تحریریه زندگی آنلاین : الکتروانسفالوگرافی کمی (QEEG) یکی از ابزارهایی است که در واحد ارزیابی و تشخیص مطب مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این ابزار می‌توان جهت بررسی نابهنجاری‌های مغزی، ارائه پروتکل درمانی و نیز بررسی روند درمان استفاده کرد. آسیب‌های فیزیکی به مغز مانند ضربه‌های مغزی، جریان‌های الکتریکی طبیعی بافت مغز را مختل می‌کند. به‌طور مشابه، آسیب‌هایی مانند تشنج، التهاب مغزی، اضطراب، افسردگی، اختلالات یادگیری، اختلال وسواس اجباری و… فعالیت امواج مغز را تغییر می‌دهند. در صورت تشخیص یک اختلال و یا ابهام در مورد وجود یا عدم وجود یک اختلال در مغز می‌توان از این ابزار کمک گرفت. با مشخص شدن تغییرات موجود در فعالیت مغز نسبت به حالت نرمال، می‌توان به وجود اختلال در فرد پی برد. بسیاری از این مشکلات و اختلالات مغزی با تغییر در امواج مغز در مناطق خاصی از مغز تظاهر می‌کنند. استفاده از نوار مغزی این امکان را فراهم می‌کند تا بتوانیم با استفاده از آن ارزیابی دقیقی از اثرات اختلال بر روی مغز داشته باشیم و همچنین به موازات ابزارهای سنتی، شدت بیماری را از طریق شدت نابهنجاری‌های مغزی تخمین بزنیم. علاوه بر این، مراجعان طی درمان جهت بررسی روند بهبودی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.. در این صورت استفاده از نقشه مغزی می‌تواند به ما اطلاعاتی در مورد تغییرات مغزی او ارائه دهد که بر اساس مقایسه آن با نتایج حاصل از نقشه مغزی مراجع قبل از شروع درمان با نقشه مغزی مراجع بعد از درمان تشخیص دهیم که چه تفاوتی در وضعیت مغزی او در اثر درمان به وجود آمده است.
بیشتربخوانید:
تی دی سی اس روشی نو در درمان اختلالات مغزی
مقایسه ثبت پنج کانال با ثبت‌های کامل 19 کانال
نقشه‌های مغزی پنج کاناله و 19 کاناله هردو از طریق ثبت داده‌های الکتروآنسفالوگرام به دست می‌آیند. اما ثبت پنج کانال نسبت به ثبت‌های 19 کانال از منظرهای مختلفی متفاوت است. این ثبت تنها 6 دقیقه به طول می‌انجامد و داده‌های مربوط به دامنه امواج مغزی در 5 نقطه مختلف جمع‌آوری می‌شوند (F4، O1، F3، Fz و Cz). داده‌های ثبت پنج کانال برخلاف 19 کانال با گروه‌های هنجار جامعه مقایسه نمی‌شوند اما در تحلیل آن‌ها از یک نمونه 1500 نفری استفاده می‌شود و در اغلب موارد نسبت امواج و دامنه آن‌ها مورد تحلیل بالینی قرار می‌گیرد. در مجموع تعداد داده‌های به دست آمده از این ثبت 6 دقیقه‌ای 23 سنجه الکتروآنسفالوگرام هستند که شاخص‌هایی معنادار برای علائم بالینی محسوب می‌شوند. ثبت پنج کانال در مقایسه با ثبت 19 کانال هزینه بسیار کمتری دارد، اما با داده‌های ارزشمندی که ثبت پنج کانال ارائه می‌کند، می‌توان نتایج قابل‌توجهی از همین روش به دست آورد. مگر در شرایطی که فرد دچار صرع بوده یا آسیب فیزیکی مغزی دارد، ثبت پنج کانال برای ارزیابی و ارائه پروتکل درمانی کفایت می‌کند.
نواحی ثبت پنج کانال و قابلیت‌ها در بالین
ثبت پنج کانال انتظارات مراجعان را تغییر می‌دهد. مراجعان معمولاً انتظار دارند با ورود به مطب فرم‌هایی را پر کنند و به درباره اختلالشان بازخورد بدهند. روش نوروتراپی می‌تواند درکنار روش‌های دیگر مورداستفاده قرار بگیرد و حتی بدون ارزیابی‌های اولیه، اطلاعات قابل‌توجهی به درمانگر بدهد.
در ثبت پنج کانال داده‌های بیش از 1500 نفر موردنظر قرار گرفته‌اند. منطق این نوع ثبت این است که مراجعانی که شرایط بالینی خاصی را مثل افسردگی گزارش می‌کنند نوعی بازنمایی عصب‌شناختی از این شرایط دارند. بنابراین، افسردگی می‌تواند با تغییراتی در امواج مغزی همبستگی داشته باشد که این تغییرات توسط ثبت پنج کاناله قابل‌دسترس هستند. نمونه‌ای از گزارش اولیه و خام ثبت پنج کانال در شکل زیر مشاهده می‌شود:
مقادیر قرمزرنگ بیانگر نواحی و دامنه امواجی هستند که مربوط به اختلالی روان‌پزشکی‌اند. از همین رو، درمانگر باید روند درمان را به امواج و نواحی مشخص شده اختصاص دهد. (از جمله اینکه فرد گزارش مشکلات خواب داده است و کم بودن نسبت تتا/بتا در ناحیه O1 این موضوع را به‌خوبی مشخص کرده است). از طرف دیگر عدم تقارن امواج آلفا در نواحی پیشانی F4 و F3، یعنی آلفای بیشتر در ناحیه راست در مقایسه با چپ، نشانگری برای خلق و یا بی‌ثباتی هیجانی عاطفی است. موضوعی که خود مراجع نیز آن را در این جمله خلاصه کرده است: «خیلی زود عصبانی می‌شوم»؛ این جمله و موارد مشابه توسط مقیاس لیکرت در «فرم مربوطه» از مراجع ارزیابی می‌شود. مشکل توجه مراجع نیز توسط افزایش سنجه تتا/بتا در الکترود Cz و نیز کاهش آلفا در الکترود Fz مشخص شده است).
با مشخص شدن نشانگرهای اختلالات در ثبت پنج کانال، می‌توان با روش‌های نوروتراپی از جمله بازخوردهای الکتروآنسفالوگرام و یا تحریک مستقیم جریان الکتریکی، امواج فرد را به وضعیت هنجار بازگرداند.
بیشتربخوانید:
راهکارهای طب سنتی برای اختلالات حافظه
اختلالات قابل ارزیابی توسط ثبت پنج کانال
افسردگی
اضطراب
وسواس جبری-عملی
نقص توجه و بیش فعالی
مشکلات خواب
مشکل تمرکز
مشکلات حافظه
تروما PTSD)و...)
اختلال تیک
کناره‌گیری اجتماعی
خستگی مزمن
اختلالات خلقی (دوقطبی و...)
اعتیاد
