به قلم : اعظم حاجی یوسفی
تهیه و تنظیم : معصومه موسائی
تحریریه زندگی آنلاین : یکی از ناگوارترین و تنشزاترین بخش بیماری اینگونه افراد رفتار و اعمالی است که فرد دارای دمانس انجام میدهد. دمانس به مغز آسیب میرساند بنابراین بیمار توانایی درک چیزهایی را که میبیند، میشنود و انجام میدهد را ندارد و همین اختلال ممکن است باعث وحشتزدگی و اضطراب او شود.زمانی که بیمار اضطراب دارد، عصبی است و یا نگران شده است او را در آغوش گرفته، به او اطمینان دهید که در کنار او هستید و از او مراقبت خواهید کرد. همیشه از خود بپرسید که مسائل و چیزها از دید بیمار چگونه خواهد بود و به دنبال روشهایی مناسب باشید که بیمار کمتر دچار اضطراب شود. زمانی که کارهایی را که باید انجام دهید ولی فرد نمیتواند آن را درک کند، طبیعتاً اضطراب بیمار قابل درک است. افراد مبتلا به زوال عقل اغلب به نظر میرسد که در عصرها مشکلات رفتاری بیشتری دارند بنابراین بهتر است در طول روز برای بیمار برنامهریزی نمایید. برنامه طوری باشد که انتظارات کمتری در غروب از او داشته باشید مثلاً اگر میخواهید بیمار را حمام کنید، برای صبح یا اوایل بعدازظهر برنامهریزی کنید. همچنین گاهی اوقات در منزل موضوعات بیشتری همزمان با هنگام غروب رخ میدهد به عنوان مثال: ممکن است افراد خانواده که از صبح از منزل خارجشدهاند هنگام غروب به منزل برگردند، تلویزیون روشن شود و شما مشغول پختن شام باشید و اینگونه موارد ممکن است باعث خستگی بیمار شود که معمولاً بیحوصلگی و خسته شدن در اینگونه بیماران ممکن است روی درک و فهم آنها از آنچه در جریان است تأثیر بگذارد و باعث ایجاد رفتارهای ناگوار گردد بنابراین اگر امکان دارد سعی کنید اتفاقات اطراف بیمار را در زمان غروب کاهش دهید یا فعالیتهای افراد خانواده را به جایی دور از او منتقل نمایید. خود نیز سعی کنید برای فعالیتهای روزانهتان برنامهریزی کنید. به عنوان مثال؛ ناهار و شام را میتوانید یک جا بپزید که در هنگام غروب مشغول پختن شام نباشید، تا اگر بیمار هنگام غروب تحت فشار و استرس بود شما خسته نبوده و انرژی لازم را داشته باشید.
بیشتربخوانید:
مهم ترین علل آلزایمر چیست؟
گم کردن یا مخفی کردن اشیاء
اکثر افرادی که اختلال حافظه دارند ممکن است اشیایی را در جایی گذاشته و فراموش کنند که آنها را کجا گذاشتهاند برخی دیگر وسایل را مخفی یا انبار میکنند و فراموش میکنند آنها را کجا مخفی کردهاند البته نتیجه هر دو شبیه به هم است مثلاً ممکن است کلید ماشین تان گم شده باشد و شما نتوانید آن را پیدا کنید، در این صورت قبل از هر چیز به یاد داشته باشید که نمیتوانید از بیمار دارای زوال عقل بپرسید که آن را کجا گذاشته است. او به یاد نخواهد آورد و شما ممکن است حتی با این پرسش باعث ایجاد یک واکنش ناگوار گردید. روشهای مختلفی جهت حل این مشکل وجود دارد به عنوان مثال؛ در یک خانه مرتب و منظم آسانتر میتوان اشیاء گم شده را پیدا کرد. یا اینکه تعداد مخفیگاهها را با قفل کردن کاهش دهید، مثلاً درهای کمد و اتاقها را قفل کنید.
دقت کنید اشیاء قیمتی مثل
*جواهرآلات را از دسترس بیمار دور نگه دارید.
*مقدار زیادی پول را در منزل نگهداری نکنید.
*اشیاء کوچک را بزرگتر و یا قابل رؤیت تر نمایید به عنوان مثال کلیدهای کوچک را به یک دسته کلید بزرگ نصب کنید
*همیشه محتویات داخل سطلهای زباله را قبل از بیرون بردن بررسی نمایید.
*برای پیدا کردن اشیاء گمشده زیر تشکها، کوسنهای مبل، داخل سطل زباله، داخل کفشها و کشوهای میز تحریر بگردید.
*و در نهایت از خود بپرسید بیمار قبل از بیمار شدنش اشیای قیمتیاش را کجا میگذاشته.
رفتارهای جنسی نامناسب
گاهی اوقات این بیماران لباسهایشان را در میآورند و خود را در معرض دید همگان قرار میدهند ممکن است گاهی اندام تناسلیشان را لمس کنند که دیدن این صحنه برای اطرافیان آزاردهنده است. دقت کنید در معرض دید قرار دادن خود، به صورت تصادفی و بی هدف اتفاق میافتد افراد سردرگم گاهی ممکن است در عموم بدون پوشش یا با پوشش جزئی ظاهر شوند و این به این دلیل است که فراموش کردهاند کجا هستند و در هر جا چگونه باید لباس بپوشند، یا حتی ممکن است اهمیت لباس پوشیدن را فراموش کرده باشند. حتی دیده شده گاهی ممکن است لباسهایشان را در آورده یا دامنشان را بالا بزنند گاهی ممکن است دلیل برهنگی این باشد که میخواهند به رختخواب بروند و لباسشان برای خواب راحت نیست. البته عفونتهای دستگاه ادراری، خارشهای پوستی یا درد نیز ممکن است باعث دست زدن و لمس کردن اندام تناسلی در آنها شود پس بهتر است در اینگونه موارد با پزشک مشورت نمایید. به این مسئله واکنش شدید و ناگهانی نشان ندهید فقط فرد را به آرامی به اتاقش یا دستشویی هدایت نمایید. هنگامی که بیمار را بدون لباس مشاهده کردید به آرامی یک لباس راحت به او بدهید و با بیاعتنایی به او کمک کنید تا لباسش را بپوشد.
شاید بیمار به علت گرمی هوا لخت شده باشد و او نمیداند تشخیص دهد که در بیرون منزل و در معرض دید همگان قرار میگیرد بیمار شاید حتی نتواند درک کند که در محیط خصوصی منزلش نیست. البته این اتفاق در همه بیماران نمیافتد اما بهتر است شما به جای شلواری که زیپ و دکمه دارد از شلوارهای کشی استفاده نمایید از بلوزهایی بدون دکمه استفاده کنید لطفاً در مواجه شدن با مسائلی که گفته شد واکنش ناگهانی نشان ندهید با ملایمت فرد را به یک مکان خلوت هدایت کنید و سعی کنید حواسش را با انجام کارهای دیگر منحرف کنید. گاهی اوقات به علت اینکه بیمار ممکن است دختر یا عروسش را به جای همسرشان اشتباه بگیرند، به آنها پیشنهادها نامناسبی بدهند در اینگونه موارد حتماً با پزشک صحبت کنید. پزشکان میتوانند راهکارهای خوبی در این زمینه به شما ارائه دهند.
بیشتربخوانید:
رژیم غذایی که نشانههای زوال عقل را کاهش میدهد
رفتارهای تکراری
یکی دیگر از رفتارهای معمول و ناراحتکننده که ممکن است در افراد با بیماری مغزی رخ دهد گرایش آنان به انجام اعمال مشابه و تکراری است به عنوان مثال ممکن است لباسهای شسته شده را بارها و بارها تا کند و این کار تکراری باعث ناراحتی شما شود. در اینگونه موارد به نظر میرسد که گویی ذهن آسیبدیده گرایش به تکرار نمودن یک فعالیت را دارد لذا بهتر است، با ملایمت به فرد پیشنهاد کنید که یک فعالیت جدید خاص را انجام دهد اما سعی نکنید به او فشار آورده و یا باعث ناراحتی او شوید.
سؤالات تکراری
گاهی ممکن است این بیماران یک سؤال رو بارها و بارها بپرسند این رفتار البته که ناراحتکننده است اما امکان دارد تا حدودی نشانه ترس و ناامنی فرد باشد همچنین این امکان نیز وجود دارد که او سؤال یا جوابی را که از شما شنیده به یاد نیاورد
حواس پرتی
افراد مبتلا به زوال عقل ممکن است که هنگام انجام کاری، دائم آن را تکرار کنند یا به راحتی دچار حواسپرتی شده و به آن بی توجه شوند به عنوان مثال در حالی که شما سعی میکنید لباسش را بپوشانید ممکن است او جای دیگری را نگاه کند یا به وسایل دیگری دست بزند همچنین ممکن است هنگام غذا خوردن، غذای بشقاب فرد دیگری را بخورد و یا در حالی که مشغول صحبت با او هستید، رویش را از شما برگرداند این رفتارها ممکن است به دلیل حواسپرتی باشد و اگر شما بتوانید تشخیص دهید که چه چیزهایی حواس او را منحرف میکند و آنها را کاهش دهید، ممکن است بهتر قادر باشید تا در انجام کارهای مثل لباس پوشیدن تمرکز و به او کمک نمایید حتی این امکان وجود دارد که هنگام غذا خوردن، بشقاب او را کمی دورتر از بشقاب غذای دیگران بگذارید.
ملاقاتکنندههای کمتری را در یک زمان به منزل دعوت کنید و در مکانی ساکت و آرام بیمار را ملاقات کنید. اگر ذهن او با رادیو یا تلویزیون منحرف میشود، لطفاً آنها را خاموش کنید. هنگام غذا خوردن و انجام فعالیتهای دیگر مکانی را در نظر بگیرید که افراد در حال تردد یا صحبت در آن مکان نباشد.
بیشتربخوانید:
چه کسانی بیشتر در خطر ابتلا به آلزایمر هستند؟