برگرفته از انتشارات انجمن علمی ترویج تغذیه با شیر مادر ایران
تحریریه زندگی آنلاین : تظاهرات ناخواسته به علت مصرف مواد غذایی ممکن است یا به صورت عدم تحمل به یک ماده غذایی (که معمولا به دلیل کمبود یک آنزیم است مانند لاکتاز) و یا به صورت حساسیت (آلرژی) به غذا باشد. تقریبا 4 تا 5 درصد کودکان (یک نفر از هر 20 یا 25 کودک) دچار حساسیت غذایی هستند.
بیشتربخوانید:
چگونگی حمایت از تغذیه شیرخوار با شیرمادر
مواد غذایی آلرژیزا
بیشترین مواد غذایی آلرژیزا که حدود 90 درصد حساسیتها را تشکیل میدهند، مربوط به مصرف 8 ماده غذایی شامل شیر گاو، تخممرغ، بادامزمینی، مغزها (گردو، فندق و ...)، سویا، گندم، کنجد و ماهی است. سایر مواد غذایی که با احتمال کمتر ایجاد آلرژی میکنند، عبارتند از: میگو، مرکبات، گوجهفرنگی، توتفرنگی، کیوی و افزودنیهای مواد غذایی.
اشاره به مواد فوق به این معنی نیست که کودک، از مصرف همه آنها محروم شود، بلکه پس از احراز تشخیص صحیح به هر کدام که حساسیت داشت، همان ماده غذایی حذف میشود.
پختن غذا معمولا از واکنشهای حساسیتی پیشگیری نمیکند، ولی ممکن است شدت آن را کاهش دهد.
در شیرخواران، واکنشهای موقتی و غیرآلرژی به بعضی از مواد غذایی خصوصا میوهها شایع است که میتواند به صورت قرمزی و خشکی اطراف دهان (به علت تماس با آنزیمها و اسیدهای طبیعی موجود در گوجهفرنگی، پرتقال، کیوی و ...) تظاهر کند.
علائم حساسیت
علائم شایع حساسیت شامل تظاهرات تنفسی، گوارشی یا پوستی است، بنابراین سرفههای خشک و پشت سر هم، اگزما، کهیر، وجود خون مکرر در مدفوع میتوانند نشانههایی از تظاهرات آلرژی به برخی مواد غذایی باشند، به شرطی که با قطع آن ماده غذایی، علائم برطرف شده و با شروع مجدد ظاهر شود.
بیشتربخوانید:
شیرمادر یکتا و بی رقیب
آلرژی در نوزادی و شیرخواری
تظاهرات آلرژیک در دوران نوزادی و شیرخواری معمولا کمخطر بوده و گاه به سختی قابلاثبات هستند. در حقیقت بسیاری از اقداماتی که به بهانه درمان آلرژی انجام میشود، ممکن است بیجهت و غیرضروری باشند. در مواردی هم که واقعا وجود آلرژی اثبات شود، عوامل ایجاد آن بسیار محدود بوده و معمولا نیازی به پرهیزهای دشوار نیست.
وجود ضایعات پوستی خفیف، بیقراریهای شیرخوار، استفراغهای گاه و بیگاه، بدخوابیهای شبانه، نفخ و دلدرد، گرفتگی بینی، عطسههای مکرر و آبریزش بینی و بسیاری عوامل دیگر را نباید به حساب آلرژی گذاشت و اگر برای اصلاح آنها پرهیزهای مفصل به مادر داده شود، حاصلی جز لطمه به سلامت مادر و به دنبال آن کاهش شیر مادر ندارد.
آلرژی و تغذیه با شیر مادر
در خانوادههایی که سابقه آلرژی وجود دارد، تغذیه با شیر مادر بهترین راه پیشگیری از آلرژی است و از مزایای مهم شیر مادر سازگاری آن با بدن شیرخوار است.
از طرف دیگر مادر و شیرخوار در سال اول تولد
(یک تن واحد) هستند و سلامت و بیماری هر یک از آنان بر دیگری اثر میگذارد، لذا رژیمهای سخت چون بر سلامت مادر و توان شیردهی او اثر منفی دارد، بر سلامت شیرخوار نیز تاثیرگذار خواهد بود. باید به خاطر داشت که شیر خشکهای معمولی همه فرآوردههای شیر گاو هستند و شیر خشکهای رژیمی عموما گران و بدطعم بوده و کمتر قابل دسترس میباشند.