دكتر لعبت گرانپایه؛ متخصص جراحی عمومی، استادیار دانشگاه علوم پزشكی تهران
آیا در مورد این دردها، درمان‌های جراحی هم صورت می‌گیرد؟
گاهی در این افراد مجبور به جراحی ترمیمی می‌شویم تا سایز و حجم سینه را كم كنیم. البته خانم‌هایی كه باردار نشده و شیردهی نداشته‌اند، حتی الامكان این عمل را انجام ندهند؛ زیرا حین دستكاری، سیستم غدد شیری و مجاری شیری قطع می‌شود و ممكن است شیردهی موفقی نداشته باشند و با توجه به اینكه یكی از عوامل موثر در كاهش سرطان سینه شیردهی است، تا حد امكان در خانم‌های مجرد یا خانم‌هایی كه شیردهی نداشته‌اند، عمل‌های ترمیمی و دستكاری را توصیه نمی‌كنیم.
آیا جراحی‌های ترمیمی، تشخیص‌های بعدی را دچار اشتباه می‌كنند؟
این كار صد درصد منع نمی‌شود، ولی در افرادی كه این عمل ترمیمی را انجام می‌دهند باید معاینه توسط خود فرد (Self examination) با دقت بیشتری انجام شود و با فاصله كوتاهتری به پزشك مراجعه كنند. در مواردی انجام ماموگرافی به این افراد كمك نمی‌كند و برای كارهای تشخیصی باید از روش‌های پیشرفته‌تر مثل MRI استفاده كنند كه هزینه و زحمت كارهای تشخیص بیشتر می‌شود.
در مورد خانم‌هایی كه پروتز می‌گذارند و داخل پروتز مایع است، هنگام ماموگرافی و تحت فشار قرار گرفتن سینه توسط دستگاه پروتز پاره می‌شود كه به این خانم‌ها نیز توصیه به انجام MRI می‌شود. همچنین در مورد خانم‌هایی كه بافتی از سینه برداشته شده و رادیوتراپی شده (در موارد سرطان) یا برای كوچك كردن سینه بخشی از آن برداشته شده، اگر اسكار (جای زخم عمل) در بافت سینه زیاد باشد در ماموگرافی این ناحیه سفید دیده می‌شود و برای تشخیص به پزشك كمكی نمی‌كند، در این افراد نیز از MRI استفاده می‌كنیم تا از لحاظ تشخیصی مشكلی ایجاد نشود.
در افرادی كه جهت بزرگ كردن سینه از پروتز و تزریق ژل استفاده می‌كنند چه خطراتی وجود دارد؟
در افرادی كه از ژل یا سیلیكون استفاده می‌كنند در درازمدت امكان ایجاد سرطان بیشتر است، ولی با پیگیری‌های دقیق و مراجعات منظم و مرتب جهت معاینات روتین، منع به كارگیری از این روش، وجود ندارد.
در افرادی كه دردهای خفیف و متوسط دارند روش درمانی كدام است؟
در گروه Mild و Moderate با معاینه فرد بدون درمان‌های دارویی و تنها با رعایت موارد تغذیه‌ای دردها برطرف می‌شوند و با توجه به اینكه 85 درصد خانم‌ها كه درد سینه دارند بیشتر ترس از سرطان دارند، استرس باعث ایجاد درد بیشتر می‌شود. پس از معاینه و كارهای تشخیصی اگر موردی مشاهده نشد در 85-80 درصد خانم‌ها با اطمینان از اینكه موردی وجود ندارد درد برطرف می‌شود و رعایت دستورات تغذیه‌ای كفایت می‌كند.
در افرادی كه دردهای شدید دارند روش درمانی چگونه است؟
در مواردی كه دردهای متوسط به این اطمینان‌دهی جواب نمی‌دهند و درد همچنان احساس می‌شود و همین‌طور در موارد درد شدید، درمان‌های دارویی ضرورت دارند. معمولا داروهایی كه كمترین عارضه و بیشترین اثر را داشته باشند تجویز می‌شوند.
چه مدتی را برای رعایت دستورات تغذیه‌ای توصیه می‌كنید تا موثر واقع شوند؟
3 ماه مصرف توصیه می‌شود و بعد از این مدت مجددا توسط پزشك ارزیابی صورت می‌گیرد. اگر موثر واقع شده بود، توصیه می‌شود بیمار به طور نسبی (نه شدید) توصیه‌ها را ادامه دهد. همین طور مصرف ماهی و میگو 3-2 بار در هفته توصیه می‌شود؛ زیرا گامالینولنیك اسید موجود در این گروه غذاها در كاهش درد بسیار موثر است.
رعایت موارد فوق و كاهش استرس نقش بسزایی در كاهش دردها داشته و در 85-80 درصد موارد با رعایت و بدون هیچ‌گونه درمان دارویی دردها بهبود می‌یابند.
در مورد مصرف ویتامین E، امگا-3 و امگا-6 چه توصیه‌ای دارید؟
مصرف این مواد با توجه به اینكه عارضه چندانی ندارند، موثر است. در صورت مصرف موادغذایی مناسب، به دریافت اضافی ویتامین E و امگا-3 نیازی نیست. همچنین در افرادی كه رژیم غذایی صحیح و مناسب ندارند قرص ویتامینE و امگا-3 بیش از هفته‌ای 3-2 عدد توصیه نمی‌شود؛ زیرا در افرادی كه زمینه كبد چرب وجود دارد، مشكل‌آفرین خواهد شد.
به طور كلی ویتامین‌های محلول در چربی اگر زیاد مصرف شوند به دلیل اینكه دفع كبدی دارند، باعث ایجاد عوارض كبدی، لكه پوستی (در صورت مصرف زیاد)، تهوع یا حتی چاقی می‌شوند.
بنابراین بدون تجویز پزشك، مصرف خودسرانه و طولانی‌مدت هرگز توصیه نمی‌شود.
توجه به این نكته بسیار مهم است كه از 25 سال پیش تاكنون درصد سرطان سینه از هر 14-13 خانم به هر 8-7 نفر تبدیل شده كه دلیل افزایش این درصد عدم مصرف مواد غذایی طبیعی است.
در مورد مصرف ویتاگنوس كه بین خانم‌ها رایج شده چه توصیه‌ای دارید؟
ویتاگنوس استروژن گیاهی است ولی در مورد خانمی كه زمینه فیبروكیستیك داشته باشد، سبب مستعدتر شدن وی می‌گردد و در صورت مصرف، مشكلات سینه بیشتر می‌شود. در خانم‌هایی كه مستعدترند، تركیبات سویا، شیر سویا و قرص‌های حاوی سویا، توصیه می‌شود؛ زیرا با مصرف این مواد، عوارض یائسگی كمتر شده، همین‌طور مشكلات سینه افزایش نمی‌یابد.
در نهایت توصیه می‌كنم افراد داروها را با تجویز متخصص زنان یا متخصص غدد استفاده كنند.
الفبای برخورد با دردهای پستان- قسمت اول
