چای یا دمنوش بومادران بیشتر به عنوان داروی گیاهی است، ولی مصارف بسیاری دارد از جمله در پخت و پز که به خاطر بوی تند و فلفلی که دارد به سوپ اضافه می‌شود، استفاده از روغن آن در سرکه به دلیل طعم و بوی مطبوع، استفاده به عنوان گیاه دارویی و مصرف در تهیه لوازم آرایشی از جمله کاربرد‌های آن است.
از بومادران به صورت چای خوراکی برای درمان سریع معده درد، به صورت موضعی برای درمان سوختگی، سوزش و لکه‌های پوستی و از برگ‌های تازه آن به صورت سبزی برای تهیه سالاد و همچنین تهیه دمنوش استفاده می‌شود.
آشنایی مختصر با گیاه بومادران
بومادران در سراسر نیمکره شمالی به صورت وحشی رشد می‌کند و اصالتاً متعلق به اروپا و آسیای غربی است، این گیاه به صورت سنتی به عنوان مرهمی برای زخم‌ها استفاده می‌شده است، بومادران یک علف هرز معمولی است که بسیار شبیه به بابونه و گل داودی است و طبع گرم و خشک دارد که در اوایل بهار می‌روید.
این گیاه ساقه‌ای محکم، برگ‌های پر مانند و گل‌های کوچک به رنگ سفید، زرد و صورتی کم‌رنگ دارد، تلخ است و عطر و بوی تندی دارد، برگ‌ها و گل‌های بومادران خوراکی هستند و ساقه‌هایش را می‌توان برای مرهم موضعی خرد و استفاده کرد.
برگ‌های گیاه بومادران بوی خاصی دارند که کمی تند یا فلفلی هستند، بومادران یک گیاه مقاوم است که می‌تواند در محیط‌های سخت زندگی کند؛ گیاه بومادران سرشار از فلاونوئیدها، اسید‌های چرب، قند، پروتئین و توکوفرول است و آهن، فسفر و گوگرد مورد نیاز انسان را از طریق برگ‌هایش تأمین می‌کند.
مهم‌ترین خواص چای بومادران شامل توانایی آن برای التیام زخم‌ها، تسکین اضطراب، بهینه‌سازی هضم، حفاظت از قلب و تقویت سیستم ایمنی در میان افراد است.
التیام زخم یکی از خواص چای بومادران
این گیاه روند التیام زخم‌های موضعی را سرعت می‌بخشد، مصرف روزانه این چای، روند درمان را تسریع و فرد را در برابر عفونت محافظت می‌کند، گیاه بومادران باعث انعقاد سریع خون شده و به بسته‌شدن زخم‌ها کمک می‌کند و به دلیل خواص ضدالتهابی موجود در این گیاه دارویی، قرمزی اطراف زخم سریع‌تر درمان می‌شود.
چای بومادران اضطراب و استرس را از بین می‌برد
چای بومادران یک چای آرامش‌بخش است و اغلب برای تمدد اعصاب به کار می‌رود و می‌تواند باعث کاهش سطح هورمون‌های استرس شده و استرس و اضطراب را درمان کند.
ضد التهابی طبیعی
این چای گیاهی علاوه بر این که تب و درد مرتبط با ورم مفاصل را تسکین می‌دهد، خاصیت ضد التهابی دارد و خطر ابتلا به بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید، گلودرد، مشکلات تنفسی، درد شکم، نقرس و سندروم روده تحریک پذیر را کاهش می‌دهد.
بومادران به افزایش اکسیژن‌رسانی و بهبود گردش خون در بدن کمک کرده و علائم و حملات آسم را کاهش می‌دهد و التهابات تنفسی و برونشیت را بهبود می‌بخشد.
بهبود گوارش با بومادران
گیاه بومادران به تحریک ترشح آنزیم‌های گوارشی و صفرا معروف است که می‌تواند روند گوارش را سرعت بخشیده و علائم یبوست، نفخ و اسهال را کاهش دهد و به دلیل فلاونوئید‌های موجود در آن، دارای خواص ضددرد و ضداسپاسم طبیعی است که می‌تواند باعث بهبود هضم غذا شود، معده درد را بهبود بخشد و به سلامت دستگاه گوارش کمک کند.
درمان علائم فشار خون بالا
نوشیدن چای بومادران یک روش آرامش‌بخش برای از بین بردن علائم فشار خون و تسکین فشار بر سیستم قلبی و عروقی است، استفاده منظم از بومادران به تعدیل فشار خون و بهبود گردش خون در بدن کمک می‌کند و می‌تواند خطر ابتلا به آترواسکلروز، حمله قلبی، سکته و بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.
تقویت سیستم ایمنی با چای بومادران
از دمنوش بومادران برای تقویت سیستم ایمنی بدن و درمان سرماخوردگی و آنفلونزا استفاده می‌شود؛ چای بومادران دارای خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی است که به سم‌زدایی بدن کمک کرده و سرماخوردگی، آنفلونزا و سرفه را درمان می‌کند.
خواص بومادران برای پوست
پیش از مصرف هرگونه ماسک بر روی صورت و نواحی حساس بدن، با ماساژ مقداری کمی از آن بر روی پوست دست خود و صبر کردن به مدت حداقل ۲۰ دقیقه، از نداشتن حساسیت نسبت به آن مطمئن شوید.
چای بومادران به سم‌زدایی و پاک‌سازی بدن کمک می‌کند و با افزایش بازسازی سلول‌های پوستی برای رفع چین و چروک و جوان‌سازی پوست صورت مفید است و علاوه بر این گیاه بومادران دارای خواص ضدالتهابی است که برای درمان بیماری‌های پوستی مانند اگزما مفید بوده و خارش ناشی از آن را کاهش می‌دهد.
گیاهی برای سلامت بانوان
عدم تعادل هورمونی در بدن می‌تواند خطر ابتلا به سندروم پیش از قاعدگی، قاعدگی نامنظم و آمنوره در زنان را افزایش دهد؛ بومادران جریان خون را در ناحیه لگن افزایش داده و به درمان قاعدگی نامنظم و آمنوره کمک می‌کند.
خواص عرق بومادران
برای تهیه عرق بومادران از سر شاخه‌های گل‌دار گیاه استفاده می‌شود؛ این عرق طبیعت گرمی دارد و از آن برای درمان افسردگی و ضعف اعصاب، صرع و جنون‌های خفیف استفاده و همچنین موجب تقویت عمومی بدن، تصفیه خون، تقویت قلب و درمان احساس گرفتگی و درد در ناحیه قلب و ضعف عضله قلب می‌شود.
عرق بومادران به درمان ضعف عضله و خواب رفتن دست و پا کمک می‌کند و از آن می‌توان در درمان اختلالات قاعدگی در دوران بلوغ و یائسگی استفاده کرد، همچنین در درمان اسهال، کم خونی، اختلالات بینائی، قولنج‌های کبدی، سنگ کلیه، درمان بواسیر، ورم مقعد و روده و به عنوان نوشیدنی ادرارآور مصرف می‌شود.
از عرق بومادران می‌توان روزانه دو فنجان همراه با غذا برای درمان ناراحتی‌های گوارشی و قبل از غذا برای درمان سایر موارد ذکر شده، مصرف کرد.
خواص روغن بومادران
روغن بومادران یکی از بهترین روغن‌های ضروری است که از گیاه بومادران به دست می‌آید و، چون خواص ضدالتهابی دارد به پیشگیری و درمان روماتیسم کمک می‌کند، فشار خون بالا را کاهش می‌دهد و برای درمان سریع‌تر زخم‌ها مفید است.
روغن بومادران، رطوبت بالایی دارد و با آبرسانی پوست به رفع چین و چروک و جوان سازی پوست صورت و نرم‌تر شدن آن و به بهبود سریع‌تر جای جوش و التهاب پوست ناشی از جوش صورت کمک می‌کند، از طرف برای تقویت فولیکول‌های مو و درمان ریزش مو استفاده می‌شود.
روغن بومادران دارای خواص آرام‌بخش و ضداسپاسم طبیعی است که گرفتگی عضلات، روده و دستگاه تنفس را بهبود می‌بخشد و به تقویت لثه‌ها کمک می‌کند و برای درمان سریع‌تر سرفه و تب بالا استفاده می‌شود، همچنین این روغن با افزایش متابولیسم بدن و دفع سموم، نمک اضافی و آب بدن از طریق ادرار باعث لاغری و کاهش وزن می‌شود.
روغن بومادران به سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند و باعث درمان سندروم پیش از قاعدگی و علائم آن از جمله خستگی، سردرد، دل درد و حالت تهوع و با کاهش استرس و اضطراب باعث درمان بی‌خوابی شبانه می‌شود.
روش تهیه دمنوش بومادران
برای تهیه دمنوش بومادران می‌توانید از برگ ها، گل و ساقه این گیاه به صورت تازه و خشک شده استفاده کرد، یک قاشق چای خوری گل و برگ‌های خشک شده گیاه بومادران را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید و ۵ تا ۱۰ دقیقه منتظر بمانید تا دم بکشد.
سپس چای را از صافی رد کنید و کمی عسل طبیعی و آب لیمو ترش تازه دمنوش خود را مزه‌دار و میل کنید، مصرف ۱ تا ۲ فنجان در روز، بهترین حالت برای مصرف چای و دمنوش بومادران است.
عوارض و مضرات بومادران
در حالی که این چای گیاهی فواید بسیاری دارد، ولی مصرف آن برخی عوارض و مضراتی دارد که باید در نظر گرفته شود، مانند واکنش‌های آلرژیک، احتمال دارد که چای بومادران باعث واکنش آلرژیک، روی پوست و در سیستم گوارشی فرد شود.
از طرفی این چای خواص رقیق‌کنندگی خون دارد، بنابراین اگر دارو مصرف میکنید یا اختلال خونریزی دارید، قبل از استفاده با پزشک خود مشورت کنید، علاوه بر این، بومادران ممکن است با برخی از دارو‌ها مانند وارفارین، لیتیم، دارو‌های کاهش‌دهنده فشار خون، دارو‌های ضداسید معده و قرص‌های خواب‌آور تداخل دارویی ایجاد کند.
بومادران یک گیاه قوی است و می‌تواند هورمون‌ها را در بدن تحت تأثیر قرار دهد و باعث سقط جنین شود، به همین دلیل مصرف آن برای بانوان باردار و شیرده ممنوع است، همچنین مصرف این گیاه برای کودکان باید با مشورت پزشک انجام شود.
از عرق بومادران نیز نباید در دوران بارداری و شیردهی و برای کودکان زیر دوسال استفاده شود، علاوه بر این از مصرف دارو، دم‌کرده یا عرق بومادران در ناحیه اطراف و داخل چشم خودداری شود.
منبع: فارس
