به قلم : لیلا فرضی ، دانشجوی کارشناسی آموزش ابتدایی
تحریریه زندگی آنلاین : رنگ‌ها به آن شکلی که ما فکر می‌کنیم وجود ندارند، یعنی در حقیقت مربوط به درک حسی ما از جهان اطراف ما هستند. در سال ۱۶۷۲ نیوتن اولین مقاله خود را در مورد رنگ‌ها منتشر کرد. او با تاباندن نور سفید به یک منشور، متوجه شد که نور انعکاس پیدا می‌کند، به طوری که می‌تواند مولفه‌های جداگانه‌ای از طیف رنگ‌ها (رنگین‌کمان) ببیند.
منشأ رنگ‌ها
زندگی بشر از بدو آغاز بر پایه عواملی همچون شب و روز، تاریکی و روشنایی بود که از دست بشر خارج بوده و کنترلی روی آن نداشت. شب باعث می‌شد که فعالیت انسان اولیه متوقف شود و به غار برود و استراحت کند، ولی طلوع آفتاب و روز او را به فعالیت وا می‌داشت. رنگ‌های مربوط به این دو محیط رنگ‌های آبی تیره و زرد روشن از همان ابتدا بدون اینکه بشر از آن آگاه باشد، روی فعالیت‌های او تاثیر می‌گذاشت. رنگ آبی تیره باعث آرامش و سکون بود و رنگ زرد روشن خورشید انسان را به فعالیت و امید برای ادامه بقا وادار می‌کرد. ارسطو نیز معتقد بود که رنگ آبی، اولین رنگی است که از تاریکی ظاهر می‌شود و بیشتر در شب قابل مشاهده است و زرد اولین رنگی است که از روشنایی و روز ظاهر می‌شود. از این رو درک ما از خورشید رنگ زرد است.
رنگ‌های اصلی و فرعی
چهار رنگ اصلی آبی، سبز، قرمز و زرد هستند که به عشق و محبت، اظهار وجود، عمل و موفقیت و چشم انتظار و امیدوار بودن اشاره می‌کنند. رنگ‌های فرعی شامل رنگ‌های بنفش که ترکیب رنگ‌های آبی و قرمز است، رنگ قهوه‌ای که حاصل از رنگ‌های نارنجی و سیاه است، رنگ سیاه و رنگ خاکستری می‌باشد. اگر فردی بدون توجه به موضوع خاصی مثل رنگ لباس، مبلمان، اتومبیل و هماهنگ کردن اجزای مختلف خانه و ... رنگ مورد علاقه خود را از میان این رنگ‌های فرعی انتخاب کند و این رنگ شامل رنگ‌های سیاه و خاکستری و قهوه‌ای باشد، ممکن است نشانه‌ای از ترس برخورد منفی و بی‌انگیزگی نسبت به زندگی باشد.
رنگ آبی
رنگ آبی تیره (سرمه‌ای) نشان‌دهنده آرامش است. رنگ آبی سیستم اعصاب مرکزی را تسکین می‌دهد، فشار خون و میزان ضربان قلب و تنفس را کاهش می‌دهد، به طوری که در زمان خستگی یا بیماری نیاز بدن به این رنگ زیاد می‌شود. فردی که در حالت تعادل احساسی قرار دارد و این رنگ را به عنوان رنگ مورد علاقه خود انتخاب می‌کند با این رنگ احساس امنیت و یکپارچگی دارد. گفته می‌شود رنگ آبی به معنای وفاداری و صداقت است و با عمق احساسات ارتباط دارد و یک حساسیت آرامش یافته را در وجود انسان رقم می‌زند. توصیه می‌شود از رنگ آبی و رنگ‌هایی از این طیف مانند یاسی و آبی روشن برای اتاق خواب و رختخواب استفاده شود، زیرا آرامشی به وجود می‌آورد که موجب می‌شود فرد راحت‌تر به خواب فرو رود. کودکانی که رنگ مورد علاقه آنها آبی است، به دنبال آرامش بوده و بسیار متین هستند. این کودکان ممکن است در رابطه با موضوعات مختلف سرد برخورد کنند (Ashley Jones,2019).
رنگ سبز
از دیدگاه روانشناسی انتخاب رنگ سبز نشانه ثبات قدم، استقامت و پشتکار است. رنگ سبز بیان‌کننده پایداری و ثبات و ایستادگی در برابر تغییرات است. این رنگ علاوه بر ثبات قدم و خودآگاهی بر مالکیت و اظهار وجود نیز دلالت دارد. رنگ سبز از لحاظ سمبولیک مانند درخت کاج است که ریشه عمیقی دارد و سر به فلک کشیده است. از درختان دیگر یک سر و گردن بالاتر است که این نشان از غرور فرد دارد. این رنگ به اندام‌های دارای ماهیچه صاف مربوط است، اندام‌هایی مانند معده دارای ماهیچه صاف هستند؛ پس افرادی که دارای مشکلات معده و سوء‌هاضمه و اضطراب هستند، احتمالا ناشی از هیجانات سرکوفته خود با این مشکلات مواجه شدند، بنابراین می‌توان گفت افرادی که رنگ سبز را به عنوان اولین رنگ مورد علاقه خود انتخاب می‌کنند در جستجوی شرایط بهتر مثل توسعه سلامتی و زندگی سودمندتر هستند و می‌خواهند روی محیط اطراف تاثیر بگذارند. ممکن است کودکانی که راحت و خونگرم هستند، رنگ سبز را به عنوان رنگ مورد علاقه خود انتخاب کنند. آنها وفادارو به دنبال امنیت هستند (Ashley Jones,2019).
رنگ قرمز
رنگ قرمز نشان‌دهنده مصرف انرژی است. این رنگ نبض را سریع می‌کند، فشار خون را بالا می‌برد و میزان تنفس را افزایش می‌دهد، بنابراین می‌توان گفت خستگی جسمی و عصبی و اختلالات قلبی و از دست دادن نیروی جنسی یا میل جنسی اغلب با طرد رنگ قرمز قابل مشاهده است. رنگ قرمز بیانگر اشتیاق و میل است. این رنگ اراده برای پیروزی و شور زندگی و قدرت و توانایی جنسی را نشان می‌دهد. به صورت کلی ادراک حسی رنگ قرمز به صورت میل و اشتها است، از این رو برندهای معروف فست فود در لوگوی برند خود از رنگ قرمز استفاده می‌کنند. همچنین در مرکز رستوران‌های فست‌فود در دکور خود از رنگ قرمز به کار می‌برند. اگر کودک شما رنگ قرمز را دوست دارد، احتمالا می‌خواهد قوی باشد. کودکانی که رنگ قرمز مورد علاقه آنها است، از کودکانی هستند که هر چیزی را بیشتر از کودکان دیگر می‌خواهند. همچنین اخبار هفتگی جهان گزارش کرده است که رنگ قرمز رنگی است که توسط افراد برونگرا انتخاب می‌شود (Ashley Jones,2019).
رنگ زرد
رنگ زرد به عنوان روشن‌ترین رنگ، شادمانی و نشاط را آشکار می‌کند. زرد همچون قرمز موجب افزایش فشار خون و تسریع ضربان قلب و میزان تنفس می‌شود، اما ثبات و تاثیر قابل‌توجهی ندارد. از صفات رنگ زرد می‌توان به روشنایی و انبساط‌پذیری و آرامش و نرمی آن اشاره کرد؛ آرامش ناشی از رنگ زرد به معنای رهایی از مسئولیت و مشکلات، آزارها و محدودیت‌ها است (Ashley Jones,2019). رنگ زرد نشانگر میل به رهایی و پیشرفت نوگرایی و تحول و ترقی است. رنگ زرد برای افراد متفکر است. کودکانی که رنگ زرد را دوست دارند، احتمال دارد یک برنامه‌ریز خوب و با استراتژی شوند، طبق اخبار هفتگی جهان حتی ممکن است این کودکان اسباب‌بازی‌های خود را سازماندهی کنند، یعنی این استراتژی و برنامه‌ریز بودن را در سازماندهی کردن اسباب‌بازی‌هایشان بروز دهند (Ashley Jones,2019).
رنگ بنفش
بنفش با وجود اینکه ترکیبی از رنگ قرمز و آبی است، اما روشنایی آن دو رنگ را ندارد و به صورت یک رنگ مجزا شناخته شده است. این رنگ ویژگی‌های رنگ قرمز و آبی را حفظ کرده است و به معنای انطباق به عنوان یک آمیختگی صمیمانه و عاشقانه است، به طور مثال اگر فردی رنگ بنفش را به عنوان اولین رنگ مورد علاقه خود انتخاب کند، نشان‌دهنده این است که آن فرد می‌خواهد از جانب افراد و مخصوصا همسرش درک شود.
کودکانی که رنگ بنفش را دوست دارند، احتمالا در بین همسالان خود و نسبت به آنها تازه شروع به نقاشی کرده‌اند (Ashley Jones,2019).
رنگ قهوه‌ای
رنگ قهوه‌ای احساسی را که مربوط به جسم است بیان می‌کند. این رنگ به احساسات و لذات جسمانی و بدن مربوط می‌شود. اگر فردی ناراحتی جسمانی یا بیماری داشته باشد، ممکن است رنگ قهوه‌ای را به عنوان اولین رنگ انتخاب کند. تا زمانی که بهبودی حاصل شود، احتمال دارد رنگ مورد علاقه فرد قهوه‌ای باقی بماند. همچنین افرادی که از استراحت محروم هستند و آرامش ندارند و امیدی به امنیت و سلامت جسمانی خود ندارند، عمدتا رنگ قهوه‌ای را انتخاب می‌کنند. در مقابل طرد کردن رنگ قهوه‌ای نشان‌دهنده این است که فرد طرفدار استقلال می‌باشد.
رنگ سیاه یا مشکی
رنگ سیاه تیره‌ترین رنگی است که خودش را نفی می‌کند. این رنگ بیانگر پوچی و عدم است و نقطه مقابل سفید قرار دارد. رنگ سیاه به صورت ناخودآگاه «نه» را که نقطه مقابل سفید «بله» است، در ذهن انسان پدید می‌آورد. این رنگ نشانگر انکار نفس، تسلیم یا انصراف است. فردی که این رنگ را به عنوان اولین رنگ مورد علاقه انتخاب می‌کند، به صورت غیر مستقیم و ناخودآگاه در مقابل سرنوشت و تقدیر خود ایستادگی می‌کند و ممکن است از روی ناشی‌گری و یا حتی شتاب‌زدگی باشد.
کودکان هم می‌توانند رنگ مشکی را دوست داشته باشند و رنگ مشکی را به عنوان رنگ مورد علاقه خود انتخاب کنند، اگرچه گزارش شده است رنگ مشکی اغلب نشان‌دهنده شخصیتی بد خلق و بدون ثبات خلقی است. روانشناسی امروز استدلال کرده‌اند که علاقه به این رنگ در کودکان و حتی بزرگسالان نشانه پیچیدگی و همچنین حساسیت است (Ashley Jones,2019).
رنگ خاکستری
رنگ خاکستری بین رنگ سیاه و سفید قرار دارد. این رنگ خنثی و فاقد هرگونه تنش روانی است.
لوشر، ماکس. (۱۳۸۹). روانشناسی رنگ‌ها.تهران: انتشارات حسام
رنگ نارنجی
کودکان اجتماعی ممکن است به سمت رنگ نارنجی کشیده شوند. این کودکان از مرکز توجه بودن لذت می‌برند (Ashley Jones,2019).
رنگ صورتی
کودکانی که رنگ صورتی را دوست دارند، معمولا کسانی هستند که می‌خواهند ۲۴ ساعت شبانه‌روز بازی کنند و تفریح را بالاتر از هر چیزی قرار می‌دهند. این ویژگی‌های کودکانه حتی در بزرگسالانی که عاشق رنگ صورتی هستند نیز وجود دارد (Ashley Jones,2019).
