زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

در بیماران جوان درمان نشده‌ای كه مبتلا به زخم اثنی‌عشر می‌باشند، توصیه می‌شود پس از آزمایش سرولوژیك جهت تشخیص هلیكوباكترپیلوری، درمان آغاز گردد.

بیمارانی كه سن آنها بیش از 35 سال بوده و برای اولین بار دچار سوءهاضمه شده‌اند و نیز بیماران دیگر در هر گروه سنی كه علائم خطر و عفونت را از خود نشان می‌دهند، بهتر است آندوسكوپی بخش فوقانی دستگاه گوارش برای آنها صورت پذیرد (این علائم خطر عبارتند از كاهش وزن، كم‌خونی، تهوع، استفراغ مداوم پس از صرف غذا، خونریزی به صورت استفراغ خونی یا مدفوع سیاه و تب). جهت تشخیص هر چه بهتر هلیكوباكترپیلوری لازم است آزمایش اوره آز سریع هنگام انجام آندوسكوپی به عمل آید. به دلیل ویژگی (Specificity) بسیار خوب آزمایش اوره آز سریع، آزمایش‌هایی كه جواب آنها مثبت است صحیح هستند و نیازی به بررسی بیشتر وجود ندارد.

ولی در مواقعی كه جواب آزمایش اوره‌ آز سریع منفی است، باید صحت جواب آزمایش از طریق آزمایش‌های سرولوژیك تایید شود. در بیمارانی كه در آندوسكوپی غشاء مخاطی غیرعادی بوده و یا زخم معده وجود داشته باشد، لازم است نمونه بافتی جهت بررسی پاتولوژیك ارسال گردد.

پس از طی دوره درمان برای اثبات ریشه‌كن شدن هلیكوباكترپیلوری لازم نیست عمل خاصی انجام بگیرد و برای این كار هزینه شود (در بیمارانی كه سابقه عارضه زخم اثنی‌عشر یا زخم معده داشته این كار بایستی پس از دوره درمان انجام پذیرد). در این بیماری می‌توان عفونت بعد از درمان را هنگامی كه علائم واضح بالینی مجددا بروز پیدا كرد، به وسیله آزمایش تنفسی اوره آز (UBT) و یا آندوسكوپی مجدد آزمایش كرد.

در بیمارانی كه زخم ناحیه دئودنال شدید با لبه‌های كنگره‌ای همراه با خونریزی و انسداد وجود دارد، الزاما بایستی وجود میكروارگانیسم از طریق آزمایش تنفسی اوره از (UBT) و آزمای اوره آز سریع توصیه می‌شود؛ اما برای بیمارانی كه دچار زخم معده وخیم و با سابقه هستند باید گاستروسكوپی كامل همراه با تست پاتولوژیك و تست اوره آز سریع بر روی نمونه به دست آمده صورت پذیرد.

هنگامی كه پس از تشخیص زخم معده، درمان عفونت ناشی از هلیكوباكترپیلوری به سرعت آغاز گردد، بهتر است وضعیت عفونت از طریق آندوسكوپی كنترل شود. نمونه‌های بیوپسی مخاطی كه برای تشخیص عفونت هلیكوباكترپیلوری مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید از ناحیه انتروم معده به‌دست آیند.

درمان

روش‌های درمانی متعددی برای ریشه‌كن كردن هلیكوباكترپیلوری پیشنهاد شده كه البته اخیرا از بین آنها دو روش به وسیله اداره دارو و غذای آمریكا (FDA) مجاز شمرده شده است.

رژیم اول شامل آموكسی‌سیلین (1 گرم b.j.d)، كلاریترومایسین (500 میلی‌گرم b.i.d) و امپرازول 20) میلی‌گرم (b.i.d به مدت 14 روز است. این رژیم‌درمانی بیش از 90 درصد تاثیر داشته است.

در رژیم‌درمانی دوم، مصرف آموكسی‌سیلین (1 گرم (b.i.d و كلاریترومایسین (500 میلی‌‌گرم b.i.d) و لانزوپرازول (30 میلی‌گرم b.i.d) به مدت 10 روز می‌باشد كه میزان اثر آن 92-86 درصد گزارش شده است.

این نوع بیماران عمدتا به دستور پزشك عمل می‌كنند، لذا مراقبت‌های بالینی چندانی برای مداوای آنها لازم نیست.

رابپرازول (ACIPHEX) داروی جدید مهاركننده پمپ پروتونی است كه می‌تواند جایگزین امپرازول و یا لانزوپرازول شود. در این نوع رژیم درمانی میزان بهبودی مشابه با رژیمی كه در آن دو نوع از آنتی‌بیوتیك‌های آموكسی‌سیلین، كلاریترومایسین و مترونیدازول به كار رفته، می‌باشد.

در موارد نادری پس از درمان موفقیت‌آمیز هلیكوباكترپیلوری عفونت مجدد مشاهده شده است.

چنانچه كلاریترومایسین در مراحل اولیه درمان مورد استفاده قرار نگرفته باشد باید به زودی برای رفع نقصان درمان، در رژیم دارویی فرد مبتلا قرار گیرد.

تجویز روتین رژیم‌های دارویی فوق در ایران به علت عدم دسترسی به بعضی از این داروها و هزینه گزاف آنها امكان‌پذیر نیست و میزان موفقیت آنها در مقایسه با رژیم‌های درمانی معرفی شده در ایران تفاوت قابل ملاحظه‌ای را نشان نمی‌دهد. ر مطالعات متعدد نشان داده شده است كه سویه‌های شایع هلیكوباكتر در ایران نسبت به طیف وسیعی از آنتی‌بیوتیك‌ها مقاوم بوده و میزان ریشه‌كن شدن آنها كمتر و عود مجدد این عفونت‌ها به مراتب بیشتر از كشورهای غربی است.

در ایران بهترین رژیم تجویزشده تركیبات چهار دارویی به مدت دو هفته می‌باشد؛ به طوری كه بیسموت و امپرازول تركیب اصلی است كه به آن مترونیدازول و آموكسی‌سیلین یا تتراسیكلین و یا در حالت دوم فورازولیدون و آموكسی‌سیلین یا تتراسیكلین و یا در وضعیت سوم كلاریترومایسین و آموكسی‌سیلین اضافه می‌كنند.

این رژیم درمانی حدود 90-80 درصد موفق بوده است؛ اما تنها مشكل، مساله مقاومت به مترونیدازول و لزوم تجویز دوزهای بالاتر است كه این خود، موجب عدم تحمل بیمار می‌شود. استفاده از كلاریترومایسین نیز باعث افزایش هزینه درمان می‌گردد.

برای خواندن بخش اول- آشنایی با هلیكوباكتر پیلوری- اینجا کلیک کنید.

برای خواندن بخش دوم- آشنایی با هلیكوباكتر پیلوری- اینجا کلیک کنید.