زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر مسیح انصاری - متخصص صنایع غذایی

تحریریه زندگی آنلاین : شاید این سؤال برای شما مطرح باشد که سبزیجات کجا و چگونه آلوده می‌شوند. اصولاً میکروب‌هایی که باعث بیماری افراد می‌شوند در بسیاری از محیط‌ها از جمله در هوا، آب، خاک، روده حیوانات، یخچال و حتی سطوح آشپزخانه یافت می‌شوند. از آنجایی که سبزیجات در خاک رشد کرده در اولین مراحل رشد می‌توانند مورد هجوم میکروب‌های موجود در خاک، آب، کود و ... قرار گیرند، البته این سبزیجات تا رسیدن به سفره شما مورد هجوم میکروب‌ها خواهند بود، به عبارتی میکروب‌ها می‌توانند سبزیجات برگی را در بسیاری از نقاط قبل از رسیدن به بشقاب شما آلوده کنند.  به عنوان مثال: سبزیجات برگی می‌توانند از مدفوع حیوانات در آب آبیاری یا مزرعه‌ای که در آن رشد می‌کنند، در مراحل بسته‌بندی و نیز فرآوری، در کامیون‌ها هنگام حمل به فروشگاه‌ها، با دست‌های آلوده و شسته نشده هنگام تماس با غذا و در آشپزخانه آلوده شوند.

 بیشتربخوانید:

ایمنی غذا در مراکز تهیه و توزیع غذا

بررسی‌های انجام شده از سال 1973 تا 2012، بر روی بیماری‌های ناشی از غذا توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) آمریکا نشان می‌دهد میکروب‌هایی که اغلب باعث بیماری‌های منتقل شده از سبزیجات برگی می‌شوند عبارتند از: نوروویروس، سم شیگا تولید شده توسط   مانند O157 و سالمونلاهستند. همچنین لیستریا و سیکلوسپورا نیز از عوامل این بیماری‌ها خواهند بود. به طور کلی میلیون‌ها وعده سبزیجات برگی در طی روز با خیال راحت مصرف می‌شود. با این حال، گاهی اوقات سبزیجات برگی به اندازه‌ای آلوده می‌شوند که باعث بیماری می‌گردند. مطالعات نشان می‌دهد برای جلوگیری یا کاهش این بیماری شستشوی کامل محصولات تازه زیر آب جاری ضروری بوده بگونه‌ای که میکروب‌ها و آلودگی‌ها از جمله خاک را از بین می‌برد. باید افزود که هیچ روش شستشویی تمام میکروب‌ها را به طور کامل از بین نمی‌برد.

از سویی به منظور شستشوی سبزیجات ابتدا بررسی کنید که آیا سبزیجات برگی بسته‌بندی شده‌ای که شما خریداری کرده‌اید، دارای کدام یک از این عبارات نوشته شده: «آماده خوردن»، «سه بار شسته شده» و یا «شستشو لازم نیست» بر روی برچسب می‌باشد. این سبزیجات برگی نیازی به شستن مجدد ندارند.  اگرچه سبزی‌های پیش شستشو شده مطمئن به ایمن بودن برای خوردن نمی‌باشند، اما فرایند شستشو باید بیشتر آلودگی‌ها را از بین ببرد. غیر از موارد بالا سایر سبزیجات برگی خریداری شده قبل از خوردن، برش یا پخت باید کاملاً شسته شوند.

 بیشتربخوانید:

تغذیه بیمار کرونایی در خانه چگونه است؟

مراحل زیر را برای سبزیجات برگی که قصد خام خوردن آن را دارید دنبال کنید

1- دست‌های خود را به مدت 20 ثانیه با آب و صابون قبل و بعد از تهیه سبزیجات برگی بشویید.

2- برگ‌های خارجی و هر گونه برگ پاره یا کبود شده را دور بریزید.

3- سبزیجات برگی را زیر آب جاری بشویید و با دستان خود سطح برگ‌ها را به آرامی بمالید.

4- سبزیجات برگی را در سینک پر از آب خیس نکنید. آن‌ها می‌توانند با میکروب‌های موجود در سینک آلوده شوند.

5- سبزیجات برگی را در کاسه‌ای پر از آب خیس نکنید. آلودگی از یک برگ می‌تواند از طریق آب به برگ‌های دیگر سرایت کند.

6- اگر به آب شیر سالم دسترسی ندارید، سبزیجات برگی را با آب آشامیدنی دیگر مانند آب تصفیه شده، یا بطری بشویید.

7- بعد از شسته شدن سبزیجات برگی را با یک پارچه تمیز یا حوله کاغذی خشک کنید.

8- برای نگهداری مناسب در یخچال سبزیجات برگی را درون پارچه قرار دهید، این عمل سبب افزایش طول عمر ماندگاری سبزیجات می‌شود.

آیا می‌توانیم از سرکه، آب لیمو، صابون یا سایر تمیزکننده‌ها، برای شستشوی سبزیجات برگی استفاده کنیم؟

بر اساس نظر سازمان غذا و دارو (FDA) آمریکا، شستن سبزیجات و میوه با صابون و یا سایر مواد شوینده توصیه نمی‌شود. همچنین از محلول سفید کننده یا دیگر مواد ضدعفونی کننده برای شستن میوه‌ها و سبزیجات استفاده نکنید. این سازمان استفاده از آب معمولی و جاری را توصیه می‌کند.

از سویی ممکن است برخی افراد از سرکه یا آب لیمو برای شستشوی سبزیجات برگی استفاده کنند که بر اساس بررسی‌های انجام شده توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) آمریکا شواهدی مبنی بر اینکه استفاده از سرکه یا آب لیمو بهتر از آب جاری می‌باشد، دیده نشده است.

هنگام انتخاب، ذخیره و آماده‌سازی سبزیجات برگی و سایر محصولات، چه اقدامات ایمنی غذایی دیگری را باید در نظر داشته باشیم؟

 سبزیجات و میوه‌هایی را انتخاب کنید که کبود یا آسیب‌دیده نیستند. اطمینان حاصل کنید که هر محصول از قبل برش خورده مانند مخلوط سالاد بسته‌بندی شده یا محصول برش خورده، در یخچال یا روی یخ در فروشگاه و خانه نگهداری می‌شود.

  محصولات شامل سبزیجات برگی و میوه‌ها را از گوشت خام، مرغ، غذاهای دریایی و تخم‌مرغ در چرخ خرید، کیسه‌های خرید و یخچال جدا نگه دارید.

 سبزیجات و میوه‌های از قبل برش خورده و بسته‌بندی شده، همچنین سالادهای بسته‌بندی شده را در یخچال با دمای 5 درجه سانتی‌گراد یا کمتر نگه‌داری کنید.

 پس از هربار استفاده از ظروف، تخته‌های برش و سطوح آشپزخانه را با آب گرم و صابون بشویید.

  از تخته‌ها و ظروف جداگانه برای محصولات تازه و غذاهای خام که از حیوانات تهیه می‌شوند، مانند گوشت، مرغ و غذاهای دریایی استفاده کنید. اگر امکان استفاده از دو تخته برش وجود ندارد، قبل از کار با گوشت خام، محصول سبزیجات یا میوه‌ها را آماده کنید.

 تمام محصولاتی را که با گوشت خام، مرغ یا غذاهای دریایی یا شیرابه آنها تماس پیدا می‌کند، به طور کامل بپزید یا دور بیندازید.

 لایه بیرونی برگ‌ها را از سر کاهو و کلم جدا کنید، همچنین قسمت‌های کبود یا آسیب دیده را جدا کنید.

 محصولات پخته یا خرد شده، از جمله سالاد را در عرض 2 ساعت و یا اگر دمای هوا 32 درجه سانتی‌گراد یا گرم‌تر است، در طی 1 ساعت در یخچال قرار دهید.

  آیا سبزیجات برگی ارگانیک کمتر از سبزیجات غیر ارگانیک باعث مسمومیت غذایی می‌شوند؟

همه محصولات، از جمله سبزیجات برگی ارگانیک می‌توانند در هر مرحله از مزرعه تا سفره غذا توسط میکروب‌های مضر آلوده شوند. بررسی‌های انجام شده توسط مراکز علمی شاهدی بر ایمن‌تر بودن سبزیجات ارگانیک پیدا نکرده‌اند. همچنین در خصوص سبزیجات برگی هیدروپونیک یا گلخانه‌ای باید گفت سبزیجات برگی که با استفاده از این روش‌ها رشد می‌کنند نیز می‌توانند در هر مرحله از مزرعه تا سفره غذا توسط میکروب‌های مضر آلوده شوند.

  چگونه می‌توان سبزیجات برگی را در باغچه منزل خود برای خوردن ایمن نگه داشت؟

باغچه‌های خانگی می‌توانند منبع خوبی برای رشد میوه و سبزیجات باشند. برای جلوگیری از مسمومیت غذایی ناشی از آلودگی میوه‌ها و سبزیجات، نکات زیر را رعایت کنید:

1- گیاهان باغچه خود را دور از آغل حیوانات، سطل‌های کمپوست و کپه‌های کود بکارید.

2- باغچه خود را با آب تمیز و آشامیدنی آبیاری کنید. تماس بین آب آلوده و قسمت خوراکی محصولات خود را به حداقل برسانید.