به قلم : دکتر مجید کاراندیش ؛ دکترای تخصصی علوم تغذیه استاد دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
تحریریه زندگی آنلاین : معنی واژه مولیبدن از کلمه یونانی سرب (Molybdos) گرفته شده است، چون که در سال ۱7۸۱ که این عنصر یافت شد، در ابتدا با سرب اشتباه گرفته شده بود.
مولیبدن چیست؟
مولیبدن یکی از املاح معدنی ریز مقدار ضروری است که بدن ما برای حفظ تندرستی به مقادیر اندکی از آن نیاز دارد. مولیبدن در غذاها و نوشیدنیهای گوناگونی وجود دارد، از جمله آب آشامیدنی.
عملکردهای مولیبدن چیست؟
مولیبدن قطعه گم شده بسیاری از آنزیمهای دخیل در واکنشهای اکسیداسیون - احیا در بدن است. این واکنشها هنگام تبادل دو مولکول رخ میدهند که با دادن یا گرفتن الکترونها انجام میشوند. این واکنشها دائماً در سلولها در حال انجام است و برای بسیاری از عملکردهای ضروری که باعث ادامه حیات میشوند، لازم است. برای مثال مولیبدن برای عملکرد آنزیمهای خاصی که در تجزیه اسیدهای آمینه حاوی گوگرد شرکت دارند، ضروری میباشد. بدون مولیبدن این آنزیمها کار نمیکنند.
بیشتربخوانید:
بهترین رژیم غذایی برای مبارزه با کم خونی
مقدار نیاز روزانه به مولیبدن چقدر است؟
مقدار نیاز روزانه به مولیبدن به سن، جنسیت و مراحل مختلف زندگی بستگی دارد. مقدار مرجع رژیمی برای بزرگسالان سالم (بالاتر از ۱۸ سال) شامل دوران بارداری و شیردهی 65 میکروگرم در روز است. مقدار کافی مولیبدن را میتوان با مصرف مواد غذایی متنوع از طریق رژیم غذایی دریافت کرد. با پیروی از راهنماهای غذایی ملی و رعایت اصول یک رژیم غذایی متعادل، مقدار مولیبدن مورد نیاز تأمین میشود.
مقدار مولیبدن در بعضی مواد غذایی
مولیبدن تقریباً در همه مواد غذایی و همچنین در آب آشامیدنی، هر چند به مقدار اندک وجود دارد. مقدار آن به صورت طبیعی در مواد غذایی گیاهی متفاوت است و عمدتاً به نوع خاک محل رویش گیاه بستگی دارد. بعضی از منابع غذایی غنی از مولیبدن عبارتند از:
حبوبات
غلات و محصولات حاصل از غلات
امعاء و احشاء (جگر و قلوه)
آجیل.
مواد غذایی حاوی مولیبدن
آیا مولیبدن با سایر مواد مغذی برهمکنش دارد؟
هیچ ماده مغذی یا ترکیبی که بتواند در جذب مولیبدن در بدن اختلال ایجاد کند و بر تندرستی اثری بگذارد، وجود ندارد.
بیشتربخوانید:
ایمنی غذا در مراکز تهیه و توزیع غذا
اگر مقدار مصرف مولیبدن خیلی کم شود، چه اتفاقی میافتد؟
کمبود مولیبدن شایع نیست، چون اکثر مردم با دریافت مقادیر توصیه شده از این ماده معدنی از طریق یک رژیم غذایی متنوع مقدار کافی دریافت میکنند. در عین حال کمبود مولیبدن میتواند در اثر یک اختلال ژنتیک نادر به نام «کمبود کوفاکتور مولیبدن» به وجود بیاید. این بیماری مانع استفاده از مولیبدن در بدن میشود که به اختلالات شدید پس از تولد و مرگ در سن پایین منجر میشود.
اگر مقدار مصرف مولیبدن خیلی زیاد شود، چه اتفاقی میافتد؟
مقدار مولیبدن در مواد غذایی نمیتواند زیانآور باشد، چون احتمال اینکه مقادیر خیلی زیاد و خطرناک آن فقط از موادغذایی دریافت شود، خیلی بعید است. علاوه بر آن، بدن ما توانایی قابلملاحظهای در کنترل غلظت مولیبدن دارد و از طریق دفع ادراری، خود را از مقادیر اضافه آن خلاص میکند.
در هر حال توصیه میشود بزرگسالان از مصرف مقادیر بالاتر از 6/0 میلیگرم در روز که حدود ده برابر مقدار مرجع رژیمی است، خودداری کنند.
چه موقع باید به دریافت مولیبدن توجه بیشتری کرد؟
خطر کمبود مولیبدن برای عموم مردم که رژیم غذایی متنوع و متعادل دارند، وجود ندارد.
بیشتربخوانید:
ایمنی غذا در سبزیجات برگی