امروزه نگهداری مواد غذایی در یخچال، فریزر یا کابینت برای کاهش سرعت فساد مواد غذایی و ماندگاری بیشتر آن ها، گزینه مناسبی است.
در واقع نگهداری مواد غذایی در دمای کم برای جلوگیری از فعالیت میکروب‌هایی مانند‌ای کولای، اشرشیا و تولید سم بوتولیسم است، اما نگهداری در دمای پایین هم قواعد خاص خودش را دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم:
اصول ذخیره سازی
به طورکلی یخچال و فریزر از ارزش غذایی مواد می‌کاهد. غذا‌هایی که نیاز به دمای پایین دارد باید در یخچال و فریزر نگهداری شود. برای این مواد غذایی باید به «قانون دو ساعته» عمل کنید. این قانون یعنی به هیچ عنوان اجازه ندهید گوشت، مرغ و غذا‌های دریایی وتخم مرغ بیشتر از دو ساعت در دمای اتاق (دمای ۹۰ درجه فارنهایت/ حدود ۳۲ درجه سانتی گراد) بماند.
فضای یخچال و فریزر را شلوع نکنید تا هوا در داخل محفظه دستگاه به راحتی گردش کند. به صورت دوره‌ای دمای یخچال و فریزر را بررسی کنید. دمای یخچال ۴ درجه سانتی گراد و دمای فریزر ۱۸- درجه سانتی گراد تنظیم شود. به برچسب مواد غذایی برای نگهداری توجه کنید، بعضی ازاقلام غیر ازگوشت مانند سبزیجات و مواد لبنی باید سرد نگه داشته شود و نیاز به یخ زدن ندارد. درکوتاه‌ترین زمان از غذا‌های آماده استفاده کنید.
هر قدراز این مواد غذایی دیرتر استفاده کنید، احتمال رشد باکتری لیستریا که باعث بیماری می‌شود، بیشتر خواهدشد. درباره استفاده از موادغذایی فاسد، دقیق باشید. هر خوراکی را بلافاصله پس از استشمام بوی نامناسب آن از یخچال و فریزر خارج کنید.
فساد غذا‌ها
باکتری‌های بیماری زا، باکتری‌های فاسد کننده‌ای هستند که غذا را برای مصرف، نامناسب می‌کنند. بسیاری از پاتوژن‌ها در گوشت، مرغ، غذا‌های دریایی، آب آلوده، آب میوه، سبزیجات و... وجود دارد که دردمای سرد سرعت رشد آن‌ها کمترمی شود. علاوه بر این موارد، تمیز کردن دست ها، سطوح مخصوص آماده کردن مواد غذایی و فرایند تهیه و طبخ غذا در دمای مناسب از جمله موارد کاهش ابتلا به بیماری هاست.
راهنمای سرد کردن غذا‌ها
غذا‌های طعم دار را در یخچال بگذارید. باکتری‌ها در غذا‌های طعم دار (دارای انواع چاشنی) و در دمای اتاق به سرعت تکثیر می‌شود. سسی را که برای طعم دار کردن گوشت و ... به کارمی برید حتما قبل از استفاده مجدد بجوشانید. یخچال و فریزر را به طور مرتب تمیز کنید تا رشد باکتری لیستریا کاهش یابد. غذا‌ها را درظروف در بسته درمحفظه یخچال قرار دهید. تخم مرغ‌ها را در بسته بندی مقوایی خود نگهداری کنید نه کنار در یخچال که سردی کمتری دارد. به تاریخ انقضای مواد توجه کنید.
تولید کننده، تاریخ انقضا را مشخص می‌کند و استفاده از آن به این معناست که محصول در این بازه زمانی بهترین طعم و کیفیت را دارد. زمان قیدشده، تاریخ ایمنی برای ماده غذایی نیست، چه بسا بعد از آن تاریخ کیفیت محصول، طعم و رنگ آن کاهش یافته است.
اگر از این بابت مطمئن نیستید بهتراست ماده غذایی را از محفظه یخچال بیرون بیاورید. در این خصوص غذای کودک استثنا دارد. بعضی از غذا‌های کودکان منحصر به فرد است که باید درهمان زمان خودش مصرف شود.
عوامل موثر در انجماد
غذا‌هایی که به درستی پخته و فریز شده است مشکلی ایجاد نمی‌کند، غذا‌هایی که در دمای ۱۸- درجه سانتی گراد نگهداری می‌شود، ایمن است. جالب است بدانید انجماد باکتری‌ها را نمی‌کشد بلکه سرعت رشد آن‌ها را کاهش می‌دهد وغذا به مدت محدود در این دما کیفیت خود را حفظ می‌کند، اما رنگ، طعم، مزه وعطر خوراکی‌ها تغییر می‌کند (به مرور).
سوختگی بر اثر سرما!
خشک شدن و سوختن براثر سرما، وجود لکه‌های چربی خاکستری و قهوه‌ای دلیل بر ناسالم بودن غذا نیست بلکه دلیل بر کاهش کیفیت غذاست و نشان می‌دهد که هواگیری ماده غذایی به خوبی انجام نشده است. همیشه با دماسنجی که جلوی دید شماست دمای یخچال و فریزر را بررسی کنید.
زمان قطع برق
در زمان قطع برق، دریخچال و فریزررا تا جایی که می‌توانید، بسته نگه دارید. اگر در یخچال را بسته نگه دارید تا حدود ۴ ساعت دمای خود را حفظ می‌کند. فریزر هم درصورت بسته بودن کامل درتا ۴۸ ساعت دما را نگه می‌دارد. برای اطلاع از سلامت مواد غذایی، دماسنج را بررسی کنید. اگردمای مناسب ۴۰ درجه فارنهایت (۴/۴ درجه سلسیوس) یا کمتر را نشان داد، غذا‌ها مشکلی ندارد ومصرف آن ایمن است، اما اگر دماسنجی در فریزر ندارید، باید هربسته غذایی را بررسی کنید. اگر بسته بندی کریستال یخ دارد می‌توانید از آن استفاده کنید.
بسته بندی‌های خوراکی که در بیرون از یخچال و فریزر نگهداری می‌شود مانند کنسرو‌ها نباید متورم یا نشتی داشته باشد و لکه زنگ زدگی روی آن دیده شود. اگر روی قوطی چسبنده بود ممکن است نشانه نشتی باشد. این بسته بندی‌ها را از سموم دورنگه دارید و نزدیک شوینده‌ها و پاک کننده‌های خانگی قرار ندهید.
منبع: روزنامه خراسان
