي صنوف مختلف و بورس‌ها، بازراها، ميادين ميوه و تره‌بار، شركت‌هاي بازرگاني و تجاري، شعب مركزي بانك‌ها،‌ مؤسسه تجاري واردات و صادرات كالا، شعب و دفاتر نمايندگي بانك‌هاي خارجي و ‌نمايندگي مؤسسات تجاري خارجي.
صنعت: كليه تبديلات مكانيكي و شيميايي مواد آلي و غير آلي به‌وسيله نيروي كار يا ماشين به منظور توليد كالاهاي جديد در كارگاهها جهت فروش تمام يا بخشي از آن در بازار، صنعت محسوب مي‌شود كه معيار تعريف آن بسته به اينكه چه كسي آن را تعريف مي‌كند، متفاوت است. بخش صنعت به دليل ارتباطات گسترده‌اي كه با ساير بخش‌هاي اقتصادي دارد، در توسعه اقتصادي نقش مؤثري ايفا مي‌كند.
 از آنجائيكه توسعه صنعتي موجب رشد و پويايي ساير بخش‌ها مي‌گردد، توليد به شيوه صنعتي منجر به افزايش كار مي‌شود و اين امر زمينه استفاده حداكثر و بهينه از منابع كمياب را در جامعه فراهم مي‌آورد.
كاربري صنعتي: انواع اين كاربري بر حسب سلسه مراتب خدمات شهري به شرح زير مي‌باشد:
كاربري صنعتي رده محله: شامل كارگاه‌هاي نجاري كوچك، كارگاه‌هاي آهنگري كوچك و انواع كارگاه‌هاي خدمات فني كوچك.
كاربري صنعتي رده ناحيه: شامل كارگاه‌هاي درب و پنجره‌سازي،‌ تعميرگاه‌هاي كوچك خودرو و كارگاه‌هايي مثل خياطي‌ها و كارگاه‌هاي تعميراتي لوازم برقي مجاز.
كاربري صنعتي رده منطقه: شامل تعميرگاه‌هاي اتومبيل و خودرو و كارگاه‌هاي كوچك توليدي متوسط.
كاربري صنعتي رده حوزه: شامل تعميرگاه‌هاي مجاز برخي از انواع خودرو و كارگاه‌هاي توليدي متوسط.
كاربري صنعتي رده شهر و فراتر: شامل كارخانجات صنعتي،‌كارگاه‌هاي بزرگ توليدي،‌ تعميرگاه‌هاي بزرگ و اصلي، مجتمع‌هاي كشت وصنعت،‌ مرغداري‌ها، ‌دامداري‌ها و نيروگاه‌هاي برق.
كاربري تجاري و صنعتي در تهران
 از زمان مرحوم اميركبير كه نخستين آمارگيري از مراكز تجاري (دكان‌ها)‌ در تهران انجام و بر اساس آن تعداد 2700 واحد تجاري در شهر شناخته شد، تاكنون، شهر تهران شاهد رشد روزافزون تعداد واحدهاي تجاري و نيز صنعتي بوده است. طي آمارگيري سال 1345 به منظور تهيه نخستين طرح جامع تهران (مصوب آذرماه 1347)، ميزان سرانه صنعتي 35/6 مترمربع برآورد شد. اين رقم در كاربري تجاري معادل 47/2 مترمربع براي هر نفر محاسبه گرديد. در مجموع، اراضي صنعتي در اين سال 42/10 درصد از كل و اراضي تجاري معادل 98/3 درصد را شامل مي‌شد.
 در آمارگيري بعدي كه در سال 1365 و براي تهيه طرح جامع حفظ و ساماندهي انجام شد، سرانه كاربري صنعتي به 23/7 مترمربع افزايش يافت و سرانه كاربري تجاري 03/2 برآورد گرديد. در سال 1370، كاربري صنعتي به رقم 86/11 مترمربع افزايش چشمگيري داشت.
در مورد كاربري صنعتي باتوجه به اينكه ميزان آن در تهران با رقم 23/7 بالاتر از متوسط چهار شهر بزرگ كشور (44/3) مي‌باشد و با اينكه پيشنهاد وزارت مسكن و شهرسازي معادل 5/3-2 مترمربع است، طرح جامع، سرانه‌اي معادل 82/4 مترمربع در نظر گرفته است كه از طريق ممنوعيت ايجاد صنايع جدي و انتقال صنايع قديمي‌ در خارج از شهر بايستي تحقق يابد.
كاربري صنعتي در مناطق حاشيه تهران كه اغلب مبادي ورودي، خروجي شهر نيز مي‌باشند، داراي بالاترين ميزان است. استقرار صنايع در اين مناطق كه در گذشته خارج از شهر بوده و امروزه با رشد مناطق مسكوني داخل شهر قرار گرفته‌اند، عامل اصلي بالا بودن اين سرانه مي‌باشد. البته كم‌جمعيت بودن اين مناطق نيز بي‌تأثير نيست. درخصوص كاربري تجاري، مناطق مركزي سرانه بالاتري دارند كه بنا به ماهيت كاربري تجاري و توسعه مناطق مسكوني و افزايش نياز به كالا و خدمات قابل توجيه است.
  ارتباط كاربري‌ها با ترافيك تهران
 1- به طور كلي مشاغل و صنوف (توليدي و خدماتي) در ترافيك نقش مؤثري دارند؛ اما در اين ميان بعضي مشاغل و صنوف به صورت مستقيم و به علت نداشتن شرايط كارگاهي مناسب، موجب كندي ترافيك و سدمعبر مي‌شوند.
2- بسياري از مشاغل نيز نه به علت ماهيت فعاليت، بلكه به علت استقرار نامناسب و تجمع و تمركز تعداد زيادي از آنها موجب سفرهاي درون‌شهري به سمت آن نقاط و ترافيك خواهند شد.
3- علاوه بر تجمع و تمركز غيراصولي و بدون برنامه كاربري‌ها، پراكنش نامناسب آنها و عدم ارتباط طولي و عرضي مشاغل نيز باعث افزايش سفرهاي درون‌شهري مي‌شود. به طور مثال بايد بين ارائه‌دهندگان خدمات خودرو، از قبيل صافكاري، نقاشي، مكانيكي، تون آپ و ... يك ارتباط شبكه‌اي مناسب برقرار شود (براي دريافت هر يك از اين خدمات بايد به نقاط مختلفي از شهر سفر كرد؛ در صورتي كه اگر اين مشاغل نزديك به هم باشند، براي تعمير خودرو و دريافت خدمات هر يك از موارد ياد شده لازم نيست به نقاط مختلف مراجعه شود).
ساماندهي صنایع و مشاغل و ترافيك:
ساماندهی مشاغل شهری در تهران توسط شرکت ساماندهي صنایع و مشاغل شهر انجام می‌شود. مأموريت‌ها، وظايف و اقدامات اين شركت از ديدگاه شهري، اقتصادي، بهداشتي، زيست محيطي و ترافيكي هدفگذاري شده است. بازرسي از واحدهاي صنفي به دليل مشكلات سد معبر و كند كردن ترافيك محورهاي درون‌شهري و در پي آن صدور رأي بند 20 مي‌باشد كه از حدود 70 درصد (3/68) از آراي صادره حداقل يك بند در مورد عدم ايجاد سد معبر، فعاليت در حاشيه خيابان و متن پياده‌رو به عنوان الزام به صاحبان واحدهاي صنفي ابلاغ مي‌شود.
انتقال صنايع آلاينده و مزاحم طبق مقررات و تصويب‌نامه‌ها كه از مأموريت‌هاي جدي و اصلي این شركت مي‌باشد، علاوه بر تأمين جنبه‌هاي زيست محيطي، ‌ايمني و بهداشتي، اقدام مؤثري در كاهش سفرهاي درون‌شهري و بهبود ترافيك است. ساماندهي كيوسك‌ها در شهر تهران كه در مراحل مختلف، موازين ترافيكي معيار اصلي مكان‌يابي و استقرار آنهاست، از جمله اقدامات شهرداری و شرکت ساماندهی مي‌باشد.
مشاركت در كارگروه‌هاي تخصصي، از جمله كارگروه صنعت و معدن، ‌حوادث غيرمترقبه،‌ مديريت بحران، ‌كميته كاهش آلودگي هوا و كميسيون هيأت عالي نظارت بر سازمان‌هاي صنفي شهرستان‌هاي تهران و شهرهاي اطراف براي همكاري با دستگاه‌هاي دولتي، از اقدامات ديگر شركت ساماندهي است كه با در نظر داشتن معضلات و مسائل ترافيكي به موضوعات مي‌پردازد؛ از جمله تعيين ساعت كار اصناف كه نقش عمده‌اي در ترافيك شهر تهران دارد. همچنين چگونگي همكاري با اتحاديه‌هاي توقفگاه‌داران و پيگيري امور ترافيكي شهرداري تهران در كميسيون هيأت عالي نظارت به‌ عنوان تنها نماينده شهرداري در اين كميسيون كشوري، قابل ذكر است.
همكاري بين بخشي با سازمان‌هاي درون شهرداري، از جمله سازمان زيباسازي و ترافيك و آتش‌نشاني، در اجراي فرم‌هاي مشترك كه علاوه بر تأمين اهداف اصلي، موضوع ترافيك را به‌عنوان اهداف جانبي مورد نظر قرار مي‌دهد؛ مثل طرح ساماندهي ورودي‌هاي تهران، خيابان‌هاي اصلي، ‌بافت‌هاي فرسوده و مسأله‌دار و ...
امر كنترل جمعيت جوندگان در گستره 10 هزار كيلومتري كانال‌ها، مسيل‌ها و جوي‌هاي شهر كه اغلب در حاشيه خيابان‌ها بعنوان بستر اصلي و شبكه ترافيكي انجام مي‌شود.
اقدامات این شرکت با رويكرد کاهش ترافيك:
شهر تهران بر اساس طرح جامع، وسعتي معادل 620 كيلومترمربع دارد. اين وسعت مربوط به محدوده خدماتي شهر بوده و با حريم شهر، داراي وسعتي معادل 1800 كيلومترمربع مي‌باشد. 12 ورودي اصلي جاده‌اي به‌علاوه سه خط ريلي و شبكه مترو تهران، از شريان‌هاي اصلي در اصلاحات شهر است. وجود 350 كيلومتر بزرگراه به طول 400 كيلومتر معابر شرياني درجه يك، 540 كيلومتر طول معابر شرياني درجه دو و 770 كيلومتر معابر جمع‌كننده و محلي را در بر مي‌گيرد.
مبادي ورودي و خروجي شهر بيشترين نقش را در حمل كالا و مسافر برعهده دارند. شكل‌گيري صنايع و مشاغل در اين محورها باعث شده علاوه بر نقش هدايتي، كانون استقرار كاربري‌هاي مختلف نيز باشند. از سوي ديگر، با رشد نامتوازن روستاها و مراكز جمعيتي حاشيه محورهاي ورودي و خروجي شهر، نقش استقرار جمعيت و سكونت اين محورها نيز اضافه شده است.
سفرهاي درون‌شهري در تهران با احتساب ضريب 97/1 سفر نفر، روزانه نزديك به 1/15 ميليون نفر انفرادي است؛ هر چند برآورد دقيق تعداد اين نفرها بنا به دلايل مختلف امكان‌پذير نيست و آمارهاي متفاوتي اعلام مي‌شود. از آنجائي كه درصد عمده‌اي از اين سفرها با هدف كسب و كار و خريد مي‌باشد، نقش مراكز تجاري و فروشگاهي در توليد اين سفرها روشن‌تر مي‌شود.
باتوجه به اينكه 300000 واحد صنفي با پروانه و 100000 بدون پروانه در تهران فعال مي‌باشد، ساماندهي محل فعاليت آنها از طريق سياستگذاري بهينه نظام تجاري شهر از يك سو و شبكه حمل و نقل به عنوان عامل ارتباط كاربري‌ها از سوي ديگر، موجب مي‌شود اين دو عنصر به هم پيوسته در پيكر فضاي شهري كه تأثير مستقيم و متقابلي در حيات و پويايي مجموعه شهري دارند، مورد نظر قرار گيرند.
 صنايع و مشاغل به علت استقرار در محورها، حمل و نقل كالا و كاركنان، مراجعه مشتريان و مراكز خريد و كارگاهي و بازار تهران در ترافيك و حمل و نقل نقش بسيار مؤثري دارند.
در اين خصوص شركت ساماندهي صنايع و مشاغل شهر طبق بند 20 ماده 55 قانون شهرداري‌ها درخصوص رفع مزاحمت‌ها و آلودگي‌ها كه شامل معضلات ترافيكي هم مي‌شود، براي اين واحدها رأي مقتضي صادر كرده است. در يك بررسي آماري در يك بازه زماني مشخص (از تاريخ 1/4/72 تا 11/5/77) در سطح مناطق بيست و دوگانه، 63556 مورد مزاحمت و آلودگي در آرا صادر شده كه 13750 مورد آن مربوط به سد معبر و گره ترافيكي بوده است و مورد بررسي و بازديد كارشناسي شركت مورد نظر قرار گرفته كه رقم قابل توجهي مي‌باشد.
مسائل و مشكلات:
يكي از بيست مشكل اصلي كه در طرح جامع ساماندهي تهران در دهه 70 مطرح شده، مشكل ترافيك بود كه نشان‌دهنده اهميت موضوع در آن زمان است. در طرح جامع ساختاری راهبردی تهران نیز اين مشكل مورد تاکید قرار گرفته است. همان طور كه مي‌دانيد توزيع نامناسب كاربري تجاري و صنعتي در شهر يكي از عوامل مهم و مؤثر ايجاد ترافيك مي‌باشد به‌ طوري كه:
1- در حوزه مركزي به عنوان هسته اصلي شهر، بيشترين تمركز در كليه خدمات مي‌باشد؛ به طوري كه 50 درصد سازمان‌هاي دولتي در مقياس شهري و كشوري، 40 درصد واحدهاي صنعتي و تجاري و 44 درصد از توزيع كلي كاربري‌هاي غيرمسكوني در اين حوزه است و چون طبق طرح جامع تهران ساخت مراكز تجاري فرعي ممنوع بوده است، مراكز موجود جذابيت خود را حفظ كردند و موجب سفرهاي درون‌شهري به اين محدوده شده‌اند.
2- كاربري‌هاي مختلف اراضي شهري با نظام سلسله مراتب شهري تطبيق ندارد. سرانه‌هاي كاربري تجاري موجود 82/1 مترمربع است، در حالي كه متوسط چهار شهر بزرگ كشور 09/1 مترمربع، پيشنهاد وزارت مسكن 4/2 مترمربع و سرانه پيشنهاد طرح ساماندهي تهران 120/1 مترمربع مي‌باشد.
سرانه كاربري صنعتي موجود نيز 23/7 مترمربع، متوسط چهار شهر بزرگ 44/3 متر، پيشنهاد وزارت مسكن 5/3-2 متر و طرح ساماندهي 84/4 مترمربع است.
3- پراكندگي كاربري‌هاي مختلف اراضي شهر نامتناسب است كه يكي از دلايل آن برنامه‌ريزي و طراحي جداگانه شهر و شبكه مي‌باشد.
 4- عدم تناسب سطوح شبكه حمل و نقل با نوع بهره‌برداري و تغييركاربري‌ها در بعضي نقاط.
5- همجواري كاربري‌هاي نامناسب در درون بافت شهري مثل صنعتي، نظامي ‌و حمل و نقل.
6- فقدان جايگاه واقعي مطالعات حمل و نقل و ترافيك در زمينه طرح‌هاي تفصيلي و ... و تعيين حساسيت و نتيجه اجراي گزينه‌هاي پيشنهادي.
7- عدم تعادل رعايت سلسله مراتب دسترسي، شرياني، درجه يك، دو و ...
راهكارها:
1- در مكان‌يابي و شروع فعاليت متناسب با تعداد سفر و ميزان تقاضا، تعيين مبدأ‌ و مقصد، نوع وسيله و نوع مسيرهاي انتخابي باتوجه به اصول حاكم بر مهندسي ترافيك و مديريت آن و حتي در مورد پاركينگ‌هاي حاشيه خيابان بايد پيش‌بيني‌هاي لازم صورت گيرد.
در نظر گرفتن معيارها و اصول حمل و نقل مانند: سازگاري با عناصر حيات شهر، ‌تعامل، زيبايي، بهره‌وري اقتصادي،‌ عموميت (دسترسي براي همه) نقش اجتماعي حمل و نقل، ايمني، برتري جابه‌جايي انبوه به جابه‌جايي انحصاري و همچنين جابه‌جايي ارگانيكي به جابه‌جايي مكانيكي.
2- انتقال مشاغل آلاینده و مزاحم که جاذب سفر نیز هستند، به مجتمع‌هاي صنفي خدماتي و شهرك‌هاي صنعتي: تعيين تكليف و رفع مشكلات ناشي از روند فرآيند غيراصولي صنايع و مشاغل آلاينده مزاحم شهري به‌صورت انتقال از محل نامناسب به محل مناسب بر اساس مصوبات و بخشنامه‌هاي صادره انجام می‌شود و يكي از راه‌هاي كاهش سفرهاي درون‌شهري است و باید مكان‌گزيني و دسترسي مناسب در نظر گرفته شود. در حال حاضر فعاليت‌هاي شغلي موجود در شهر تهران 000/640 واحد مي‌باشد كه از اين تعداد 000/35 واحد در اولويت طرح انتقال توسط شركت قرار گرفته‌اند. از اين تعداد، 000/8 واحد در پروژه‌هاي ساماندهی طراحي شده و 200/2 واحد به مجتمع‌هاي صنفي- خدماتي انتقال يافته اند.
از آنجائي كه اين جانمايي‌ها بايد همسو با طرح‌هاي بالادستي باشد، در نظر گرفتن مطالعات حمل و نقل و ترافيك در طرح‌هاي تفصيلي در قالب شبكه معابر، پايانه‌هاي حمل و نقل شهر به منظور احياي ساختار و سازمان فضايي شهر و نقش دسترسي و عملكردي آنها امري اجتناب‌ناپذير است.
بر اساس قانون مصوب مجلس، صنايع بزرگ در تهران حق تأمين و توسعه ندارند. بر اساس اين قانون كه تا شعاع 120 كيلومتري تهران را در بر مي‌گيرد، تاكنون از تأثير بسياري از صنايع بزرگ در تهران جلوگيري شده است. از سوي ديگر، برخي از صنايع موجود بر اساس ضوابط و مقررات بايستي از تهران خارج شويد. طبق مصوبه هيأت محترم دولت، 33 رسته صنعتي مسئول اين مقررات هستند.
الزامات ديگري نيز براي انتقال صنايع تهران وجود دارد؛ از جمله افزايش نرخ زمين، عدم امكان توسعه فعاليت‌ها در شهر تهران و محدوديت‌هاي قانوني براي واگذاري تميهدات كه باعث شده به تدريج صنايع به فكر خروج از تهران ‌باشند. بر اساس مطالعات شهرداري تهران كه توسط شركت زادبوم انجام شده است، صنايع تهران به پنج دسته تقسيم مي‌شوند:
صنايع مورد نياز مستقيم شهر
صنايع با آلودگي زيست محيطي شديد
صنايع داراي ثقل تكنولوژيكي بالا
صنايع با عدم ايمني شديد
صنايع ناسازگار با بافت مسكوني
در صورت اجراي طرح ساماندهي پيشنهادي در اين مطالعات:
-‌ برخي صنايع در تهران تثبيت مي‌شوند. اين دسته شامل 10 هزار واحد با حدود 220هزار شاغل است كه وسعتي معادل 3300 هكتار را در بر مي‌گيرد.
 برخي صنايع تغيير مكان داده و در حوزه شهري به مكان مناسب‌تري منتقل مي‌شوند. اين دسته شامل 9 هزار و احد با 58 هزار كاركن مي‌باشد كه وسعتي معادل 790 هكتار را در بر مي‌گيرد.
صنايعي كه بايد از تهران خارج شوند، معادل 2 هزار واحد با 6 هزار كاركن مي‌باشند كه در صورت انتقال با تغيير كاربري صنعتي، فضاي حدود 1460 هكتار از شهر تهران آزاد خواهد شد.
3- تأمين زيرساخت‌هاي لازم به منظور مطالعه و تحقيق در زمينه تأثير نوع كاربري تجاري و صنعتي بر ترافيك در طرح‌هاي مادون تفصيلي؛ ‌نظير طرح‌هاي اجرايي، طراحي شهري و منظر شهر به منظور احياي ساختار و سازمان فضايي شهر.
4- ايجاد هماهنگي هرچه بيشتر بين متخصصان حمل و نقل و ترافيك در طرح‌هاي ساماندهي صنايع و مشاغل شهر و همچنين تعيين ساختار مشخص در تعامل و سازمان.
5- جانمايي مناسب كاربري‌ها به منظور افزايش مطلوبيت شهرنشيني براي شهروندان و كاهش اثرات نامطلوب زيست محيطي با در نظر گرفتن پارامترهاي تعيين‌كننده سطح خدمت براي انواع معابر.
6-مدیریت سفرهای درون‌شهری و کاهش تقاضای سفر‌های غیرضروری به متوسط سالیانه 10 درصد طی سال‌های برنامه، همسو با راهبردهاي طرح‌هاي بالادستي
7- اجراي برنامه‌ راهبردی اخیر تهران بر اساس پهنه‌بندی‌های مصوب
8- ايجاد مراكز تأمين نيازهاي كالا و خدمات در نقاط مختلف شهر (مثل ميادين ميوه و تره‌بار)
9- محدوديت واگذاري اراضي جديد براي توسعه كاربري تجاري و اداري
10- ممنوعيت توسعه اراضي صنعتي داخل محدوده شهر
11- انتقال صنايع و كاربري‌هاي غيرضروري مثل پادگان‌ها، زندان‌ها و... كه 7900 هكتار است.
12- توزيع كاربري‌هاي تخصصي شهري و فراشهري در حوزه‌هاي مختلف شهر تهران.
افزایش سفر با دوچرخه از روزانه 54000 سفر به 91000 سفر.
مشاغلی که معمولاً به علت ندشتن شرایط کارگاهی و فعالیتی موجب ترافیک می‌شوند:
آژانس‌هاي اتومبيل
بنگاه اتومبيل (نمايشگاه و فروشگاه)
تعويض شيشه اتومبيل
نصب راديو پخش، روكش صندلي و رينگ
نصب دزدگير خودرو
لاستيك و تاير و آپاراتي لاستيك
فروشگاه‌هاي موتورسيكلت و لوازم جانبي
مصالح‌فروشي
بنگاه‌هاي باربري
اتوشويي اتومبيل
مكانيكي
جلوبندي‌سازي
صافكاري
نقاشي
باتري‌سازي
تون آپ و تنظيم موتور اتومبيل
تعويض روغني
راسته‌ها و كانون‌هاي شغلي مهم در شهر تهران که موجب جذب سفر می‌شود:
منطقه يك:
خيابان ولي‌عصر(عج): پوشاك و رستوران
ميدان تجريش: بازار تجريش قديم و پاساژها
دربند: رستوران، فروشگاه و تنقلاتي‌‌ها
منطقه دو:
فرحزاد: رستوران، تفرجگاه، سنگ‌فروشان
خيابان ستارخان: لوازم لوكس اتومبيل (فروش و نصب)
خيابان زنجان شمالي : خدمات خودرو
سهرورد (شهيد تيموري) ‌ضلع شمال خيابان آزادي: نمايندگي شركت‌هاي بزرگ، به‌ويژه خودروسازان (خدمات پس از فروش)
خ بهبودي: لوازم يخچال و كولر
منطقه سه:
خيابان شيراز: فروش كاشي و لوازم بهداشتي
پاسداران: پوشاك و فرش
خيابان ونك: پوشاك
خيابان برزيل: خدمات خودرو
ده ونك: خدمات خودرو
خيابان شريعتي: (ظفر) فروش لوازم خانگي
ميدان قدس تا همت: رستوران
منطقه چهار:
خيابان شميران‌نو: صنايع چوب و نجاري
خيابان دلاوران (آزادگان): رنگ‌كاري
خيابان سراج: اوقاف، مبل‌سازي و فروش مبلمان
خيابان بني‌هاشم: كاشي و لوازم بهداشتي
بزرگراه وفادرا: خدمات خودرو
خيابان اتحاد: مجتمع‌هاي صنعتي
سازمان آب: مجتمع‌هاي صنعتي
جاده دماوند: مراكز بزرگ صنعتي
منطقه پنج:
ده كن و بلوار تعاون:‌ خدمات خودرو
خيابان با غ فيض: كابينت‌سازي
بلوار آسيا، جنب رودخانه كن:‌ مجتمع سنگ‌فروشان غرب تهران
ده كن: نگهداري گوسفند
خيابان بيمه (اكباتان): خدمات خودرو و كارخانجات صنعتي
ده پونك:‌ رستوران‌ها
منطقه شش:
خيابان طالقاني: تاسيسات و شوفاژ
خيابان بهار: پوشاك بچه‌گانه
خيابان كريمخان: طلا، جواهر
خيابان ايرانشهر: لوازم كپي، ‌تايپ
خيابان شهيد مفتح: پوشاك
خيابان شهيد مفتح هفت تير: مانتو
خيابان شهيد مفتح انقلاب: هواكش
خيابان ولي‌عصر(عج): پوشاك و كفش
منطقه هفت:
خيابان دماوند: خدمات خودرو
خيابان سبلان: سمساري
ميدان سپاه: چادر برزنت
خيابان شهيد مطهري: نمايشگاه اتومبيل
خيابان سهروردي: كابينت آشپزخانه و موكت و كفپوش
خيابان شريعتي- معلم: نصب لوازم اتومبيل
خيابان حسيني: نصب لوازم لوكس اتومبيل
خيابان شهيد بهشتي: نمايشگاه اتومبيل
 منطقه هشت:
بزرگراه دماوند: مراكز صنعتي
ميدان هفت حوض: پوشاك- فروشگاه
منطقه نه:
خيابان آزادي: خدمات خودرو
خيابان قزوين: صنايع آرد، سنگ‌كوبي، خدمات خوردوهاي سنگين
جاده قديم كرج: مراكز بزرگ صنعتي، انبارها
45 متري زرند: كارخانجات، خدمات خودرويي سنگين
منطقه ده:
خيابان قزوين: گاراژها، خدمات خودروهاي سنگين
خيابان آزادي: خدمات خودرو، كارخانه زمزم، كارخانه‌هاي آردسازي
خيابان رودكي: پوشاك،كيف و كفش
منطقه يازده:
خيابان انقلاب: كتاب‌فروشي
خيابان جمهوري اسلامي‌: لوازم صوتي تصويري، پوشاك، مبل
خيابان ولي‌عصر(عج): لوازم ورزشي 
خيابان امام خميني: فروش ابزار و يراق و كاموا
خيابان قزوين: پيچ و مهره‌فروشي، گاراژ، خدمات خودرو و ميدان راضي
خيابان مولوي: دوچرخه، موتورسيكلت و قطعات يدكي
سه راه پرسپوليس: ظروف يكبار مصرف
خيابان وحدت اسلامي‌: لوازم چوبي، بازارچه‌هاي محلي
خيابان كارگر: لوازم صنعتي، قطعات يدكي، آبگرمكن
خيابان عباسي : نصب راديو پخش اتومبيل، طلافروشي و لوازم خانگي