دكتر لعبت گرانپایه
توده‌های خوش‌خیم به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ جامد و كیستیك.
عموما 98 درصد توده‌های كیستیك خوش‌خیم هستند كه به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
چگونه توده‌های كیستیك به وجود می‌آیند؟
این توده‌ها معمولا در حوالی سنین یائسگی، به دلیل به هم خوردن توازن هورمونی به وجود می‌آیند كه جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد، زیرا شانس بدخیمی و سرطانی شدن ندارند.
گروه اول؛ توده‌های فیبروكیستیك: یك بیماری پرولیفراتیو در سینه است كه از رشد و تجمع بیش از حد غدد شیری و اكستازی (گشادی) مجاری به وجود می‌آید. این گروه، معمولا طیف سنی بالای 35 سال را شامل میشود و اوج مشكلات این بیماران در سنین بالای 48-45 سالگی است كه افراد به سن یائسگی نزدیك می‌شوند.
عموما 40 درصد از خانم‌ها به درجاتی از بیماری فیبروكیستیك مبتلا هستند. در صورتی كه در خانمی اختلالات سیكل ماهیانه وجود داشته باشد، این مشكلات خود را بیشتر نشان می‌دهند. با توجه به اینكه قبل از سنین یائسگی (حوالی این دوران) سیكل‌های ماهیانه نامنظم می‌شوند، این حالات شایع‌تر است.
علایم بیماری فیبروكیستیك كدام است؟
علایم شامل درد سینه، تورم و سنگینی است كه گاهی همراه با ترشحات سبز یا خاكستری بوده، موجب نگرانی بیماران و مراجعه به پزشك میشود. این بیماری از لحاظ ماكروسكوپی (آنچه با چشم مشاهده میشود)، حالتی فیبروزه (بسیار متراكم و سفت) داشته و با كیست‌های متعدد كوچك و بزرگ (در گزارش سونوگرافی میكروكیستیك و ماكروكیستیك) همراه می‌باشد.
این توده‌ها داخل بافت سینه پراكنده بوده و از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متغیر می‌باشند، به همین دلیل سینه‌ها بسیار متورم، سنگین و دردناك است.
نحوه پیگیری بیماری فیبروكیستیك توسط پزشك چگونه است؟
بیماران تحت نظر قرار می‌گیرند و با فواصل 6-5 ماه یك بار، معاینه و سونوگرافی صورت می‌گیرد. در مواردی كه هنگام مراجعات كیست‌ها رشد سریعی داشته، بزرگ شوند و به اندازه بالای 2 سانتی‌متر برسند، به تجربه دیده شده كه در بیشتر موارد علامت‌دار می‌شوند.
در این حالت بیمار اظهار می‌دارد كه توده‌ای را به هنگام لمس احساس می‌كنم كه سفت، تحت فشار و بسیار دردناك است. در این حالت انجام FNA و تخلیه آب با سوزن ضرورت دارد.
در مورد كیست‌های بزرگ پس از انجام عمل تخلیه، نمونه جهت بررسی به آزمایشگاه فرستاده میشود. در صورت عود مجدد، دو نظریه وجود دارد؛ در بعضی كتاب‌ها گفته شده مجددا تخلیه انجام شود، ولی در برخی منابع آمده، در عود مجدد (دومین دفعه) نیاز به عمل جراحی وجود دارد، تابیوپسی كامل شده و جدار كیست خارج گردد.
اما به طور روتین عموما تا 2 مرتبه (در صورت عود مجدد) تخلیه، و در صورتی كه جواب ندهد، در مرتبه سوم، جراحی انجام میشود.
بیشترین شكایت بیماران فیبروكیستیك كدام است و این افراد چه مواردی را باید رعایت كنند؟
معمولا بیشترین شكایت درد سینه‌هاست. در این حالت به بیمار اطمینان می‌دهیم كه مشكل خاصی وجود ندارد و جای نگرانی نیست. بهتر است در این افراد (همانگونه كه مبحث درد سینه ذكر شد) محدودیت كافئین، گزانتین و تیرامین رعایت شود.
همین‌طور مصرف ویتامین E، امگا-3 و EPO (Evening Primrose Oil) توصیه میشود. در این موارد، EPO كم عارضه‌ترین دارو بوده و بهترین تاثیر را دارد.
طبق بررسی‌ها، در 97 درصد موارد، تاثیر داروی EPO مثبت بوده و درد بیمار را كاهش می‌دهد، ولی چون از نظر شیمیایی حاوی گامالینولنیك اسید بوده و دارویی فرار است ظرف 2-1 ماه باید مصرف شود (مانند بعضی از داروها تاریخ مصرف 2-1 سال ندارد)، به همین جهت دارویی نسبتا گران و كمیاب است، ولی در صورتی كه بیمار قادر به تهیه این دارو باشد، جزء بهترین داروهاست و بیمار با خیالی آسوده (بدون عوارض جانبی) می‌تواند این دارو را مصرف كند.
علایم بیماری فیبروكیستیك فقط به شكل درد و كیست بزرگ نیست، گاهی اوقات ممكن است بیماری به صورت گشادی مجرا و ترشحات بروز كند كه در این حالت ترشحات سبزتیره یا قهوه‌ای وجود دارد.
در صورت وجود ترشحات، نحوه برخورد پزشك با بیماری فیبروكیستیك چگونه است؟
در این موارد، بررسی سیتولوژی ترشحات و داكتوگرافی (بررسی مجرا با ماده حاجب) انجام میشود. در صورتی كه فقط گشادی مجرا وجود داشته باشد و پاپیلومایی داخل مجرا نباشد نیاز به عمل جراحی نبوده و بیمار فقط تحت نظر پزشك قرار می‌گیرد.
در مواردی در بیماران به علت وجود فیبروز و تراكم، توده‌های توپر ایجاد میشود، كه با توجه به اینكه اغلب این افراد، سن بالای 35 سال دارند لازم است توده به وسیله بیوپسی خارج گردد...
برای خواندن بخش دوم- از توده‌های خوش‌خیم پستان نهراسید- اینجا کلیک کنید.
