شستوشوی فرش عملی حائز اهمیت بوده و تأثیر بسیاری در سلامت و طول عمر فرش ماشینی و دستبافت دارد. در شستشوی فرش به صورت خانگی و یا سنتی باید به عواملی اهمیت داد تا از آسیبدیدگی فرش جلوگیری کرد. نخست باید از زمین مسطح و شیبداری استفاده شود که جنس آن از سیمان، موزاییک و یا سرامیک است.
در حین فرآیند شستوشو نباید آب با فشار بر روی فرش گرفته شود و همچنین نباید از آب داغ و یا جوش استفاده شود. این عامل باعث پوسیدگی، تغییر مکان پرزهای قالی و آسیبهای فیزیکی فرش دستباف میشود. این مورد در شستوشوی فرش ماشینی و دستباف صادق است. نیاز به توضیح است که استفاده از آب داغ در فرش دستباف باعث رنگدهی و خروج رنگها از میان پرز قالی میشود که این مورد ممکن است باعث بروز آسیب بر روی فرش شود. تأثیر منفی آب داغ بر روی فرش ماشینی به شکلی دیگر بوده و با خروج چربی الیاف مصنوعی ظاهر میشود که در نتیجه آن فرش خشک و خشن میشود.
فرش به خصوص از نوع دستباف، نباید پیش از شستوشو خیس شود. این عامل باعث خروج رنگ از پرز قالی و در نتیجه رنگدهی به دیگر نواحی میشود. همچنین باید یادآور شد فرشی که رنگ پس میدهد، نباید در حین و یا پس از اتمام شستوشو لوله و یا تا شود.
سطحی که بر روی آن فرش شسته میشود باید صاف بوده و نباید خاصیت قلیایی داشته باشد. در شستوشوی فرش، نباید کف آن گچ باشد. زیرا گچ خاصیت قلیایی داشته و باعث پوسیدگی تدریجی این کف پوش میشود. همچنین باید یادآور شد به طور کلی نباید فرش با مواد قلیایی مورد شستوشو قرار گیرد. زیرا این عامل باعث پوسیدگی تدریجی فرش میشود. بهتر است در فرآیند شستوشو از مواد شوینده خنثی همانند مایع ظرفشویی و پودر صابون استفاده شود. همینطور توصیه میشود مواد شوینده، نخست در آب حل شود و سپس بر روی فرش ریخته و استفاده شود.
شستوشوی صحیح در افزایش طول عمر فرش نقش حائز اهمیتی دارد، برای شستوشوی فرش نباید با جارو و یا برسهای خشک و زبر روبیده شود. زیرا این عامل باعث آسیب به پرزهای قالی میشود. بهتر است فرش با جاروی چوبی و یا برس نرم مطابق با جهت خواب قالی روبیده شود. این عمل باعث میشود تا پرز قالی سر جای خود قرار گرفته و زیبایی ظاهری فرش افزایش یابد.
پس از اتمام فرآیند شستوشو، فرش نباید بلافاصله لوله و به محل دیگری منتقل شود. بلکه بهتر است مدت کوتاهی فرش به همان حالت بر روی زمین ثابت بماند. هنگامی که فرش بر روی زمین پهن میماند بخشی از رطوبت خود را از دست میدهد و در نتیجه وزن آن کم میشود. در چنین حالتی فرش برای انتقال آماده شده و احتمال آسیبهای ناشی از انتقال فرش کاهش مییابد.
بهتر است فرش به پشت آن در محیط باز قرار گیرد. در این حالت فرش به طور کامل خشک شده و در عین حال رنگ پرز فرش از هرگونه آسیبی مصون میماند. از سویی دیگر جریان باد باعث تسریع فرآیند خشک شدن فرش میشود.
در صورتی که آب زیاد و بیرویهای بر روی فرش گرفته شود، امکان زرد شدن ریشههای فرش وجود دارد. در این صورت توصیه میشود از مواد سفید کننده همانند وایتکس استفاده نشود. زیرا این عامل باعث پوسیدگی تدریجی ریشهها و در نتیجه تخریب فرش میشود. بهتر است برای سفید کردن ریشهها، پودرهای دستی را در آب حل کرده و سپس ریشه مورد شستوشو قرار گیرد تا سفید شود.
پس از اتمام شستوشوی فرش، آن را تکان ندهید، پس از خشک شدن کامل فرش بهتر است با جاروی چوبی یا برس سر به سمت خواب فرش روبیده شود تا تمام پرزها و طرحهای فرش در جای خود قرار گیرد. این عامل در شکیل شدن و افزایش زیبایی ظاهری قالی تأثیر شگرفی دارد.
پس از خشک شدن کامل قالی میتوان از جارو برقی برای زدودن گرد و خاک احتمالی استفاده کرد. این کار باید به صورت یک طرفه بر روی فرش کشیده شود تا خواب فرش در جای خود قرار گیرد. نیاز به توضیح است، در صورتی که فرش به صورت رفت و برگشت کشیده شود، خواب قالی به هم خورده و زیبایی آن کاهش مییابد