این گیاه بوته ای علفی است که 1 سال عمر و ارتفاعی حدود 90 سانتی متر دارد. این گیاه دارای گل های سفید رنگی ست و در کشور هندوستان وجود دارد. در واقع میوه های این درخت را زنیان می گویند که اندازه ای کوچک و بیضی شکل و رگه دار هستند. این میوه بیشتر اوقات به رنگ های زرد، سبز و خاکستری مشاهده می شود. همچنین این گیاه مزه ای تند و تیز و بویی شبیه به آویشن دارد.
نکته مهم: قبل از استفاده از این گیاه، به عنوان ماسک با مالیدن مقدار کمی از آن بر روی پوست دستتان و صبر کردن به مدت 20 دقیقه از نداشتن حساسیت مطمئن شوید.
خواص گیاه زنیان
برخی خواص عرق زنیان عبارتند از:
1- درمان آکنه و جوش صورت
گیاه زنیان خواص ضد التهابی و ضد باکتری دارد و قادر است از آکنه و جوش صورت پیشگیری و حتی آن را درمان کند.
ماسک زنیان برای جوش صوت
یک قاشق چای خوری پودر زنیان و یک قاشق غذا خوری ماست ساده را با هم ترکیب کنید و ترکیب حاصل را روی پوست صورت بمالید. اجازه دهید به مدت 30 دقیقه روی پوست صورت باقی بماند؛ پس از سپری شدن این زمان، صورت خود را با آب گرم به خوبی شست و شو دهید.
2- درمان اگزما
زنیان خاصیت ضد التهابی بسیار زیادی دارد و قادر است بیماری اگزما، جوش و خارش ناشی از آن را بهبود ببخشد.
3- جلوگیری از سریع سفید شدن موها
اغلب سفید شدن موها در سنین 40 سال به بالا رخ می دهد؛ اما امروزه بسیاری از جوانان به علت فرآیندهای اکسیداتیو در سلول ها به سفیدی زودرس مو دچار می شوند. دانه های زنیان حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان بوده که قادر هستند از این فرآیند جلوگیری کرده و احتمال سفید شدن موها در دوران جوانی را کم کنند.
4- کم شدن وزن و لاغری
دانه های زنیان دارای مقادیر زیادی فیبر بوده و می تواند سبب افزایش سوخت و ساز بدن شوند. با کاهش اشتها و جلوگیری از پرخوری به کاهش وزن و لاغری کمک زیادی کنند.
نحوه استفاده از زنیان برای لاغری و کاهش وزن:
هر شب به اندازه یک قاشق چای خوری دانه زنیان را در نیم لیتر آب خیس کنید و صبح روز بعد، آن با معده خالی بنوشید. این کار به کاهش وزن و لاغری شکم کمک زیادی می کند.
5- دوران شیر دهی
در طب سنتی هندی از زنیان جهت پاکسازی رحم و بالا بردن میزان شیر مادر در زنان شیرده استفاده می کنند. البته باید با مشورت پزشک از آن استفاده کنید.
نحوه مصرف زنیان در دوران شیر دهی:
یک قاشق غذاخوری رازیانه و 1/2 قاشق غذاخوری زنیان همچنین 1 لیتر آب جوش را با هم مخلوط کرده و اجازه دهید 5 دقیقه بجوشد.
6- دوران قاعدگی
زنیان حاوی خاصیت ضد اسپاسم و ضد درد طبیعی می باشد که قادر است درد دوران قاعدگی را کم کند؛ در حقیقت دانه های زنیان می توانند انتقال عصبی که سبب درد می شود را کم کنند.
7- مردان
در کشور هندوستان دانه های زنیان برای بالا بردن تعداد اسپرم، درمان زود انزالی و ناتوانی جنسی در آقایان مورد استفاده قرار می گیرد. زیرا دانه های زنیان حاوی مقادیر زیادی مواد مغذی می باشد.
پودر زنیان و عسل برای مردان :
یک قاشق چای خوری از پودر زنیان و یک قاشق چای خوری عسل طبیعی را به یک لیوان شیر تازه افزوده و هر شب میل کنید.
8- معده و دستگاه گوارش
در طب سنتی کشور هندوستان، زنیان را به علت مقدار بالایی فیبر که در آن موجود است، برای درمان سو هاضمه، ریفلاکس اسیدی معده، سوزش سر دل و سلامت دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می دهند.
البته زنیان خواصی دیگر نیز دارد. مثلا خاصیت ضد نفخ؛ گیاه زنیان به دلیل این خاصیت به کاهش گاز در روده ها کمک می کند و نفخ شکم را نیز درمان می کند.
استفاده از زنیان برای درمان سو هاضمه :
به اندازه یک قاشق چای خوری پودر زنیان، یک قاشق چای خوری پودر زیره و یک قاشق چای خوری پودر زنجبیل را با هم مخلوط کرده و در یک لیوان آب بریزید و سپس میل کنید.
9- یبوست
مقادیر زیادی از فیبر در دانه های زنیان موجود است که باعث بهبود هضم غذا شده و به پیشگیری و درمان ییوست کمک می کند.
10- اسهال
در طب سنتی از دانه های زنیان برای درمان اسهال نیز استفاده می کنند.
11- کلیه
در طب سنتی از دانه های زنیان در درمان سنگ کلیه و کم کردن درد ناشی از اختلالات کلیوی هم استفاده می شود.
12- پاک سازی ریه
تیمول زیادی در زنیان وجود دارد که حاوی خواص ضد التهابی و ضد باکتری طبیعی می باشد؛ به همین علت به پاکسازی ریه ها کمک کرده و بیماری های سرماخوردگی، برونشیت و آسم را بهبود می بخشد.
نحوه مصرف زنیان جهت پاک سازی ریه:
یک قاشق چای خوری پودر زنیان در یک لیوان آب ریخته و میل کنید؛ این ترکیب با کاهش موکوس در ریه ها سبب پاک شدن ریه ها از سم و پاکسازی آن خواهد شد.
13- کلسترول خون و قلب
مقدار زیادی فیبر و چربی های غیر اشباع در دانه های زنیان موجود است که قادر به کاهش کلسترول خون می باشد و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را نیز کم می کند.
14- درمان دندان درد شدید
دانه های زنیان خواص ضد التهابی و ضد درد طبیعی دارند و یکی از بهترین گیاهان دارویی جهت درمان فوری دندان درد شدید به شمار می آید.
روش استفاده از دانه های زنیان برای درمان درد شدید:
به اندازه یک قاشق چای خوری پودر زنیان و مقدار معینی نمک مخلوط کنید و روی آن آب بریزید تا شکلی خمیری به خود بگیرد. خمیر حاصل را روی دندان قرار دهید تا درد آن را کم کند و سپس در اولین فرصت نزد پزشک بروید.
15- درمان درد آرتروز
با توجه به اینکه دانه های زنیان مقدار زیادی تیمول دارند دارای خواص ضد درد و ضد التهابی هستند. این دانه ها خطر ابتلا به آرتروز را کم می کنند و درد ناشی از این بیماری را درمان می کنند.
نحوه استفاده:
یک قاشق چای خوری از دانه های زنیان را در یک لیوان آب ریخته و بنوشید. این کار را هر روز انجام دهید.
16- درمان میگرن
بر طبق گزارشات، استشمام دانه های زنیان به درمان میگرن و سردرد کمک می کند. زیرا دانه های زنیان دارای خواص ضد التهابی و ضد درد طبیعی هستند.
17- ترک اعتیاد
جویدن دانه های زنیان به صورت روزانه سبب کم شدن تمایل افراد به استفاده از مشروبات الکلی و مواد مخدر خواهد شد.
18- شب ادراری بزرگسالان
دانه های زنیان برای درمان تکرر ادرار و شب ادراری نوجوانان و بزرگسالان نیز استفاده می شود. این درمان بیشتر در کشور هند شکل می گیرد.
نحوه مصرف:
50 گرم کنجد سیاه، 25 گرم دانه زنیان و 100 گرم شکر قهوه را با هم مخلوط کرده و روزی یک بار مقداری از آن را درون یک لیوان ریخته و بنوشید.
19- درمان گوش درد
دانه های زنیان به درمان درد گوش هم کمک می کنند. زیرا دانه های زنیان خواص ضد درد طبیعی دارند.
نحوه مصرف:
یک قاشق چای خوری پودر سیر و 2 قاشق چای خوری پودر زنیان را درون مقداری روغن کنجد سرخ کرده تا رنگ آن قرمز شود؛ سپس آن را کنار گذاشته تا سرد شود. مقداری از آن را در گوش بچکانید تا درد گوش کاهش یابد.
20- قند خون و دیابت
در طب سنتی هند از زنیان برا کاهش قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده می شود.
نحوه مصرف:
تعدادی برگ چریش را در سایه خشک کنید؛ سپس آن را پودر کنید. پودر حاصل را با یک قاشق سوپ خوری پودر زنیان، 1/2 قاشق سوپ خوری پودر زیره و یک لیوان شیر مخلوط کرده و به مدت 30 روز از آن استفاده کنید تا باعث کاهش یافتن قند خون شود.
نکته: توصیه شده اشخاصی که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند پیش از استفاده از دانه های زنیان حتما با پزشک خود صحبت کنند.
عوارض و ضررهای زنیان
برای کودکان و نوزادان: توصیه می شود والدین از گیاه زنیان برای نوزادان و کودکان خود استفاده نکنند. چرا که هنوز اطلاعاتی در مورد اثرات آن بر روی کودکان وجود ندارد.
جنین و زنان باردار: تا به امروز پژوهشی در مورد زیان های زنیان روی جنین و زنان باردار انجام نشده؛ بنابراین توصیه می شود که زنان باردار در دوران بارداری خود از مصرف این گیاه خودداری کنند.
افراد دارای آلرژی و حساسیت: مصرف بیش از حد گیاه زنیان ممکن است سبب آلرژی و حساسیت شود که علامت هایی مثل: تهوع، استفراغ، سوزش پوست و سردرد را در پی دارد.
افراد مبتلا به بیماری های کبدی بهتر است از این گیاه استفاده نکنند.
طبع زنیان :
در طب سنتی گیاه زنیان را گیاهی با طبیعت گرم می دانند. دانه های زنیان حاوی مقادیر زیادی تیامین، نیاسین، کلسیم، پتاسیم، سدیم، فسفر، آهن، تیمول، اسید های چرب و فیبر هستند.
نام های دیگر زنیان
زنیان نام های دیگری نیز دارد و مردم گاهی از این اسامی نیز استفاده می کنند مانند: خوردانه، انیسون بری و Ajwain.
قابل ذکر است که ارزش غذایی زنیان حدود 100 گرم است. کالری موجود در آن 305 کالری، چربی آن 25 گرم، کربوهیدات 43 گرم، پروتئین 16 گرم و فیبر موجود در آن 39 گرم می باشد.
منبع : بیتوته
