گفتگو : رضاحسينمرد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ي – خبرنگار
تحریریه زندگی آنلاین : بهزاد هوشمند، متولد بیستم مرداد ما 1345 در تربت‌حیدریه است. وی به‌واسطه شغل پدر که از قضات مهم کشور و رئیس وقت دادگستری تربت‌حیدریه بود در این شهر متولد شد اما خاندان ایشان اهل گرمسار و به قولی اصالتاً از خطه شمال کشور هستند. به دلیل مسئولیت‌های پدر، ایشان در شهرهای خواف، تهران، آستارا و مشهد زندگی و تحصیل کرد. وی دوران مقدماتی تحصیل را در مدرسه “روش نو” مشهد گذراند و مقطع راهنمایی و دبیرستان را در مدرسه ابوذر غفاری(امیر اسدالله علم سابق) مشهد به پایان رساند.
بهزاد هوشمند همیشه جزء شاگردان خوب و با بالاترین معدل تحصیلی بود؛ درنهایت سال 1364 با رتبه دوم وارد رشته دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و سپس در ادامه تحصیلات خود وارد دوران تخصص جراحی لثه همین دانشگاه شد و این مقطع را نیز با کسب رتبه اول با موفقیت گذراند. دوران خدمت سربازی را نیز در تیپ 21امام رضا(ع) در شهرستان نیشابور طی کرد.
دوران طرح را سال 1379 در شهر همدان آغاز کرد و در خلال سال‌های 80 تا 86 هجری شمسی در دانشگاه علوم پزشکی همدان مسئولیت‌های مختلفی ازجمله مدیریت گروه دندانپزشکی، معاونت آموزشی دانشکده، معاونت اداری مالی و ریاست دانشکده و معاونت آموزشی دانشگاه را عهده‌دار بود.
در ادامه فعالیت‌های حرفه‌ای سال 1386 ریاست دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی به عهده ایشان محول شد که همچنان به‌عنوان عضو هیئت‌علمی در این دانشگاه فعالیت دارد. ایشان دو دوره مدیر گروه پریودونتولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بود و در مدت دو دوره در کنار آقای دکتر امیررضا رکن به‌عنوان نایب‌رئیس انجمن بود . ایشان برای سه دوره متوالی نیز رئیس انجمن پریودونتولوژی ایران بوده است.وی سال 1398 با ابلاغ دکتر لاریجانی، دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی کشور شد که این دوران خدمت نیز سی ماه به طول انجامید.
وی در خصوص زندگی خود می‌گوید: پدر و مادرم نقش بسیار محوری در موفقیت‌های من داشته‌اند. من مدیون این دو بزرگوار هستم. پدرم در دادسرای انتظامی قضات شرافتمندانه بیش از چهل سال خدمت کردند. من به رشته دندانپزشکی علاقه داشتم و پدرم همیشه سعی می‌کرد من و برادرم را در بهترین مدارس محل زندگی مشغول تحصیل کند تا فقط دغدغه ما درس خواندن باشد. برادر بزرگ‌تری دارم که جراح عمومی ، ساکن و مشغول طبابت در مشهد مقدس است.
طی مسیر تحصیل با همسرم خانم دکتر سودابه باخور که هم‌کلاس من بود آشنا شدم و ازدواج کردیم. همسرم همیشه همراه و مشوق من بوده به‌گونه‌ای که در این مسیر توانستم خدمت دولتی هم داشته باشم. کار دولتی ساده نیست و مسئولیت‌های خاص خود را دارد که اگر همراهی خانواده نباشد موفقیت یا پیشرفتی حاصل نمی‌شود. طی این سال‌ها حدود سیزده مرتبه اثاث‌کشی و جابجایی منزل داشتیم. دو دختر تحصیل‌کرده دارم. دختر بزرگم مهندسی معماری تا مقطع کارشناسی ارشد خوانده و دختر کوچکم مشغول تحصیل در رشته مهندسی پزشکی گرایش بایومتریال است. تشکر ویژه‌ای از همسرم دارم که در این مسیر ارتقا شغلی و یا بهتر بگویم ارتقاء خدمتی همواره حامی و پشتیبان من بود. من هم بخش عمده‌ای از زندگی شغلی و حرفه‌ای را برای حفظ جایگاه و ارتقاء همکارانم صرف کردم؛ چه در خدمت دولتی و چه در انجمن علمی .
این مقدمه‌ای بود از زندگی یکی از مردان پرتلاش ایران‌زمین که طی سالیان گذشته خدمات ارزنده‌ای برای ارتقای جایگاه علمی، آموزشی و صنفی دندانپزشکی کشور ارائه کرده است. شما خواننده گفتگوی اختصاصی مجله دنیای سلامت با دکتر بهزاد هوشمند، جراح لثه و ایمپلنت، رئیس انجمن پریودونتولوژی ایران هستید.
بیشتر بخوانید:
تحلیل لثه از علت تا درمان
جناب دکتر به‌عنوان ریاست انجمن پریودونتولوژی (جراحی لثه) ایران بفرمایید کشورمان چه جایگاهی در این عرصه بین سایر کشورها دارد؟
انجمن پریودونتولوژی ایران یکی از انجمن‌های بسیار موفق در جمع انجمن‌های علمی پزشکی کشور است؛ این انجمن هر دو سال یک‌بار برنامه کنگره بسیار خوبی را با همراهی سایر همکاران و دندان‌پزشکان عمومی برگزار می‌کند. هر یک سال در میان نیز سمپوزیومی با محوریت مشخص بر اساس نیاز متخصصین با حضور گروه هدف یعنی متخصصین پریودونتولوژی برگزار می‌کند.
با تنظیم برنامه‌های عملیاتی چهارساله از همان ابتدای تصدی در انجمن، توانستیم تاکنون اهداف خوبی را محقق کنیم. افق برنامه ما دستیابی به جایگاه انجمن علمی برتر در منطقه است که به لطف خدا محقق شده و مستند آن نمایه شدن مجله علمی دندانپزشکی این انجمن تحت عنوان "ژورنال جامع پریودونتولوژی و ایمپلنت‌های دندانی" در پایگاه علمی بین‌المللی پاب مد است؛ این یعنی توانسته‌ایم استانداردهای جهانی را کسب کنیم. این نخستین ژورنال در منطقه است که به این سطح و جایگاه رسیده است.
نکته دیگر اینکه در کنگره پریودونتولوژی امسال به همت ریاست کنگره جناب آقای دکتر شایسته و دبیر علمی خانم دکتر مسلمی و دبیر اجرایی جناب دکتر سمیاری، برنامه ویژه و خاصی ازنظر علمی تدارک دیده‌شده است. امسال برای نخستین بار یک جشنواره آموزشی پژوهشی تحت عنوان "جایزه بین‌المللی پریو ایمپلنت" بانام مرحوم دکتر امیرعلی رسولی قهرودی همکار فقیدمان و با مساعدت خانواده ایشان داریم که مقرر است هر دو سال یک‌بار این رویداد برگزار شود و به نفرات برتر در سطح کشور و منطقه جایزه‌ای نقدی پرداخت گردد که این اقدام برای شناساندن جایگاه علمی و فرهنگی کشور در سطح بین‌المللی حائز اهمیت است.
بیست و یکمین کنگره بین‌المللی انجمن پریودونتولوژی ایران برای مدت چهار روز 26تا29 مهرماه 1401 در هتل المپیک تهران تدارک دیده‌شده است. امسال کارگاه‌های مهارتی و علمی آموزشی عملی برگزار خواهد شد که کمک شایانی به ارتقا جایگاه علمی همکاران خواهد کرد و سعی شده اطلاعات علمی همکاران پیرامون درمان بیماری‌های لثه(پریودونتال) و مباحث ایمپلنت‌های دندانی به‌روز شود. در این کنگره دیدگاه ویژه‌ای برای طب پیشگیری نیز در نظر گرفته‌شده و چون همکارانم در خط مقدم پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان و تضمین سلامت دهان و دندان مردم قرار دارند، نگاه ویژه‌ای نیز به این مقوله انداخته‌اند. همیشه دغدغه همکاران بهداشت دهان و دندان است که تضمین‌کننده موفقیت‌های دندانی در طولانی‌مدت به شمار می‌رود.
بیشتربخوانید:
بهترین قرص های مسکن برای دندان درد
چرا همچنان خدمات سطح بالای دندانپزشکی برای عموم مردم دست‌یافتنی نیست؟
سه دهه تجربه در حیطه دهان و دندان دغدغه‌هایی به همراه داشته که یکی از آن‌ها این پرسش را مطرح می‌کند که چرا باید سلامت دهان و دندان امری لوکس تلقی شود. متأسفانه این دیدگاه در بیمه‌های درمانی و حتی سیاست‌گذاران عرصه سلامت وجود دارد. در بین بیماری‌های غیر واگیر که اغلب در زمره امراض قابل‌پیشگیری هستند، متأسفانه دندانپزشکی جایگاهی ندارد و دیده نمی‌شود. باید نگاه به‌سلامت دهان و دندان در میان سیاست‌گذاران و حاکمان عرصه سلامت تغییر پیدا کند.
سازمان بهداشت جهانی بر اساس شعار خود معتقد است که توجه به‌سلامت در همه سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌ها الزامی است. این دیدگاه در اغلب کشورهایی که در تمام سیاست‌های کشور خود، سلامت را جز اصلی و پیوست سیاست‌ها دیده‌اند وجود دارد. مثلاً حتی برای یک‌طرفه کردن یک خیابان در یک کشور، تیمی برای ارزیابی این اقدام و جنبه‌های سلامت‌محور آن وجود دارد. به‌عنوان‌مثال اینکه یک‌طرفه کردن یک خیابان تا چه حد بر سلامت جسمی و روحی و... عابران و مردم آن محله اثر می‌گذارد بدین ترتیب از دیدگاه سیاست‌گذاران اهمیت دارد.
سلامت دهان و دندان نیز نباید جدای بحث‌های سیاست‌گذاری در کشور باشد و هر سیاست سلامت در کشور باید پیوست و ضمیمه‌ای مرتبط با سلامت دهان و دندان نیز داشته باشد. دندانپزشکی را باید به‌عنوان پزشکی دهان دید؛ کما اینکه زبان را می‌توان به‌عنوان تابلوی سلامتی عمومی تلقی و مشاهده کرد. بسیاری از بیماری‌های پوستی و مخاطی تظاهرت مختلفی در دهان‌دارند.
شایع‌ترین بیماری غدد درون‌ریز، دیابت است که عوارض نخست آن در داخل دهان دیده می‌شود. همچنین برخی از بیماری‌های خونی و بدخیمی تظاهرات بالینی داخل دهان‌دارند. سلامت دهان بخش جدانشدنی سلامت عمومی است.معبر ورودی دستگاه گوارش دهان است و اگر دندان سالمی وجود نداشته باشد، عفونت دهان و لثه یک عامل خطرساز در بروز سایر بیماری‌ها است. فردی که بیماری لثه دارد در معرض بیماری‌های قلبی و عروقی و سکته‌های مغزی قرار دارد. عفونت لثه فرد را مستعد پیش دیابت و حتی ابتلا به دیابت می‌کند که باید تمام این نکات مهم در خصوص بیماری‌های دهان و دندان دیده شود. اگر یک زن باردار بیماری لثه داشته باشد احتمال تولد نوزاد نارس و یا با وزن کم بیشتر خواهد بود. جدیدترین یافته حاکی از این است که احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر و حتی پارکینسون در افرادی که بیماری لثه دارند بیشتر است. ارتباط بیماری‌های دهان، دندان و لثه با سایر بیماری‌ها ثابت‌شده و مبتنی بر شواهد است. آن‌قدر این بیماری‌ها وسیع و مهم هستند که کتابی با همین عنوان چاپ‌شده و مجلات مرتبط با آن نیز اقدام به انتشار مقالات علمی در همین رابطه کرده‌اند. امیدواریم با برگزاری همین برنامه‌های علمی و کنگره‌ها بتوانیم متولیان و سیاست‌گذاران کشور را به‌گونه‌ای قانع کنیم که در مسیر صحیح قرار گیرند. امیدواریم با تصمیم‌گیری درست و منطقی جامعه‌ای عاری از بیماری داشته باشیم.
بیشتر بخوانید:
راهکارهای خانگی برای جرمگیری دندان
آیا علت اصلی این نگرانی و احتمال بروز بیماری‌های مختلف از مسیر دهان و دندان، وجود میکروارگانیسم‌ها است؟
بله. در هر میلی‌متر مکعب بزاق احتمال وجود بیش از شش‌صد گونه میکروارگانیسم شامل باکتری، ویروس، قارچ و انگل ... مطرح است. نسوج اطراف دندان‌ها بافت مهم و گسترده‌ای محسوب می‌شود که با بیرون از بدن در ارتباط مستقیم است. این نسوج ازیک‌طرف با خون بدن در ارتباط است و از سوی دیگر به محیط بیرون در تماس قرار دارد.
به‌عنوان‌مثال اگر یک فرد در حد متوسط به بیماری لثه مبتلا باشد، سطحی به‌اندازه یک‌کف‌دست دارد که با محیط بیرون و آلودگی‌های آن در تماس مستقیم است. این‌یک نوع ارتباط ارگانیک و سیستمیک است و اثرات آن ارتباطی بین میزبان و میکروارگانیسم برقرار می‌کند. بسیاری از میکروارگانیسم‌هایی که در بیماری‌های لثه یافت می‌شوند در سایر چینی‌جاهای داخلی بدن نیز قابل‌شناسایی هستند که به‌عنوان‌مثال به گرفتگی‌ها پلاک‌های عروق کاروتید (شریان گردن) می‌توان اشاره کرد و یا گرفتگی‌های عروق قلبی که متعاقب کشتهای باکتریایی در آزمایشگاه، پزشکان متوجه یکسان بودن عامل میکروبی آن با عفونت و بیماری لثه شدند.
همچنین ارتباط بین میکروارگانیسم‌های داخل دهان با سرطان‌های دستگاه گوارش ازجمله سرطان کولون و مری و یا بیماری‌های معده و روده اثبات‌شده است.
بسیاری از بیماری‌های پوستی نیز ابتدا از مخاط دهان خود را نشان می‌دهند. حتی ارتباط بین این میکروب‌ها و عفونت استخوان اثبات‌شده است . در این میان عفونت استخوان فک و سرطان این ناحیه نیز می‌تواند با همین موضوع مرتبط باشد. استخوان فک یک ماهیت جداگانه و اختصاصی مربوط به خود دارد که احتمال ابتلا به هر بیماری در استخوان فک، نسبت به استخوان سایر نقاط بدن متفاوت است. بخشی از استخوان فک دندان‌ها را در خود جای‌داده که ماهیت رفتاری و ژنتیکی خاص خود را دارد. استخوان پایه‌ای یا در اصطلاح "بازال بن" در فک ماهیت خاص خود را دارد و احتمال ابتلا به عارضه استئوسارکوم در آن بالاست و ماهیت آن نسبت به استئوسارکوم استخوان ناحیه پا تفاوت دارد. حتی محل ثانویه بسیاری از سرطان‌ها می‌تواند ناحیه فک باشد. البته بخشی از مشکلات این ناحیه می‌تواند به تروما های این ناحیه نیز ارتباط داشته باشد.
مهم‌ترین ابزار برای بهداشت دهان و دندان چیست؟
ما نیازمند هستیم که مردم را به عادات صحیح و مناسب بهداشت دهان و دندان توصیه و هدایت کنیم. مهم‌ترین چیز برای پیشگیری از بیماری‌های لثه و بافت نگهدارندِ اطراف دندان و حتی خود دندان‌ها، رعایت بهداشت منطقی و مناسب است. برای این مسئله هیچ الزامی به استفاده از دهان‌شویه و حتی خمیردندان نمی‌بینم؛ این یعنی به اعتقاد من اگر فردی صحیح از مسواک استفاده کند و به‌طور مناسب و مکانیکال دندان خود را در زمان‌های مناسب تمیز کند کفایت خواهد کرد. برای داشتن دندان‌های سالم و دهان خوشبو رعایت مسواک زدن صحیح بسیار کلیدی است. بهترین زمان مسواک زدن بعد از وعده‌های اصلی غذایی و یا بعد از میان وعده‌های خوراکی است. باید از کودکی و ابتدای رشد فرزندانمان را عادت بدهیم. در خانواده‌ها والدین باید رعایت بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن را به‌عنوان یک رفتار قالب ببینند و به آن عمل کنند. اگر این رفتار صحیح در خانواده به‌عنوان کانون اجتماع رعایت و درست دیده شود به‌طور حتم در میان فرزندان و اجتماع نیز تسری پیدا می‌کند.
بیشتربخوانید:
در دام دندان پزشکان تقلبی نیفتید!
درمان‌های دندانپزشکی گران است. چطور می‌توان بر این موضوع غلبه کرد؟
بجای اینکه نوک پیکان را به سمت متولیان سلامت دهان و دندان و دندان‌پزشکان ببریم و بگوییم درمان‌های دندانپزشکی گران است، باید از خودمان با رعایت بهداشت فردی آغاز کنیم چون هیچ نقطه‌ای از دنیا درمان‌های دندانپزشکی ارزان نیست بلکه هزینه‌بر است. باید تلاش خود را در قسمت‌هایی که به هزینه کمتری نیاز دارد صرف کنیم. چرا نباید در مهدکودک‌ها و مدارس ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان‌ها از همان ابتدا فرهنگ و سواد سلامت را با تألیف و تدوین کتاب‌های مناسب به فرزندانمان آموزش ندهیم. این آموزش‌ها می‌تواند منجر به تغییر رفتار و فرهنگ‌سازی مناسب گردد. این شاخص‌ها در تضمین سلامت و افزایش طول عمر با بهره‌گیری از نکات پیشگیرانه و رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند نقش کلیدی داشته باشد که باید در برنامه‌ریزی‌های کلان و سیاست‌ها دیده شود. باید از کودکان آغاز کنیم تا این نسل بعد از گذر زمان و رسیدن به نسل‌های بعد تبدیل به نسلی واقع‌بین شود. دومین مسئله داشتن عادات نامناسب و رفتارهای غیربهداشتی مثلاً سیگار کشیدن و استفاده از انواع دخانیات، مواد مخدر، مشروبات الکلی ... تأثیرات سوء روی ارگان‌های مختلف می‌گذارد. سیگار کشیدن سیستم دفاعی و خونی بدن را تحت تأثیرات مخرب خود قرار می‌دهد و دچار نقص و مشکل می‌کند. نسوج داخل دهان یکی از محل‌هایی است که از عوارض آن آسیب می‌بیند. ابتدای این مسیر آسیب‌زا، دهان و سپس دستگاه تنفس و بعد دستگاه گوارش است. فردی که سیگار می‌کشد علاوه بر خود به اطرافیان نیز ضررهای بیشتری میزند.
نکته مهم دیگر استرس است که باید تلاش کنیم تا جامعه‌ای عاری از استرس داشته باشیم. شرایط خانواده و اجتماع باید به‌گونه‌ای مدیریت شود که استرس به‌عنوان یک عامل خطرساز برای سلامت به حداقل خود برسد. متأسفانه سطح استرس‌های اجتماعی در جامعه بالاست و این از رفتار مردم پرخاشگر، نحوه رانندگی ، بوق زدن‌ها ... مشهود است و بدین شکل جامعه عصبی و استرسی خواهد بود. باید به سمت جامعه‌ای عاری از استرس و اجتماعی شاد و پویا گام برداریم.
در مورد نخ دندان چه دیدگاهی دارید؟
یکی از محل‌هایی که دچار پوسیدگی و آسیب می‌شود همین نواحی بین‌دندانی است. گاهی اوقات مسواک زدن نمی‌تواند به‌خوبی موجب تمیز کردن نواحی بین‌دندانی شود که اگر این ابزار کمکی یعنی نخ دندان، جهت بهداشت دهان و دندان به‌صورت صحیح مورداستفاده قرار گیرد می‌تواند کارایی خوبی داشته باشد. هر شب و یا حداقل هر دو شب یک‌بار توصیه به استفاده از نخ دندان می‌کنیم. برخی نخ دندان‌ها ترکیبات اضافی همراه خود دارند(نخ دندان موم دار و بدون وکس). جهت ترمیم‌های بین‌دندانی بهتر است از نخ‌های موم دار و فلوراید دار استفاده شود. نخ دندان ابزار کمکی خوبی است که اگر صحیح استفاده نشود همانند مسواک زدن نادرست می‌تواند صدماتی به دندان‌ها وارد کند. نحوه رعایت بهداشت و مسواک زده تأثیراتی روی بافت سخت و نرم دندان‌ها خواهد داشت و جنس مسواک نیز می‌تواند اثرات مختلفی داشته باشد. وابسته به شرایط هر فرد ، دندان‌پزشک می‌تواند توصیه خاصی به نوع خاص مسواک و نخ دندان داشته باشد. چیزهایی مثل سوزن، کبریت و... اصلاً توصیه نمی‌شود. اگرچه خلال‌دندان استاندارد خاص خود را دارد و نحو استفاده از آن نیز اختصاصی است. خلال‌دندان چوبی استاندارد هم شاخصه‌ها و نحوه درست استفاده از خود را دارد ولی من توصیه نمی‌کنم بلکه باید بر اساس شواهد علمی حرکت کنیم اگرچه برخی چیزها را به طب سنتی مربوط می‌کنند.
هر آنچه برای خانواده خودم توصیه می‌کنم به بیماران نیز پیشنهاد می‌کنم. به اعتقاد من استفاده صحیح و به‌موقع از مسواک اولویت و ارجحیت دارد.
در مورد جایگزین دندان‌های طبیعی یعنی ایمپلنت‌های دندانی چه توصیه‌هایی را گوشزد میکنید؟
همیشه تلاش می‌کنیم که بیماران را به‌گونه‌ای هدایت کنیم که دندان‌های طبیعی خود را تا جای ممکن حفظ کنند. یکی از درمان‌های جایگزین دندان‌های ازدست‌رفته ایمپلنت‌های دندانی است که در بسیاری از مواقع به بحث کیفیت زندگی افراد فاقد دندان کمک کند و صرفاً جنبه زیبایی ندارد. هدف اصلی از خلق و کاربردی شدن ایمپلنت‌های دندانی طی چهار دهه اخیر در کشور، باز توانی و کمک به بیماران است. نقش مهم ایمپلنت‌های دندانی بازگرداندن عملکرد جویدن، تکلم و تأمین زیبایی ظاهری است که عوارض سایر روش‌های رفع بی‌دندانی را نیز به حداقل می‌رساند. تخریب و تحلیل استخوان پیامد مهم کشیدن دندان‌ها است که امروزه با ابداع تکنیک‌های ایمپلنت فوری می‌توان تا حدود زیادی تخریب بافت نرم و بافت سخت دهانی را به حداقل برساند و مدیریت کند. در درازمدت موفقیت درمان با ایمپلنت دندانی اثبات‌شده و درصد موفقیت امروزه به بالای 98درصد رسیده است. ولی آنچه همچنان اهمیت دارد رعایت بهداشت دهان و دندان است که در مورد افراد دارای ایمپلنت‌های دندانی از اهمیت بیشتری برخوردار است. چون سیستم دفاعی که به‌طور طبیعی اطراف دندان‌ها را احاطه کرده است در اطراف ایمپلنت‌های دندانی کمی ضعیف‌تر است.ولی نکته مهم رعایت بهداشت دهان و دندان است. تنها نکته متمایز ایمپلنت با دندان طبیعی این است که ایمپلنت‌ها به خاطر ماهیت فلزی خود هرگز نمی‌پوسند ولی نیازمند بهداشت دقیق و مرتب هستند.
تبلیغات متناقضی برای اذهان عمومی و در فضای مجازی می‌شود. توصیه و هشدار کلیدی شما چیست؟
ایمپلنت‌های دندانی برحسب جنس و کارخانه سازنده و همچنین اقداماتی که روی سطح بیرونی آن انجام می‌شود از تفاوت‌های خاصی برخوردارند. از سوی دیگر استانداردهای متنوعی جهت تضمین کیفیت مطرح است که قیمت‌های متفاوتی خواهند داشت. ساخت ایمپلنت‌های دندانی فنّاوری خاصی نیازمند است و به همین خاطر هزینه‌ها متفاوت خواهد بود و ما نمی‌توانیم قیمت مشخص و واحدی برای ایمپلنت‌های دندانی اعلام کنیم. باید اداره تجهیزات پزشکی کشور به‌گونه‌ای مجوز بدهد تا شرایط برای هم‌وطنان به‌گونه‌ای تنظیم شود که واردات و استفاده از ایمپلنت‌هایی در کشور مجاز باشد که استاندارد قابل قبولی نیز در سطوح بین‌المللی داشته باشند.
باید به‌گونه‌ای این مسیر نظارت و واردات آن هدایت شود که این کالا به شکل قاچاق وارد کشور نشود. برخی کشورها متأسفانه از شرایط ایران سوءاستفاده کرده و اجناس بی‌کیفیت خود را به ایران می‌فروشند که این موضوع نیازمند نظارت دقیق و جدی است.
متأسفانه یکی از خطرهای مهم که سم محسوب می‌شود، بحث تبلیغات است که هیچ‌گونه نظارتی روی آن وجود ندارد. پیامک‌های عجیب و تبلیغات در شبکه‌های مجازی نیازمند نظارت جدی و یا تصویب و تدوین قوانین جدی در عمل است. وقتی برای شخص بنده پیامک تبلیغاتی عرضه ایمپلنت می‌آید!!! و یا اینکه در بیلبورد ها و آگهی‌های شهری هزاران تبلیغ دیده می‌شود، یعنی سازمان نظام پزشکی نظارت کافی و لازم ندارد. باید اختیارات به ارگانی داده شود که با همراهی افراد ذیصلاح اقدام به نظارت جدی و فراگیر بر تبلیغات کنند. می‌توان گفت این نحوه و شکل از تبلیغات که در کشور ما برقرار است در هیچ جای دنیا وجود ندارد! بخشی از تبلیغات در رسانه ملی نیز مسیر اشتباه را طی می‌کند چراکه بخشی از ظرفیت لازمی که از دسترس خارج‌شده است باید برای فرهنگ‌سازی و هشدار به مردم اختصاص پیدا کند. وقتی اقبال مردم به رسانه ملی کم می‌شود ناخودآگاه به سمت تبلیغات ماهواره‌ای گرایش پیدا می‌کنند. باید پرسید که آیا این تبلیغات به این سادگی در هر کشور مجاز به انجام است؟ آیا به این شکل تبلیغات در کشورهای آمریکا، انگلیس و حتی همین همسایگی ما کشور ترکیه مجاز به انجام است؟ باید برنامه‌ریزی برای نظارت بر تبلیغات تغییر یابد چون درجایی دچار افراط و در جای دیگر دچار تفریط هستیم!
شرایط آموزش دندانپزشکی کشور چگونه است؟
باوجود فراز و نشیب‌هایی که وجود داد، دندانپزشکی کشور از سطح علمی بالایی در دنیا برخوردار است اما من احساس خطر می‌کنم. من سی ماه در دبیرخانه دندانپزشکی کشور بودم و بیش از بیست دانشکده دندانپزشکی ایران را از نزدیک بازدید حضوری کردم، متأسفانه بنا به دلایلی که بخشی از آن به اصرار برخی نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی است، توسعه غیر هدفمند و غیر کارشناسی در دانشکده‌های دندانپزشکی کشور اتفاق افتاد که باعث افت شدیدی برای کسب مهارت‌های لازم در دندانپزشکی شده است که کماکان ادامه دارد. متأسفانه افزایش جمعیتی که امسال نیز شاهد آن هستیم، افزون بر ماجرا شد.
شرایط هیئت‌علمی را که ملاحظه کنید!!! می‌بینید که هیئت‌علمی باتجربه و توانمند در کشور کم شده است؛ بخشی از این عزیزان بازنشسته شده یا قسمت اعظمی از آنان مهاجرت کرده‌اند. متأسفانه با توسعه‌ای غیر هدفمند در دندان‌پزشکان فارغ التحصیل روبرو هستیم. مدارک آن در دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشکی و تخصص موجود است که مبتنی بر شواهد گردآوری و مستند شده است. چند مقاله نیز به‌عنوان پایان‌نامه دانشجویی از دل همین موضوع استخراج کردم که قابل رجوع و استناد است. در بحث آموزش در دانشکده‌های دندانپزشکی مشکل مهم و عمده ما کمبود نیروی آموزشی هیئت‌علمی است و در درجه دوم بحث تجهیزاتی و امکانات به‌روز آموزش همگام با دنیاست که متأسفانه در این خصوص نیز عقب هستیم. چون ازنظر تجهیزات و فنّاوری فاصله کمی با دنیاداریم. متأسفانه ظرفیت را افزایش دادیم ولی نگاهی جدی به کیفیت نداشتیم. تفکر غلط همان ادعای تعارض منافع است که پیامدهای آن گریبان گیر مردم است. دندان‌پزشک جوان به دلیل کیفیت پایین آموزش، بیماران خود را نسبت به دندان‌پزشک قدیمی و باتجربه از دست می‌دهد و اتفاقات متعاقب آن رخ می‌دهد و درنهایت میگویند تعارض منافع وجود دارد!
بحث تحصیل رایگان نقاط مثبت و منفی دارد. تحصیل رایگان در مقاطع مقدماتی تا پایان متوسطه باید رایگان باشد؛ ولی به نظر من باید پرسید که چرا باید تحصیل در دوران دانشگاه رایگان باشد؟ حداقل باید در برخی رشته‌ها ، تحصیلات دانشگاهی رایگان نباشد و باید بخش خصوصی در این مسیر ورود پیدا کند. متأسفانه از بخش خصوصی نام‌برده می‌شود ولی در عمل بخش خصوصی را قبول نداریم. این تعارض منافع اگر مطرح است باید در همه جای دنیا مطرح باشد ولی نگاه کنید ببینید چند درصد از دانشگاه‌های اروپا، آمریکا، انگلیس، ترکیه... دولتی است؟ باید دولت کف استاندارد و شرایط اولیه رقابت میان بخش خصوص را در مسیر آموزش تحصیلات تکمیلی و دانشگاهی ایجاد و محیا کند.
به همین دلایل برای دندانپزشکی کشور احساس خطر می‌کنم و معتقدم که افزایش ظرفیت پذیرش و افزایش تعداد دانشکده‌های دندانپزشکی در کشور هر دو "سم" هستند. بعضی دانشکده‌های دندانپزشکی کشور باید تبدیل به کلینیک شوند ولی در برخی نقاط دورافتاده و کم برخوردار مانند زابل باید بومی گزینی کرد و ظرفیت موردنیاز را حفظ نمود. پیرو بازدیدی که از دانشکده آنجا داشتم دیدم که آن رشدی که باید طی این سال‌های گذشته می‌کرد متأسفانه رشدی نکرده است. خداوند به مسئولین قوت بدهد که ان شا الله اقدام صحیح را در مسیر درست انجام بدهد.
جنابعالی در دوران تصدی چه‌کارهای مهمی در دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت انجام دادید؟
چندین کار مهم را مصوب کردیم ولی نمی‌دانم الآن چه سرنوشتی پیداکرده است. از بازنگری آزمون دستیاری گرفته تا تشکیل هیئت برد دندانپزشکی با موافقت مقام وزارت . زیرساخت سامانه جامع اطلاعات دانشکده‌های دندانپزشکی کشور و اعتباربخشی آن را به‌صورت قطبی آماده کردیم. آزمون صلاحیت بالینی را برقرار کردیم که به‌صورت ملی برگزار خواهد شد. انجمن‌های علمی را در برده‌ای تخصص مشارکت دادیم.
در انجمن نیز بر اساس برنامه عملیاتی تدوین‌شده تاکنون اقدام کردیم و بر همین اساس در حال پیگیری امور هستیم. امیدوارم که انجمن‌ها توسط بخش حاکمیتی به‌عنوان بازوی مشاوره‌ای و اجرایی بیشتر دیده شوند.
الآن چه تعداد عضو در انجمن پریودونتولوژی دارید و نیاز چه تعداد است؟
الآن شش‌صد عضو دائم ولی بر اساس سند برآورد نیروی انسانی تخصصی که در کشور تنظیم کردیم، طبق همین روندی که به جلو می‌رویم درواقع حتی در بخشی از رشته‌ها دانش‌آموخته زیاد داریم که ازجمله همین رشته پریودونتولوژی است. درمجموع دندانپزشکی ازنظر تعداد نیروی انسانی کمبودی نداریم بلکه ازنظر توزیع نیروی انسانی و ارتقاء کیفی خدمات باید بیشتر تلاش کرد. با بومی گزینی برای نیروی تخصصی باید با نگاه عالمانه و کارشناسی اقدام کرد. تربیت نیروی دندان‌پزشک از بیت‌المال هزینه بسیار بالایی دارد اما تبعات افزایش تربیت نیروی انسانی باکیفیت پایین بسیار زیادتر است.
نقش درمانگاه‌ها را در دانشکده‌های پزشکی و دندانپزشکی چقدر مؤثر میدانید؟
بسیار مهم است. با تائید معاون درمان و معاون آموزشی وزارت بهداشت یک اقدام مهم انجام دادیم. برای اتصال پزشکی به دندانپزشکی موظف کردیم که هر دانشکده دندانپزشکی با یک بیمارستان مرتبط با دانشکده پزشکی در ارتباط باشد تا بتوانیم ارائه خدمات دندانپزشکی را در بیمارستان‌ها توسط دانشجویان دندانپزشکی داشته باشیم. درمانگاه‌های دندانپزشکی مکان خوبی برای ارائه خدمت به قشر ضعیف است ولی مشکل مهم بحث تعرفه است که امیدواریم درست تعیین شود و جلوگیری از ازدحام مردم نکته دیگر است که باید مدیریت شود.
