زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

الهام کریمی - کارشناس ارشد تغذیه

تحریریه زندگی آنلاین : در این مقاله کوشش کردم به خواص ماهی و نقش آن در سلامتی بپردازم. در آغاز و ابتدای بحث به مواد مغذی و ارزش‌های غذایی ماهی می‌پردازیم. در هر 100 گرم از ماهی 205 کیلوکالری انرژی وجود دارد. این ماده غذایی منبع غنی از اسیدهای چرب امگا-3 هست. ماهی دارای پروتئین با کیفیت بالا، انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌باشد. انواع ماهی‌های چرب حاوی مقادیر زیادی اسیدهای چرب امگا-3 و ویتامین D می‌باشند. ماهی ابتلا به سکته قلبی و مغزی را کاهش می‌دهد. تحقیقات روی بیش از 40 هزار نفر از مردان نشان داد که خطر ابتلا به سکته قلبی در میان کسانی که هفته‌ای یکبار یا بیشتر ماهی می‌خورند، تا 15 درصد کاهش می‌یابد. خوردن ماهی خطر سکته مغزی و قلبی را که دو عامل مهم مرگ و میر در جهان است به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. اکنون به پروسه تأثیر ماهی در کاهش خطر بیماری‌های قلبی و نارسایی‌های قلبی می‌پردازیم.

 بیشتربخوانید:

منابع غنی امگا3،به جز ماهی را بشناسید

ماهی و قلب

در قلب سرخرگ‌هایی هستند که اکسیژن را به قلب می‌رسانند و مسئول رساندن خون حاوی اکسیژن به قلب هستند. که به این سرخرگ‌ها عروق کرونری می‌گویند. تنگ شدن عروق کرونری به‌علت رسوب چربی‌ها در دیواره آنها باعث انسداد عروق کرونری می‌شود و در نتیجه سرخرگ‌های قلب نمی‌توانند اکسیژن را به بافت عضلانی قلب برسانند و این باعث حمله ناگهانی قلبی و ایست قلبی می‌گردد.

 روغن ماهی

این چربی مفید و بسیار ارزشمند سطح کلسترول بد LDL و VLDL و تری‌گلیسیرید را در خون پایین آورده و از رسوب چربی‌های مضر در دیواره رگ‌ها و تصلب‌شرایین پیشگیری می‌کند. همچنین از ایجاد لخته خون که با تجمع پلاکت‌های خون در بدن اتفاق می‌افتد جلوگیری می‌کند. هرچه میزان امگا-3 بیشتر باشد، مقاومت انسولین کاهش می‌یابد. همچنین علاوه بر این نکات مهم، از ترمبوز (حرکت لخته خون) جلوگیری می‌کند. این مهم را در خاطر نگهدارید که نقش مهم امگا-3 زمانی است که فرد چربی‌های اشباع از قبیل کره و غذاهای پرچرب را از رژیم غذایی خود حذف نموده و یا مصرف آنها را بسیار محدود نماید.

 ماهی و فشار خون

با توجه به اینکه فشار خون بالا  تا حدودی به علت مقاومت انسولین می‌باشد، بنابراین اسیدهای چرب امگا-3 در کاهش فشار خون از راه کاهش مقاومت انسولین نقش موثری دارند و این از طریق کاهش دادن تا حدود 8 میلیمتر جیوه از فشار خون ماکزیمم (سیستولی) در افراد پرفشار خونی  است و در حالی است که بر روی فشار خون طبیعی افراد اثر ندارد.

 بیشتربخوانید:

خواص ماهی برای سلامت بدن؛ از کاهش افسردگی تا بهبود خواب

ماهی از سکته مغزی جلوگیری می‌کند

این ماده غذایی با داشتن اسیدهای چرب امگا-3 از حرکت و حتی ایجاد لخته خون در بدن جلوگیری می‌کند. لذا ترومبوز (حرکت لخته خون) حاصل نمی‌گردد و از سکته مغزی جلوگیری می‌شود. مساله جالب توجه این است که دانشمندان با اندکی تأمل بر زندگی اسکیموها یافته‌اند این افراد به خاطر مصرف زیاد ماهی کمتر دچار بیماری‌های عروق کرونری و افزایش تری‌گلیسیرید، کلسترول، VLDL و LDL هستند و به خاطر همین حمله قلبی در اسکیموها به مراتب کمتر از افراد دیگر روی زمین می‌باشد. نکته حائز اهمیت این است که ماهی به دلیل داشتن امگا-3 از ضربان‌های نامنظم قلبی (آریتمی قلبی) پیشگیری می‌کند. از انواع این آریتمی‌های خطرناک «تاکیکاردی بطنی» می‌باشد که موجب ایست قلبی می‌گردد و امگا-3 از آن جلوگیری می‌کند. همچنین در بحث تأثیر شگفت‌انگیز این ماده غذایی در جلوگیری از سکته مغزی می‌توان به جرات گفت در کسانی که حداقل هفته‌ای یکبار ماهی مصرف می‌کنند، خطر سکته مغزی تا 7 درصد کاهش پیدا می‌کند. اگر تعداد دفعات مصرف این ماده غذایی به هفته‌ای 5 بار برسد، احتمال سکته مغزی تا 50 درصد کاهش می‌یابد.

نکات مهم

خوردن ماهی در دوران بارداری توصیه نمی‌شود، زیرا به سبب مقادیر بالای جیوه، احتمال بروز مشکلات مغزی را در جنین بالا می‌برد.

 اسیدهای چرب امگا-3 برای رشد و نمو بدن بسیار ضروری هستند.

 اسید دکوزاهگزانوئیک (D.H.A) یکی از انواع اسید چرب است که در رشد چشم و مغز بسیار مؤثر می‌باشد.

 بر اساس پژوهش‌های انجام شده، مصرف هفتگی ماهی به خاطر داشتن اسیدهای چرب امگا-3 و همچنین روغن کبد ماهی، از بیماری‌های خود‌ایمنی مثل دیابت نوع 1، ام‌اس و آرتریت‌روماتوئید (روماتیسم) پیشگیری می‌نماید و در کنترل آنها بسیار مؤثر است. در دیابت نوع یک سلول‌های سیستم ایمنی به اشتباه به سلول‌های تولید کننده انسولین در کهنسالی هجوم می‌آورند.

 تباهی لکه زرد در سالخوردگان باعث نابینایی و گاها کم‌بینایی می‌شود. مصرف ماهی به صورت یکبار در هفته تا 53 درصد خطر تباهی و تحلیل لکه زرد در چشم را کم می‌کند و از بروز کم‌بینایی و نابینایی جلوگیری می‌نماید.

 نقش ماهی در سلامت پوست بسیار قابل توجه می‌باشد. ماهی به خاطر اینکه سرشار از منابع غنی از اسیدهای چرب امگا-3، پروتئین، روی، سلنیوم، ویتامین A و ویتامین D است، در حفظ و سلامت پوست بدن نقش مهمی دارد و در بازسازی، اصلاح و ترمیم اثرات ناشی از بعد از آفتاب‌سوختگی در پوست، نقش مهمی را بازی می‌کند.

 ماهی در پیشگیری و کنترل آسم در کودکان نقش مهمی دارد. دانشمندان نشان داده‌اند که مصرف ماهی در بچه‌ها به صورت هفته‌ای یکبار، 24 درصد ریسک ابتلا به آسم تنفسی را کاهش می‌دهد.

 مصرف حداقل یکبار ماهی در هفته باعث بالا بردن کیفیت خواب می‌شود و در داشتن خواب بهینه نقش بسیار بارزی ایفا می‌نماید.

بیشتربخوانید:

قارچ یا روغن ماهی گیاهی؟