تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
همه پدر و مادرها وقتی كه میشنوند فرزندشان سوفل قلب دارد، بسیار ناراحت و پریشان میشوند. اما این مسأله، نادری نیست و در بسیاری كودكان دیده میشود. كودكان زیادی هستند كه در یك مقطع از زندگیشان (سالهای نخست پس از تولد) دچار سوفل یا صدای اضافی قلب میشوند.
اكثر سوفلها وجودشان برای فرد ایجاد نگرانی و ناراحتی نمیكند و سلامت او را اصلاً به خطر نمیاندازد، اما صدای اضافی قلب چیست و چه زمانی خطرناك است؟ پزشكان سوفل یا همان صدای اضافی قلب در كودكان را یك بیماری یا اختلال نمیدانند. برای آنكه بدانید صدای اضافی قلب چیست، باید ابتدا با عملكرد قلب آشنا باشید.
قلب چگونه كار میكند؟
به طور معمول قلب چهار حفره و چهار دریچه دارد. دو حفره پایینی قلب را بطن و دو حفره بالایی را دهلیز مینامند. جریان خون در قلب به این صورت است: خون از سرتاسر بدن وارد بطن راست میشود. این خون حاوی مقدار كمی اكسیژن است. این خون از دریچهها میگذارد، از دریچه «پولمُتری» نیز میگذرد و به ریهها میرسد. در اینجا اكسیژن دریافت میكند.
خونی كه حاوی اكسیژن زیاد است به بطن چپ میرسد، سپس از دریچه میترال عبور میكند. خون از دریچه آئورت عبور میكند و از آنجا به سایر قسمتهای بدن میرسد. سیاهرگ آئورت یك رگ خونی بزرگ است كه خون را به رگهای كوچكتر میرساند و به این ترتیب اكسیژن نیز به سایر اندامهای بدن میرسد.
پزشك متخصص با استفاده از گوشیاش به صدای قلب گوش میدهد و صدای آشنای «لوب- دوب» را میشنود. این صدا، صدای معمولی قلب است. این صدا، صدای بسته شدن دریچههای قلب و فرستادن خون به بدن است. سوفل یا صدای اضافی قلب، صدایی بیشتر از «لوب- دوب» است. گاهی اوقات این صدای اضافی وجود دارد ولی قلب كاملاً سالم است و به شكل عادی كار میكند اما مواقعی هم صدای اضافی قلب نشاندهنده یك مشكل و بیماری در قلب است.
تشخیص صدای اضافی قلب در كودكان
با گوش دادن به صدای قلب میتوان به وجود آن پی برد. صدای اضافی قلب در كودكان نیز به اندازه بزرگترها به وضوح شنیده میشود. گریه یك كودك و یا نفس كشیدنش با صدای بلند میتواند نشاندهنده صدای اضافی قلب باشد اما وقتی كه یك كودك با وجود سوفل بسیار آرام و طبیعی است، به این معنی است كه صدای اضافی قلب او از نوع خفیف است.
شدت صدای اضافی قلب را با استفاده از اعداد 1 تا 6 نشان میدهند. صدای اضافی قلب با درجه 1، بسیار خفیف است و به سختی تشخیص داده میشود در حالی كه درجه 6 بالاترین حد صدای اضافی قلب است. صداهای اضافی قلب وقتی كه خفیف هستند، خودشان میآیند و میروند. صداهای شدیدتر كه نشاندهنده مشكل خاصی هستند از همان دوران كودكی و بدو تولد وجود دارند.
بنابراین لازم است كه پدر و مادرها از نوع و اندازه صدای اضافی قلب كودك خود مطمئن شوند زیرا هرگونه بیتوجهی در این زمینه میتواند در آینده خطرات بسیار جدی را در پی داشته باشد.
صدای اضافی بسیار خفیف چیست؟
اغلب موارد مربوط به صدای اضافی قلب، خفیف هستند و این جمله به معنی این است كه قلب كودك سالم و طبیعی است. چنین صداهایی خود به خود ایجاد میشوند و در طول دوران كودكی نیز برطرف میشوند یعنی با بزرگتر شدن كودك از بین میروند و هیچ خطری سلامت كودك را تهدید نخواهد كرد. كودكانی كه دچار صدای اضافی خفیف قلب میشوند، نیازی به دنبال كردن یك رژیم غذایی خاص، محدود كردن برخی فعالیتهای فیزیكی و درمان و معالجه خاصی ندارند.
آنها نباید قبل از رفتن به دندانپزشكی مقدار زیادی آنتیبیوتیك مصرف كنند و در واقع هیچ فرقی با سایر كودكان ندارند. به طور كلی صدای اضافی و خفیف قلب یعنی اینكه صدای جریان طبیعی خون از یك قلب معمولی و به یك شیوه معمولی است و فقط گاهی اوقات صدای عبور جریان هوا را میشنویم...
برای خواندن بخش دوم -قيل و قال در قلب كودكان- اینجا کلیک کنید.