دکتر امید هاشمی فرد - ش متخصص قلب و عروق
تحریریه زندگی آنلاین : بيماری پارکينسون از جمله بیماریهای شایع در سالمندان است که موجب کاسته شدن توانایی‌های جسمی وذهنی سالمند می‌شود. بیماری پارکینسون برای اولين بار توسط دانشمندبزرگ انگلیسی دکترجيمز پارکينسون (James Parkinson) در سال ۱۸۱۷ ميلادی توصيف شد. او نام این بيماري را “فلج لرزان” ناميد كه امروزه آن را تحت عنوان بيماری پاركينسون می‌شناسیم. بيماری پاركينسون يك بيماری دستگاه عصبي مركزی (CNS) در بزرگسالان مسن است كه مشخصه اصلی آن سفتي عضلاني پيشرونده تدريجي، لرزش و از دست رفتن مهارت‌های حركتي است. اين اختلال هنگام رخ می‌دهد كه نواحي خاصي از مغز توانايي خود در توليد دوپامين (يكي ازانتقال دهنده های عصبي در مغز) را از دست می‌دهند.
بیشتربخوانید:
پیشگیری از پارکینسون با خوردن ماهی
*علل بیماری پارکینسون
علت اين اختلال در اغلب موارد ناشناخته است. بعضي موارد آن ناشي از داروهايي نظير فنوتيازين ها؛ آسيب مغزي؛ تومورها؛ آنسفاليت پس از آنفلوانزا؛ عفونت با ویروس‌های داراي رشد آهسته؛ يا مسموميت با مونواكسيدكربن (احتمالاً) می‌باشد. ژن LRRK2 شایع‌ترین علت ژنتيكي هر دو نوع خانوادگي و غيرقابل پيشبيني پاركينسون است.
*علايم شايع بیماری پارکینسون
لرزش به‌خصوص در حالت عدم حركت اندام سفتي عضلانی كندی حركت در كل بدن
راه رفتن نامتناسب به حالتي كه پاها به زمين كشيده می‌شوند. فرد مبتلا قدم‌های کوچک و سریع بر می‌دارد
از بین رفتن حالت چهره (صورت شبیه ماسک می‌شود) تغييرات صدا بطوریکه صدا ضعيف و بم می‌شود.
اختلال بلع و آبريزش دهان توانايي ذهني تا مراحل پيشرفته بدون تغيير می‌ماند و در مراحل پيشرفته به آرامی
كاهش می‌یابد.
افسردگی و عصبی بودن
*فاکتورهای خطر ابتلا به پارکینسون
حشره كش ها خطر ابتلابه بيماري پاركينسون را افزايش می‌دهند
مصرف چربيهاي اشباع نشده، خطر ابتلا به بيماري پاركينسون را كاهش می‌دهد
کمبود اسید فولیک عاملی برای بروز آلزایمر و پارکینسون
احتمال ابتلا به پاركينسون در بيماران مبتلا به ديابت نوع دو بيشتر است
بیشتربخوانید:
پارکینسون؛ علل، علائم و درمان
*عوارض احتمالی پارکینسون
زوال عقل پنوموني (ذات‌الریه) يبوست شديد احتباس ادرار ناشي از داروهای تجويز شده براي درمان اين اختلال افتادن و بروز شكستگي استخوانی
*اقدامات درمانی در بیماری پارکینسون
این بیماری درمان قطعی ندارد اما داروهایی همچون لوودوپا (levodopa) آمانتادین، بیپریدن و سلژیلین در درمان آن تجویز می‌شود. گاهی در برخی موارد شدید از جراحی نیز استفاده می‌شود. البته نقش گفتاردرمانی و فیزیوتراپی در این زمینه بسیار زیاد است زیرا مانع پیشرفت بیماری و محدودیت عملکرد می‌شود.تحقیقات جدید نشان داده است که خوردن مواد غذایی حاوی نیکوتین مانند فلفل و گوجه‌فرنگی به کاهش پارکینسون منجر می‌شود. دکتر «سوزانسیرلس نیلسن» و همکارانش در دانشگاه واشنگتن در سیاتل ۴۹۰ نفر را که به‌تازگی به بیماری پارکینسون در درمانگاه دانشگاه مغز و اعصاب یا سازمان حفظ سلامت منطقه‌ای تشخیص داده شده بودند را مورد بررسی قرار دادند. از طرفی دیگر ۶۴۴ نفر از افراد بدون شرایط عصبی به‌عنوان گروه شاهد مورد استفاده قرار گرفت. در این تحقیقات، شرکت‌کنندگان پرسشنامه‌ای در رابطه با رژیم غذایی و استفاده از توتون و تنباکو را پر کردند. محققان دریافتند که مصرف سبزیجات به‌طورکلی درروند بیماری پارکینسون تأثیر نمی‌گذارد، اما مصرف سولاناسه خوراکی-خانواده گیاه گلدار با برخی از گونه‌هایی که منابع خوراکی از نیکوتین هستند خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کاهش داده است. این تحقیقات همچنین نشان داد که فلفل در کاهش بیماری پارکینسون قوی‌تر عمل کرده است. در این مورد سیگار و قلیان که منبع سرشار از نیکوتین هستند کمک قابل‌توجهی برای پیشگیری از این بیماری می‌کنند ولی به دلیل خطر ابتلا به بیماریهای خطرناک دیگر که توسط سیگار و قلیان در بدن ایجاد می‌شود، استفاده از این دخانیات توصیه نمی‌شود. به‌تازگی محققان بیمارستان مک لین آمریکا با استفاده از داروهای درمان مالاریا، موفق به توقف بیماری پیشرونده پارکینسون شدند. این تحقیقات نشان می‌دهد که مغز دارای یک گیرنده پروتئینی به نام Nurr1 است که از سلول‌های دوپامین محافظت می‌کند. دو مورد از داروهای درمان مالاریا که به تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) رسیده است، این گیرنده پروتئینی را مورد هدف قرار می‌دهد. درواقع جسم سیاه پیام‌های عصبی را از طریق نخاع به عضلات مختلف ارسال می‌کند و این فرایند از طریق ماده شیمیایی دوپامین صورت می‌گیرد. استفاده از این داروها فرایند انتقال پیام عصبی به عضلات را تسهیل می‌کند
توصیه‌های دیگر درمانی
-استفاده مكرر از حمام گرم و ماساژ دادن جهت پيشگيري از ايجاد سفتي عضلاني
-استفاده از ریش‌تراش برقي جهت اصلاح
-استفاده از کفش‌های بدون بند، نظير کفش‌های راحتي، کفش‌های زیپ‌دار يا کفش‌های چسبي
-محيط منزل را طوري طراحي كنيد كه از افتادن و آسیب‌دیدگی جلوگيري شود
-محدودیت‌های تدريجي بيماري ممكن است باعث عاجز شدن بيمار گردد.
- براي يافتن راه‌هایی جهت حفظ عملكرد و کار آیی خود از مشاوره تخصصي و اعضاي خانواده كمك بگيرد.
- داروها: همان‌طور که در بالا اشاره‌ای مختصر داشتیم داروهاي آنتي كولينرژيك؛ آنتي هیستامین‌ها؛ داروهاي ضد لرزش، نظير آمانتادين؛ يا داروهاي ضد پارکینسون از قبيل بروموكريپتين، لوودوپا و كاربي دوپا در روند بیماران مبتلا تاثیرات مثبت دارند. سلژيلين براي به حداكثر رسيدن اثربخشي لوودوپا و كاربي دوپا تجويز می‌شود. همه اين داروها لرزش و سفتي عضلاني را كاهش می‌دهند ولي اغلب عوارض جانبي قابل‌توجهی نيز دارند. فعاليت در حد امكان به فعالیت‌های خود ادامه دهيد و به‌دفعات استراحت كنيد. اختلاف زيادي بين توانايي جسمي بيماران دچار اين بيماري وجود دارد. محدوديت فعاليت تنها در بيماران دچار سفتي عضلاني وجود دارد. درمان فيزيكي كمك كننده است. محققان در تازه‌ترین مطالعات به تأثیر ویتامین B6 در کاهش این بیماری پی برده‌اند و می‌گویند افزایش دریافت غذایی ویتامین B6 در کاهش پارکینسون مؤثر است.
