مهرنوش رجایی - روانشناس تربیتی
تحریریه زندگی آنلاین : بدون شک همه والدین دوست دارند تا فرزندانشان جزء آن دسته بچه‌هایی باشند که از سنین کم تحت آموزش‌های مختلف قرار گیرند. آموزش‌ها و مهارت‌هایی که طبق گفته خودشان شاید اگر زمانی شرایط مناسبی برای فراگیری آن را داشتند قطعا به دنبال یادگیری آن می‌رفتند، اما معلوم نبود که حتما نتیجه موفقیت‌آمیزی را می‌توانست برایشان داشته باشد یا نه. البته با توجه به این نوع نگرش و چنین دیدگاهی در والدین، در چنین شرایطی بیشتر از آنکه هوش و استعداد واقعی در نظر گرفته شود صرفا نوعی علاقه ظاهری به آموزشی خاص، مانند بازیگری، موسیقی، زبان و غیره عامل اصلی علاقه‌مندی به این گونه رشته‌ها بوده است که نوعی جذابیت خاص را برای افراد به دنبال داشته و هم‌اکنون نیز همانند قبل به دلیل علاقه شخصی خود، تمایل بسیار زیادی دارند تا فرزندشان نیز از همان سن کودکی به فراگیری اینگونه آموزش‌ها بپردازد. اما اینکه بطور کلی چه آموزش‌ها و مهارت‌هایی برای بچه‌ها در اولویت است و چگونه و بر چه اساسی باید برای آنها در نظر گرفته شود نکته بسیار مهمی است که نیاز به توجه و دقت خاصی دارد.
بیشتربخوانید:
آموزش توالت رفتن
اولویت‌ها را فراموش نکنید
در حالی که شما به عنوان والدین در ارتباط با آموزش و کسب مهارت‌های مختلف برای کودکتان، هرگز اولویت‌ها را در زندگی فرزندتان نادیده نگیرید و قبل از هر چیز خود را موظف بدانید و نسبت به آموزش مهارت‌های فردی و حرکتی فرزند خود وقت و زمان لازم را به خرج دهید تا کودکتان به لحاظ حرکتی مهارت‌های لازم را پیدا کرده و به لحاظ هوشی نیز نسبت به آنچه که پیرامونش می‌گذرد، دقت و توجه کافی داشته و عکس‌العمل به موقع نشان دهد و از طرفی با کنجکاوی به دنبال جواب برای سوال‌هایش باشد. البته اگر کودک شما به لحاظ جسمی و ذهنی مشکل خاصی نداشته باشد، حتما تفاوت‌های فردی را در نظر داشته باشید، چرا که همه کودکان نسبت به یکدیگراز جنبه‌های مختلف با هم متفاوت هستند. به همین دلیل بیش از حد نگران نشوید اگر فرزندتان به شکلی متفاوت از سایر بچه‌های هم سن خود پیشرفت کند. پس بنابراین اجازه دهید تا کودکتان روند طبیعی رشد را طی کند و به موقع، البته با کمک شما مهارت‌های لازم را فرا گیرد. به عنوان مثال هنگامی که کودکتان شروع به صحبت می‌کند، فقط کافی است تلفظ صحیح کلمات را با کمک شما یاد گیرد و تکرار کند و یا موقع راه افتادن بتواند با کمک‌تان قدم بردارد و حتی اجسام را جابجا کند. زمانی که دوست دارد خودش غذایش را بخورد به او اجازه دهید و شکل صحیح گرفتن قاشق را به او یاد دهید و یا موقع مسواک زدن نیز به حد کافی حوصله به خرج دهید تا مسواک زدن را فرا گیرد. به همین شکل رفته رفته فرزندتان مهارت‌های لازم و ضروری را کسب می‌کند. اگر موقع لباس پوشیدن سعی دارد خودش این کار را انجام دهد و یا دکمه‌های لباسش را ببندد، و حتی اگر بدرستی از پس این کار برنیاید شما باید با صبر و حوصله اجازه دهید تا این کار را تجربه کند. شاید دکمه‌ها را پس و پیش بسته و یا لباس خود را پشت و رو بپوشد که سپس شما می‌توانید شیوه درست را به او آموزش دهید. و یا زمانی که اصرار دارد کفش‌هایش را بپوشد و یا بند کفش خود را ببندد، حتی اگر بر عکس پوشید این فرصت را از او نگیرید زیرا آنچه که از اهمیت خاصی برخوردار است، آزمون و خطا و پیدا کردن مهارت و سرعت عمل در کارهایی است که دوست دارد انجام دهد. که شما نیز می‌توانید با توجه به فرصتی که برایش ایجاد می کنید، شکل صحیح آن را به او آموزش دهید.
بیشتربخوانید:
یادگیری زبان های خارجی در دوران کودکی
آموزش مهارت‌های جسمی
در بسیاری از مواقع دیده می‌شود که اغلب والدین نسبت به قد و وزن و نیز جثه فرزند خود حساسیت خاصی دارند و به دنبال آنند تا از طریق ورزش و مهارت‌های بدنی جهشی را در قد و وزن او ایجاد کنند تا از این طریق به لحاظ قدی بلند‌تر و از جثه درشت‌تری برخوردار شود. در واقع تمایل دارند تا از طریق ورزش شرایطی را فراهم آورند تا فرزندشان از ظاهر و جثه قوی‌تری برخوردار شود. اما لازم است بدانید که ژنتیک و عوامل تغذیه‌ای و محیطی از جمله عواملی هستند که در تعیین قد فرزند شما نقش بسیار مهمی دارند، اما با این وجود تمرینات خاص ورزشی نیز در جلوگیری از کوتاهی قد بسیار موثرند. پس حتما به این نکته توجه داشته باشید که افزایش قد و مناسب بودن جثه با تحرک بدنی و تغذیه صحیح ارتباط بسیار نزدیکی دارد، اما به طور کلی یکی از رشته‌های ورزشی مناسب برای سنین زیر پیش‌دبستان، ژیمناستیک است تا مهارت‌ها و هماهنگی‌های حرکتی کودک تقویت شود که والدین می‌توانند از 4 سالگی فرزندشان را در این کلاس‌ها ثبت‌نام کنند. حال اگر کودک شما قادر است یک هماهنگی حرکتی مناسبی داشته باشد و به محض قرار گرفتن در آب دست و پا می‌زند و یا به محض قرار گرفتن در وان آب به لحاظ هیجانی نمی‌ترسد و از بازی در وان آب لذت می‌برد تقریبا همه نشانه‌های آمادگی یادگیری شنا را دارد که نقطه شروع آن می‌تواند در کودکان شش ماه تا دو سال باشد، اما مشروط بر آنکه آموزش شنا توسط مربی متخصص و در کنار پدر و یا مادر کودک صورت گیرد، چرا که حضور شما باعث می‌شود تا بتوانید کودک خود را در کنار مربی تحت نظر داشته باشید.
بیشتر بخوانید:
چند نکته کلیدی در تربیت فرزندان
مهارت تشخیص و ایجاد خلاقیت
خلاقیت و ایجاد نوآوری یکی دیگر از توانایی‌های بسیار مهم در کودکان محسوب می‌شود که در کنار عوامل فردی، عوامل اجتماعی و محیط نقش به سزایی در رشد آن دارد. به همین دلیل یکی از مهم‌ترین و بهترین راه‌های ایجاد خلاقیت در کودکان آموزش هنر به کودک است که می‌تواند به راحتی توسط والدین صورت گیرد، چرا که از همان ابتدا نقش خانواده در این زمینه بسیار تاثیر‌گذار و سازنده خواهد بود. از آنجایی که خلاقیت عبارت است از؛ بکارگیری توانایی‌های ذهنی به منظور دستیابی به یک اندیشه و تفکر نو که نشان از درک و فهم کودک می‌باشد، پس از 2 سالگی می‌توان آموزش رنگ‌ها را به کودکان آغاز کرد، زیرا کودک از لحاظ روانی و جسمی رشد می‌کند، ماهیچه‌هایش قوی می‌شود و از نظر بینایی چشمش توانایی دنبال کردن و هدایت دست به هر سمتی را دارد. البته با توجه به اینکه نقاشی یک هنر است، اما از طرفی به عنوان آغاز و شروعی محسوب می‌شود برای نوشتن. پس لازم است تا کودکتان را به کشیدن نقاشی تشویق کنید. بنابراین بهترین سن برای آموزش نقاشی با هدف ایجاد خلاقیت درکودک در پایان 4 سالگی است که حتی والدین خود می‌توانند عهده‌دار این امر باشند، البته تا قبل از 4 سالگی هم، کودکان برای نقاشی کردن تا حدی علاقه‌مندی خود را نشان می‌دهند که بهتر است از گواش، آبرنگ و مداد شمعی استفاده کنند، ولی از 4 سالگی به بعد مداد رنگی هم می‌تواند یکی دیگر از لوازم نقاشی آنان باشد، البته در کنار این گونه آموزش‌ها، کودکان به مرور زمان می‌توانند در حین بازی و سرگرمی از مهارت‌های دیگری هم بهره‌مند شوند که با ایجاد انگیزه و علاقه در آنان، می‌توان میزان هوش، استعداد و توانایی آنان را ارزیابی نمود.
