خواب نوزادان در هفته‌های اول
هر مادری كه به تازگی بچه‌دار شده است، می‌داند كه خواب شب هم برای او و هم برای كودك، بسیار ارزشمند است. از این شماره مجله سعی خواهیم كرد مقاله‌ای را به این موضوع اختصاص بدهیم و خواب كودكان و مشكلات آن را بررسی نمائیم.
تطبیق با شرایط تازه بعد از تولد نوزاد اغلب کار دشواری است. بعد از نه ماه خستگی دوران بارداری، مراقبت از یک نوزاد کوچک و کاملا وابسته کاری سخت و گاه طاقت‌فرساست. اگر این اولین تجربه شماست، ممکن است دچار احساسات گوناگون شوید؛ احساس خستگی بعد از بارداری و زایمان، احساس سردرگمی (زیرا شرایط تازه‌ای برای شما ایجاد شده است) و در عین‌حال احساس نگرانی، زیرا برخلاف مادران باتجربه، شما اولین باری است که نوزادی به دنیا آورده‌اید و هنوز نمی‌دانید که چگونه باید هفته‌های اول را در کنار این موجود کوچک و نیازمند سپری کنید.
چگونه باید با شرایط جدید کنار آمد؟
در پاسخ باید گفت که نوزاد شما به زودی به شرایط اطرافش عادت می‌کند و برنامه خواب و خوراک او نوعی نظم و برنامه به خود می‌گیرد. در روزهای اول بعد از تولد، نوزاد بیشتر ساعات شبانه و روز را می‌خوابد. این امر می‌تواند برای شما بسیار خوشایند باشد، زیرا بعد از زایمان و خستگی‌های آن، احتیاج به استراحت دارید. اما متاسفانه این شرایط چندان دوام ندارد و فرزند شما ساعات بیشتری را بیدار می‌ماند. در ابتدا این ساعات نظم خاصی ندارند، اما به مرور منظم‌تر می‌شوند.
خواب در طول شب
ممکن است برخی پدر و مادرها به شما بگویند که فرزند آنها در هفته‌های اول بعد از تولد خیلی راحت و بدون دردسر شب‌ها می‌خوابیده است. هر چند این امر غیر ممکن نیست، اما بسیار نادر است. نوزادان معده کوچکی دارند، به همین دلیل نمی‌توانند در یک وعده شیر زیادی بخورند بنابراین باید هر چند ساعت یکبار به آنها شیر داد. دلیل بیدارشدن آنها در طول شب نیز همین است. ممکن است اگر فرزند شما شش ساعت در طول شب بخوابد، شما بگویید او یک خواب کامل داشته است.
به این ترتیب مثلا اگر او ساعت 11 شب تا 5 صبح بخوابد، او خواب خوبی داشته است، اما این ساعت خواب برای شما مناسب نبوده و در نتیجه شما نتوانسته‌اید خوب بخوابید. سعی کنید ساعت خواب فرزندتان را به گونه‌ای با ساعت خواب خودتان تنظیم کنید. می‌توانید این کار را با ایجاد عاداتی (مانند حمام کردن نوزاد، تعویض لباس‌هایش، خواندن لالایی و...) انجام دهید. همچنین هنگامی‌که او از خواب بیدار می‌شود، سعی نکنید با شیر دادن دوباره او را بخوابانید. مهم‌ترین نکته در مورد خواب کودکان این است که آنها را به زور نخوابانید. به آنها اجازه دهید هر وقت خواب‌شان آمد بخوابند.
با این‌کار برای خوابیدن به شما وابسته و متکی نمی‌شوند. کودکان سه ماهه روزانه به حدود 14 ساعت خواب نیاز دارند. از این 14 ساعت خواب، ممکن است 4 ساعت در روز و 10 ساعت در شب باشد. اما توجه داشته باشید که آنها معمولا به صورت پیوسته نمی‌خوابند، بلکه چندین بار برای شیر خوردن از خواب بیدار می‌شوند. افراد در هر سنی که باشند (نوزاد، کودک، نوجوان و بزرگسال) برنامه خواب‌شان با هم متفاوت است؛ پس سعی نکنید فرزندتان را با سایر کودکان مقایسه کنید. ممکن است بعضی به خواب کمی‌نیاز داشته باشند، اما برخی دیگر نیازشان به خواب زیاد باشد. اگر شما در مورد برنامه خواب فرزندتان نگران هستید، می‌توانید با یک متخصص کودک در این رابطه صحبت کنید.
مراحل خواب و نوزاد شما
خواب مراحل مختلفی دارد. ما معمولا متوجه این مراحل نمی‌شویم، اما خواب از دو مرحله تشکیل می‌شود.
خواب همراه با رویا: اولین مرحله خواب است كه در آن چشم فرد زیر پلک‌های بسته تکان می‌خورد؛ در حالی‌که بدن او کاملا آرام است. به این مرحله در اصطلاح REM می‌گویند.
خواب عمیق: در این مرحله چشمان فرد تکان نمی‌خورند و معمولا فرد کمتر خواب می‌بیند. در این مرحله است که بدن خودش را بازسازی می‌کند و سیستم ایمنی تقویت می‌شود. نوزادان نیازشان به خواب تقریبا دو برابر بزرگسالان است. حتی تا 18 ماهگی نیز این کودکان حدودا 5 ساعت بیشتر از والدینشان می‌خوابند. فرزند شما تا زمانی‌که نوزاد است، بیشتر ساعات خوابش را در مرحله اول (REM) می‌گذراند. شما با نگاه کردن به او هنگام خواب متوجه تکان خوردن چشمان او در زیر پلک‌هایش خواهید شد.
وقتی وارد مرحله دوم (خواب عمیق) می‌شود، دهانش را به گونه‌ای که چیزی را می‌مکد تکان می‌دهد. در این مرحله از خواب به سختی می‌توان نوزاد را بیدار کرد. تا قبل از سه ماهگی، فرزند شما نمی‌تواند تفاوت بین شب و روز را تشخیص دهد؛ به همین دلیل ساعات خواب او در طول شب و روز متغیر است. بعد از سه ماهگی، فرزند شما به‌تدریج متوجه می‌شود که شب‌ها باید بیشتر از روزها خوابید. بعد از مدتی نیز ساعات خواب او در طول روز کوتاه‌تر، منظم‌تر و آرام‌تر می‌شود. تا شش ماهگی می‌توانید انتظار یک برنامه خواب منظم برای فرزندتان داشته باشید.
نکته‌ای برای مادران
گاه ممکن است فرزند شما در خواب خیلی بی قرار به نظر برسد، پس از مدتی آرام شود و دوباره بی قرار شود. علتش این است که در طول خواب مراحل گوناگونی را پشت سر می‌گذارد. ابتدا وارد مرحله اول شده و بعد وارد مرحله دوم می‌شود و ممکن است دوباره وارد مرحله اول شود. این فقط مختص نوزادان نیست، خواب در همه افراد مراحل مختلفی دارد.
