زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

عوارض جانبی                                                                                                                                                                                 

در حد مصرف خوراكی و دارویی بدون عارضه بوده و گزارشی از سمیت یا عوارض جانبی در این حد وجود ندارد.  

احتیاط 

مصرف زیاد دانه شلغم و یا روغن آن ممكن است باعث اثرات سمی بر روی قلب گردد. 

مصرف زیاد شلغم برای افراد تیروئیدی خوب نیست؛ زیرا در این گیاه و گیاهان خانواده شب بو (خردل) تركیبات گلوكوزینولات و ایزوتیوسیانات وجود دارد.  

گرچه شلغم دارای خاصیت ضد سرطانی است، ولی افرادی كه آمادگی سرطان پستان دارند نباید در مصرف آن زیاده‌روی كنند؛ زیرا به علت داشتن ماده ایندول و كاربی‌نول ممكن است باعث تحریك سرطان پستان شود. 

مشخصات شلغم خوب برای مصرف خوراكی انسان                                                     

 شلغم باید سفت و توپر باشد؛ در غیر این صورت كهنه بوده و در صورت مصرف ممكن است ایجاد نفخ كند.  

 پوست شلغم باید براق، شفاف و صاف باشد.  

 شلغم باید سنگین و درون آن روشن و شفاف باشد.  

 شلغم‌های كوچك كمی شیرین‌تر هستند.  

 شلغم‌های بزرگ‌تر موثرترند. 

نگهداری شلغم                                                                                                             

اگر قسمت‌های هوایی به شلغم متصل است، آنها را جدا كنید و در زیرزمین سرد قرار دهید. در این صورت می‌توانید آنها را تا چهار ماه نگهداری كنید. همین شلغم در قسمت خشك (صندوقچه) یخچال تا دو هفته می‌ماند.

برگ‌های سبز هوایی شلغم را می‌توان در كیسه پلاستیك تا سه روز در یخچال نگهداری كرد. 

ابن‌سینا در كتاب قانون راجع به شلغم چنین گفته است

شلجم (شلغم)، بیابانی و كاشتنی دارد. طبیعت هر دو نوع شلغم مرطوب و گرم است. جالینوس می‌فرماید: شلغم را اگر خوب بپزند، غذایی بسیار و متراكم می‌دهد. شلغم با آب و نمك پخته كم‌غذاتر است. بهترش آن است كه با گوشت چرب بپزند.

شلغم پخته با گوشت چرب، سینه و گلو را نرم می‌كند. شلغم زیاد در معده ماندگار است. گویند خوردن خام و پخته شلغم به نفع چشم است. شلغم منی به وجود آرد. آبش ادرارآور است. شلغم با گوشت پخته بول را راه ‌اندازد و شهوت‌انگیز است. تخم شلغم نیز شهوت‌انگیز است. شلغم پخته با آب و نمك كمتر شهوت‌انگیز است. خوردن برگ شلغم ادرارآور است. 

در كتاب مخزن‌الادویه راجع به شلغم چنین آمده است

شلجم معروف است و بری و بستانی می‌باشد. بستانی آن را برگی شبیه به برگ ترب است. ریشه آن مدور و بعضی اندك طولانی و بر سر آن اندك ریشه و به قدر نارنج بزرگ تا هندوانه در بعضی بلاد می باشد. طبیعت آن گرم و مرطوب است.

تناول پخته آن مقوی است. ملین سینه و بطن است و مقوی باصره (چشم) و محرك قوه جنسی و زیادكننده منی و مدر بول (ادرارآور). هضم آن ساده نیست و باعث نفخ می‌شود و برای رفع آن باید از فلفل، زیره و شیرینی‌ها استفاده كرد.

سائیده ریشه‌‌های باریك آن با عسل جهت سپرز (طحال) و به عنوان ادرارآور نافع است. ضماد پخته شلغم جهت درمان زخم‌ها مفید است. 

مهم‌ترین اثرات گزارش‌شده                                                                                                                                                             

ضد باكتری، دارای ویتامین C، ضدعفونی كننده، مسهل و پارازیت‌كُش است.  

 نكات قابل توجه                                                                                                                                                                               

1- ارقام و میزان مواد مؤثر ارائه‌شده مربوط به مقالات خارجی است و مقدار آنها در شلغم‌های ایران گزارش نشده است و نیاز به تحقیق دارد.  

2- واریته‌های مختلف شلغم، با رنگ‌ها و اشكال مختلف، همگی مواد مؤثر مشابه و اثرات درمانی مشابهی دارند.  

3- اكثر گیاهان خانواده خردل، مانند انواع كلم، ترب، تربچه و شلغم، نفخ به مراتب بیشتری نسبت به گیاهان و سبزی‌ها ایجاد می‌كنند.  

4- از مهم‌ترین مواد مؤثر مشترك در گیاهان خانواده خردل، تركیبات گوگردی است كه بسیاری از اثرات و همچنین بیشتر عوارض جانبی این گیاهان مربوط به آنها است. 

5- خواص دارویی ذكرشده در قانون ابن‌سینا و مخزن‌الادویه، با مراجع و تحقیقات انجام‌شده سال‌های اخیر كاملاً مطابقت دارد و این گیاه از نظر غذایی و دارویی باارزش است. 

 برای خواندن بخش اول -خواص دارویی شلغم- اینجا کلیک کنید.