تحریریه زندگی آنلاین : هیچ كس با شنیدن واژه «اعتیاد» احساس خوبی پیدا نمیكند و صحنههای خوشایند و زیبائی در ذهنش شكل نمیگیرند. در حالت كلی همه ما اعتیاد را با مواد مخدر میشناسیم و این پدیده را یك ناهنجاری اجتماعی میدانیم. ولی در اینجا درباره اعتیاد به «شكلات» و اینكه واقعا وجود دارد و آیا میتوان آن را در ردیف اعتیادهای معمول جای داد یا خیر خواهید خواند.
تقریبا همه شكلات خوردن را خیلی دوست دارند و یكی از تنقلات دوستداشتنی است كه انواع بسیار زیادی از آن در بستههای زیبا و وسوسه كننده در بازار عرضه میشوند. مقاومت در برابر وسوسه شكلات خوردن برای هیچكس راحت نیست و آنهائی كه به هر دلیلی از خوردن آن منع شدهاند هم سعی میكنند كمتر جلوی ویترین مغازههای شكلات فروشی رد شوند و هیچ وقت شكلات در خانه نگه ندارند!
اگر بخواهیم خیلی كلی صحبت كنیم باید گفت كه علت غذا خوردن خیلیها محركهای محیطی است و آنها احساسی غذا میخورند و این طور نیست كه واقعا گرسنه باشند و پیام گرسنگی مغز باعث شود غذا بخورند. اگر خوب به حالاتمان پیش از شكلات و شیرینی خوردن دقت كنیم درمییابیم كه تقریبا در همه موارد افسرده، مضطرب یا كسل و بیحوصله بودهایم. ما بیآنكه خود خبر داشته باشیم فهمیدهایم كه شكلات خوردن یك «درمان خانگی» برای بالا بردن خلق و سرحال شدن است.
بیشتربخوانید:
اعتیاد به شیرینی و راه های غلبه بر آن +اینفوگرافیک
زنان بیش از مردان عاشق شكلات هستند...
آمار نشان داده كه تعداد زنانی كه به شكلات حرص و ولع دارند بیش از مردانی است كه دچار این حالت هستند. آنها معمولاً وقتی از شیرینی فروشی یا سوپرماركت بیرون میآیند در بسته خریدشان یك بسته شكلات هم پیدا میشود. گاهی اوقات چنین زنانی به قدری به خوردن این خوراكی خوشمزه عادت میكنند كه وقتی به هر دلیلی مجبور میشوند كمتر شكلات بخورند یا به كلی آن را كنار بگذارند مانند كسی كه به مواد مخدر و روانگردان معتاد باشند دچار نشانههای ترك میشوند!
چرا دوست داریم شكلات بخوریم؟
وقتی ما پس از یك روز كاری شلوغ، خسته و كوفته به خانه برمیگردیم ترجیح میدهیم پیش از غذا خوردن یك خوراكی چرب یا شیرین به خصوص آنهائی كه قندهای ساده دارند بخوریم. شكلات یكی از خوراكیهائیست كه در این اوقات بیش از هر زمان دیگری خواهان آن هستیم. در این حالت مغز خسته ما به سرعت مادهای به نام «سروتونین» ترشح میكند كه سرحال و خوشحالمان خواهد كرد. این پدیده تا حدی میتواند توضیح دهد كه چرا زنان در روزهای پیش از قاعدگی بیش از قبل ولع دارند كه شكلات بخورند. در واقع پایه و اساس تشدید میل به شكلات خوردن در سیكلهای ماهانه یا قبل از شروع آن تغییرات هورمونی است.
دكتر جان هوبل، یكی از محققان برجسته علوم تغذیه در دانشگاه پرینستون دربارهی اثرات غذاهای شیرین و چرب و پیامدهای محرومیت از آنها روی موشها پژوهشی انجام داد. او دریافت موشهائی كه مدتی غذاها و مایعات شیرین خورده بودند پس از محروم شدن از این غذاها مضطرب و بیقرار شدند، دندان قروچه داشتند و اندامهایشان میلرزید. این حالات به حالات كسی كه در فاز ترك سیگار یا هر ماده مخدر دیگری است بسیار شباهت دارد.
بیشتر بخوانید:
چه میشود كه به شكلات معتاد میشویم؟
شكلات تركیبات بسیاری دارد كه از لحاظ بیولوژیك فعال هستند و میتوانند باعث بروز رفتارهای غیرعادی و واكنشهای ناهنجار روانی شوند كه مصرف خیلی از مواد اعتیادآور دیگر هم چنین پیامدهائی دارد. عدهای از محققان فنلاندی كه درباره پدیدهی اعتیاد به شكلات تحقیق و بررسی میكردند، دریافتند كسانی كه به اعتراف خودشان عاشق شكلات هستند و با ولع و حرص عجیبی هرجا شكلات ببینند نمیتوانند از آن چشمپوشی كنند با «دیدن» شكلات ترشح بزاق دهانشان بیشتر میشود و خلقشان تغییر میكند. متخصصان عقیده دارند كه رفتارهای معتادان به شكلات بسیار شبیه به رفتار كسانی است كه با اعتیادهای معمولی درگیر هستند. آنها حرص و ولع عجیبی به شكلات خوردن دارند، عادت غذائیشان نادرست است و خلقشان غیرطبیعی است.
آیا اعتیاد به شكلات واقعا «اعتیاد» است؟
با وجود اینكه اعتیاد به مواد مخدر رایج و اعتیاد به این خوراكی خوشمزه شباهتهای زیادی با هم دارند ولی اعتیاد به شكلات به معنای واقعی «اعتیاد» نیست. درست است كه شكلات موادی در خود دارد كه ما را سرحال میآورد و خلقمان را بالا میبرد ولی همین مواد به میزان بیشتر در غذاهائی كه جذابیت كمتری دارند هم وجود دارد. كلم بروكلی یكی از این خوراكیهاست. مجموعهای از عوامل مانند؛ زرق و برق و زیبائی بستههای رنگارنگ شكلاتها، عطر دوست داشتنیشان، وجود موادی در آن كه باعث میشود فرد سرحال شود و از افسردگی درآید و نوسانات خلقی و تغییر در میزان هورمونها همگی میتوانند علت اینكه بعضیها به خصوص زنان با حرص و ولع نمیتوانند از هیچ شكلاتی بگذرند را توضیح دهند.
بیشتربخوانید:
اعتیاد به خوردن شیرینی و راه های درمان آن
اعتیاد به شكلات ...قابل پیشگیری یا اجتناب ناپذیر؟
شكلات یك خوراكی دوست داشتنی است كه خوردن زیاد از حد آن جدا از مضراتی كه برای سلامتی دارد میتواند ما را از لحاظ روانی به آن معتاد كند. به طور كلی مقاومت در برابر وسوسه خریدن شكلاتهائی كه بستهبندیهای زیبا و جذاب دارند كار آسانی نیست ولی ممكن است. شما اگر بخواهید و اراده كنید میتوانید از معتاد شدنتان به شكلات پیشگیری كنید. به گفته دكتر كن گودریك، محققی در دانشكده پزشكی بایرون میگوید: «این میل و ولع به شكلات خوردن بیشتر یك پدیده اجتماعی است تا یك نیاز فیزیكی. ما در دنیائی زندگی میكنیم كه سرمایهداران صنعت شكلاتسازی به شدت با هم رقابت میكنند تا با تولید شكلاتهای بسیار متنوعی با جذابترین عطر و طعمها برنده اصلی میدان این رقابت باشند. صاحبان این صنعت با آگهیهای بسیار جذاب كه به بهترین وجه طراحی شدهاند تا به بیننده القا كنند كه شكلات خوردن یكی از بهترین راههای سرحال شدن و در نتیجه موفقیت در كار و زندگی است مقاومت در برابر این حرص و اعتیاد به این خوراكی پرفروش را واقعا سخت میكند.
تناقضی كه ما را به دردسر میاندازد...
در این بین مشكل بزرگ دیگری هم هست. ما در جامعهای زندگی میكنیم كه متاسفانه لاغر بودن به خصوص برای زنان یك ارزش است و تب كاهش وزن و لاغر شدن فراگیر شده به طوری كه تعداد زنانی كه به خاطر لاغر بودن به اختلالات خوردن مبتلایند روز به روز بیشتر میشود. این دو پدیده به شدت با هم تناقض دارند و اینجا ما هستیم كه باید سعی كنیم در این شرایط گیج كننده درباره غذا خوردنمان به بهترین وجه تصمیم بگیریم.
واضح است كه چاقی و به دنبال آن افزایش ریسك ابتلا به بیماریهای گوناگونی كه با چاقی ارتباط دارند ما را وادار میكند كه رژیم بگیرم و با سختی فراوان لاغر شویم. اكثرمان وقتی موفق میشویم با تحمل سختیهای بسیار و محرومیت از خیلی از خوراكیهای دوست داشتنی لاغر شویم بستهای شكلات میخریم تا به خودمان جایزه دهیم! به این ترتیب ممكن است سیكل معیوبی شكل گیرد كه در آن گیر میافتیم.
بیشتربخوانید:
آیا اعتیاد به شیرینی خوردن واقعیت دارد؟
چه كسی برنده این میدان است؟
بدانید تنها كسانی كه در این معركه سود میبرند صاحبان صنعت قدرتمند و پولساز شكلات سازی و گردانندگان صنعت بسیار سودآورتر لاغری و وابستگان به آنها هستند كه با استفاده زیركانه از این شرایط متناقض ارقام حسابهای بانكیشان را بیشتر میكنند.
پس سعی كنید به شكلات معتاد نشوید و در این معركه پرهیاهو مانند عروسكهای خیمه شب بازی نباشید كه نخهایشان در دستان سرمایهدارانی است كه به هر ترفندی سعی میكنند شما را بین فروشگاههای شكلات فروشی و سالنهای ورزشی و متخصصان لاغری تاب دهند تا شماره نامشان در لیست ثروتمندترین آدمهای جهان به عدد یك نزدیكتر شود.