دکتر سیمین ابراهیم زاده - متخصص پوست و مو
تحریریه زندگی آنلاین : بثورات و مشکلات پوستی در نوزادان اغلب بدون درمان خوب میشوند و جای نگرانی نیست. در اینجا به تعدادی از این ضایعات که پایه عفونت ندارند و خود به خود خوب میشوند و جای نگرانی و نیاز به درمان ندارند، اشاره میشود:
قرمزی گذرای نوزادان
این ضایعات معمولا در بچهها و نوزادان ترم (که 38 هفته آنها کامل شده) به وجود میآیند و معمولا در نوزادان نارس ایجاد نمی شوند. یک سری از این ضایعات به صورت گذرا در نیمی از نوزادان ترم و رسیده رخ میدهد، معمولا یکی دو روز بعد از تولد ایجاد میشود، یک هفته طول میکشد و معمولا هر کدام از این دانهها و بثورات ایجاد شده در عرض یک روز خوب میشوند. بعضی وقتها موقع تولد دیده میشوند و گاهی هم ممکن است حتی تا یکی دو هفته بعد از تولد ایجاد شوند. حالت کهیری و قرمز دارند، معمولا ضایعات خیلی کوچکی هستند و گاهی هم ممکن است در نواحی که فشار به پوست وارد میشود، مثل جایی که پوشک دارند، این ضایعات کهیری بیشتر دیده میشود و حالت چرکی و آبدار دارند، ولی بیشتر وقتها ممکن است در صورت رخ دهند و بعدا تنه، ناحیه باسن و اندامهای فوقانی را درگیر کنند. معمولا کف دست و پا مشکلی ندارند، حالت کهیری دارند که همان طور که گفته شد شاید اول تولد وجود داشته باشند و یا یکی دو روز تا یکی دو هفته بعد از تولد رخ بدهند که به حالت کهیری و کمی قرمز هستند و ممکن است حالت جوشی و تاولی هم پیدا کنند، اما هیچ درمانی نیاز ندارند و معمولا خود به خود خوب میشوند. به این حالت، قرمزی گذرای نوزادان گفته میشود.
بیشتربخوانید:
با عفونت های پوستی مهم آشنا شویم
قرمزی گذرای پوست
نوع دیگری هست که بیشتر در نوزادان ترم و رسیده رخ میدهد. این حالت در نوزادانی که پوست تیره دارند مانند بچههایی که در جنوب کشور (مانند اهواز و خوزستان) متولد میشوند، بیشتر ایجاد میشود، ولی در بچههایی که پوست روشنتری دارند، کمتر رخ میدهد. همیشه این بثورات در موقع تولد هستند و معمولا هر کدام از این دانهها و بثوراتی که روی پوست هست، سه مرحله را طی میکنند. اول به صورت یک سری تاولهای سفید ریز هستند که ممکن است اطراف آن کمی قرمز باشد. بعد این تاولها کنده میشوند و انگار پوست کمی زخمی میشود. در مرحله بعدی یک لک تیره به جای هر کدام از اینها باقی میماند که ممکن است حتی تا چند ماه طول بکشد که بیشتر ممکن است در ناحیه پیشانی، گردن، پشت بچه و ساق پا باشد. این موارد هم نگرانی و نیاز به درمان ندارد و تیرگی هم معمولا بعد از چند ماه خود به خود خوب میشود.
راش گرما یا عرق جوش (میلیاریا)
یک سری بثورات شایع در نوزادان هستند که در بیشتر بچهها به خصوص در نواحی که آب و هوا گرم است، بچههایی که به دلیل نارس بودن یا داشتن یک مشکل مدتی در آنکوباتور میمانند، در زمان تب کردن کودک، پوشش زیاد او یا قنداق کردن به خاطر بسته شدن مجاری عرق، دیده میشود که تاولهای خیلی ریز و جوشهای سفید مثل قطرههای شبنم بدون قرمزی روی پوست ایجاد میشود. این ضایعات بیشتر در نواحی پیشانی، بالاتنه و دستها وجود دارند و هم خیلی سریع از بین میروند. در یک مدل دیگر از عرق جوشها، ممکن است اطراف آنها کمی قرمز باشد که به آن میلیاریا روبرا یا میلیاریای قرمز گفته میشود که معمولا یک هفته بعد از تولد نوزادان رخ میدهد و مثل قطرههای شبنم هست، ولی قرمزی دارد. این ضایعات هم خیلی سریع کنده میشوند و ممکن است حالت تاولی داشته باشند که در نواحی از بدن نوزاد که گرم هستند و پوشش زیادی دارند مانند ناحیه قنداق یا ناحیه چین بدن بچه مثل گردن و بالاتنه رخ میدهد. چه در عرق جوش ساده و چه در مدلی که با قرمزی همراه هست، باید توجه شود که کودک در جای خیلی گرم قرار نگیرد، پوشش خیلی زیادی نداشته باشد، قنداق نشود و معمولا با شسشتو با آب ولرم، خود به خود از بین میرود و جای نگرانی ندارد.
بیشتربخوانید:
نکاتی در مورد پوسته های سر نوزاد
آکنه نوزادان
ضایعه پوستی دیگری که ممکن است در حدود 20 درصد نوزادان رخ بدهد و نیاز به درمان ندارد و نگرانکننده نیست، آکنه نوزادان میباشد که دو یا سه هفته بعد از تولد رخ میدهد و معمولا طی دو یا سه ماه به صورت خود به خود خوب میشود. این ضایعات جوشهای ریز سر سفید هستند که معمولا در ناحیه صورت، گردن و بالاتنه، گونهها، چانه نوزاد، پیشانی و حتی روی پلک رخ میدهند و شبیه جوشهایی هستند که در بالغین ایجاد میشوند. این جوشهای ریز و سر سفید، خیلی قرمز نیستند. فرق آن با نوع دیگری از آکنه که بیشتر در شیرخواران رخ میدهد، این است که از آن جوشهای سر سیاه در این نوزادان دیده نمی شود. این ضایعات به خاطر هورمونهای رسیده از مادر به جنین به دلیل داشتن پوست چرب ایجاد میشوند و معمولا خود به خود خوب میشوند، آکنه شیرخواران (واژه نوزاد تا یک ماهگی بچه و واژه شیرخوار برای بعد از یک ماهگی به کار میرود) در 3 تا 12 ماه بعد از تولد رخ میدهد و ممکن است یک سری جوشهای سر سیاه هم باشد و مدت بیشتری میمانند، اما آکنه نوزادان 2 تا 3 هفته بعد از تولد ایجاد میشود و طی 2 تا 3 ماه خوب میشود. هر دو آکنه نوزادان و آکنه شیرخواران به خاطر چرب بودن پوست است، زیرا میکروبیوم مالاسزیا که در پوست همه وجود دارد، تعداد آن در پوست بچههایی که پوست چرب دارند، بیشتر است و این میکروبیوم باعث ایجاد این جوشها میشود. معمولا با شست و شو و یک کرم ساده ضد قارچ خوب میشود.
تاول ها در اثر مکیدن
وقتی جنین در رحم مادر است، ممکن است قسمتی از دست، انگشت، ساعد و یا مچ دست خود را بمکد و این مکیدنهای ممتد در یک ناحیه باعث میشود تاولهایی در این نواحی ایجاد شوند. این تاولها معمولا به صورت منفرد (یک یا حداکثر دو تا در نواحی ذکر شده) هستند که التهاب قرمزی ندارند، حالت تاول دارند، ممکن است کمی زخمی شوند. هیچ جای نگرانی ندارند و معمولا خود به خود برطرف میشوند. در شماره بعدی به ضایعات دیگری اشاره میشود که ممکن است در نوزادان و شیرخواران رخ دهد. این ضایعات عفونی هستند و معمولا نیاز به درمان دارند.