دکتر بهروز مقدادی - متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان
تحریریه زندگی آنلاین : عدم تحمل لاکتوز (Lactose Intolerance)، نوعی ناراحتی گوارشی است که به دلیل مصرف فرآوردههای لبنی بروز میکند. این بیماران معمولاً پس از مصرف لبنیاتی مانند پنیر، شیر، ماست و… دچار نفخ، شکمدرد و اسهال میشوند. علت آن است که سیستم گوارشی قادر به هضم آنها نیست، چراکه آنزیمی بنام آنزیم لاكتاز (Lactase enzyme) یا آنزیم هضم شیر را ندارد. باید بدانید که این حساسیت غذایی مشکل نگرانکنندهای نیست و فقط باید از مواد غذایی جایگزین استفاده کنید. همچنین خوب است بدانید عدم تحمل لاکتوز در کودکان و در بزرگسالان دیده میشود و محدودیت سنی ندارد.درمان اختصاصی عدم تحمل لاکتوز را باید پزشک مشخص کند. بهطورکلی درمان عدم تحمل لاکتوز بر اساس موارد زیر تعیین میشود:
سن کودک، وضعیت سلامتی و سابقه پزشکی او
شدت بیماری
تحمل برخی داروها یا درمانها در کودک
انتظار مسیر بیماری در آینده
ترجیحات شخصی والدین
بیشتربخوانید:
آشنایی با عدم تحمل لاکتوز
اگرچه هیچ درمان قطعی برای ایجاد توانایی تولید لاکتاز در بدن وجود ندارد اما علائم بیماری را میتوان با محدود کردن رژیم غذایی حاوی لاکتوز کنترل کرد. بهعلاوه آنزیمهای لاکتاز که بهصورت بدون نسخه قابل تهیه هستند ممکن است مفید باشند.
در سپتامبر سال 2006 آکادمی اطفال امریکا دستورالعمل جدیدی برای درمان عدم تحمل لاکتوز منتشر شد. این دستورالعمل مصرف غذاهای لبنی را بهعنوان منبع مهم کلسیم برای رشد و حفظ استخوانها و همچنین دریافت مواد مغذی دیگر لازم برای رشد در کودکان و بزرگسالان تائید مینماید.
درگذشته توصیه میشد محصولات لبنی از رژیم غذایی فرد حذف شوند تا عدم تحمل لاکتوز درمان شود اما در دستورالعمل جدید باید لبنیات امتحان شوند تا مشخص شود بیمار کدام محصولات را بهتر از بقیه میتواند تحمل کند.
اگرچه علائم عدم تحمل لاکتوز آزاردهنده و ناخوشایند است اما هیچ آسیبی به بدن نمیرساند. بنابراین محصولات لبنی را که علائم خفیفتر و قابلتحملتری را ایجاد میکنند در برنامه غذایی باید داشته باشید تا از دریافت مقدار کافی کلسیم و مواد مغذی دیگر اطمینان حاصل کنید.
کودکانی که عدم تحمل لاکتوز دارند چگونه کلسیم کافی دریافت کنند؟
کلسیم یک ماده مغذی ضروری برای رشد و ترمیم استخوانها در تمام طول عمر و یک عامل پیشگیرانه از بیماریهای دیگر است. چون شیر و سایر محصولات لبنی منبع اصلی کلسیم هستند، والدین باید در مورد دریافت کلسیم کافی در کودکانی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند توجه کافی داشته باشند.
بیشتربخوانید:
اختلال عدم تحمل لاکتوز در کودکان
مقدار کلسیم توصیهشده روزانه بر اساس گروه سنی بهصورت زیر است:
0 تا 6 ماهه: 200 میلیگرم
6 ماهه تا یکساله: 260 میلیگرم
1 تا سهساله: 700 میلیگرم
4 تا 8 ساله: 1000 میلیگرم
9 تا 18 ساله: 1300 میلیگرم
بیشتربخوانید:
اختلالی به نام عدم تحمل لاکتوز
بسیاری از غذاهای غیر لبنی نیز حاوی کلسیم زیادی هستند
- سبزیهای سبز مانند برگ شلغم، برگ چغندر، بروکلی و کلم. اسفناج و ریواس در این فهرست اضافه نشدهاند چراکه بدن نمیتواند محتوای کلسیم آنها را مورداستفاده قرار دهد. علت این است که این مواد حاوی اگزالات هستند که مانع جذب کلسیم میشود.
- ماهیهای با استخوانهای نرم خوراکی مانند سالمون و ساردین
- ماست حاوی باکتریهای مفید ممکن است منبع خوبی برای کلسیم در افراد مبتلابه عدم تحمل گلوکز باشد. شواهد نشان میدهند که ماستهای حاوی باکتریهای مفید زنده (مانند پروبیوتیک) باعث تولید مقداری آنزیم لاکتاز برای گوارش میشود.
- پزشک اطفال ممکن است در صورت کمبود کلسیم کودک برای او مکمل کلسیم تجویز کند.
- ویتامین دی برای جذب کلسیم ضروری است بنابراین رژیم غذایی کودک باید حاوی منابع ویتامین دی نیز باشد. ازجمله منابع ویتامین دی تخممرغ و جگر هستند.
- انستیتوی پزشکی توصیه میکند کودکان زیر یک سال باید 400 واحد بینالمللی ویتامین دی و کودکان بالای یک سال 600 واحد بینالمللی ویتامین دی دریافت کنند.
بیشتربخوانید:
عدم تحمل لاکتوز چه علائمی دارد؟