د‌کتر الهام اکبری؛ جراح و متخصص زنان و زایمان، فلوشیپ لاپاراسکوپی پیشرفته
شیرخشک‌های رژیمی و آلرژیک
شیرخشک‌های رژیمی برای نوزادانی که به پروتئین شیر گاو موجود در برخی شیرخشکها حساسیت دارند یا به بیماری‌های متابولیک مبتلا هستند تولید می‌شود.
از آنجائیکه مواد حساسیت‌زای موجود در رژیم غذایی مادر می‌تواند از شیر مادر گذشته و در شیرخوارانی که تغذیه انحصاری با شیر مادر دارند موجب حساسیت شود، این نوزادان باید شیرخشک‌های رژیمی مخصوص نوزادان مبتلا به آلرژی را مصرف کنند.
نشانه‌های ایجاد حساسیت به شیر مادر یا شیر گاو
* خوب وزن نگرفتن
* دانه‌های قرمز رنگ روی پوست
* اسهال
* استفراغ
* بی‌قراری و وجود خون در مدفوع
همه اینها می‌توانند نشانه‌های حساسیت به شیرخشک باشند.
در این موارد، متخصصین شیرخشک‌های رژیمی و مخصوص را برای شیرخوار پیشنهاد می‌دهند.
انواع شیرخشک‌های رژیمی
شیرهای بدون لاکتوز (LF)
در این شیرخشکها لاکتوز شیرگاو برای کودکانی که به لاکتوز حساسیت دارند حذف می‌شود.
قیمت این شیرخشکها بیشتر از شیرخشک‌های معمولی است.
این نوع شیرخشکها، شیرخشک‌هایی هستند که پروتئین آنها فقط از اسید‌آمینه تشکیل شده و پپتید ندارند.
در این گروه می‌توان به 2 نوع شیرخشک Neocale و vivdnex اشاره کرد.
این گروه در بیماران مبتلا به سوء جذب شدید انسداد مجاری صفراوی و شیلوتراکس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شیرخشک‌های سویا
همانطور که از نامش مشخص است این شیرخشکها بر پایه سویا تهیه می‌شوند و برای شیرخوارهایی که با پروتئین شیر گاو کنار نمی‌آیند استفاده می‌شوند (حتما از مصرف این شیرها بدون تجویز پزشک خودداری کنید).
استفاده از این شیرخشکها معمولا به صورت موقت هست و مصرف دائم شان به خاطر عوارض احتمالی توصیه نمی‌شود.
شیرخشک‌های هایپوآلرژیک یا HA
در این شیرها پروتئین‌های موجود در شیر گاو را هیدرولیز کرده و کار هضم را برای شیرخوار راحت‌تر می‌کنند.
این نوع شیرها برای شیرخواران دارای دستگاه گوارش خیلی حساس مناسب هستند.
با توجه به اینکه بیشتر نوزادان به پروتئین شیر گاو حساسیت دارند، با شیرهای پایه سویا هم به مشکل می‌خورند.
پس استفاده از این نوع شیرخشکها رایج و عاقلانه‌تر است.
شیر خشک‌های آنتی‌رفلاکس (AR)
برای نوزادان مبتلا به رفلاکس مناسب است.
شیرخشک‌های ویژه بیماران متابولیکی
این شیرخشکها برای کودکان با بعضی عارضه‌ها که ممکن است به تغذیه خاصی نیاز داشته باشند تولید می‌شود.
بیماری‌های متابولیک
بیماری‌های متابولیک ارثی بیماری‌هایی هستند که در آنها هضم نهایی یک یا چند ماده غذایی مانند پروتئین، قند یا چربی در بدن نوزاد از بدو تولد مختل می‌شود و در نتیجه کودک نمی‌تواند از این مواد غذایی برای رشد و تکامل استفاده کند.
بیماری‌های متابولیک ارثی اغلب به صورت ژنتیک و از پدر و مادر ناقل، اما به ظاهر سالم به نوزاد منتقل می‌شوند و احتمال بروز آن در ازدواج‌های فامیلی بیشتر است.
نشانه‌های بیماری‌های متابولیک
* خواب‌آلودگی
* بی‌حالی
* شل بودن و ناله کردن
* بی‌قراری
* استفراغ مکرر
* خوب شیر نخوردن
* مکیدن ضعیف و امتناع از خوردن
* اختلال تنفسی
* بوی خاص و غیرمتعارف ادرار
* حال عمومی بسیار بد
* تب
* تشنج و کاهش هوشیاری.
* فنیل‌کتونوری (PKU)
این بیماران باید در نخستین زمان ممکن از شیرخشک‌های ویژه تغذیه کنند، چراکه در غیر این صورت به مرور زمان به عوارض کندذهنی مبتلا می‌شوند.
فنیل کتونوری بیماری ژنتیکی با نقص آنزیم است که در صورت رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب نوزاد و به دنبال تجمع اسید آمینه فنیل آلانین تجزیه نشده در مغز و اندام‌ها نوزاد دچار افت ذهنی و کاهش ضریب هوشی می‌شود.
شیرخشک‌های ویژه
در بیشتر موارد نسبت پروتئین‌های این نوع شیرخشکها شبیه شیر مادر است و دارای ترکیبات ویژه‌ای نسبت به سایر شیرخشکها است.
شیرخشکها معمولا این وعده را به مادران می‌دهند که به گوارش کودکان و رفع مشکلاتی مثل کولیک نوزادی کمک خواهند کرد.
دستگاه گوارش کودکان در شش ماه اول زندگی‌شان می‌تواند سازگاری زیادی را تجربه کند، بنابراین موارد بسیار کمی وجود دارد که ممکن است فرزند شما به یک شیر خشک خاص نیاز داشته باشد.
انواع شیر خشک‌ها بر اساس شکل و فرم
1- شیرخشک پودری: اقتصادی‌ترین نوع شیرخشک به شمار می‌رود.
2- شیرخشک مایع یا شیر مصنوعی مایع: راحت‌ترین نوع شیرخشک برای استفاده است.
بیشتر بخوانید:
