دکتر لادن گیاهی؛ متخصص تغذیه
بتاكاروتن باعث افزایش قدرت سلول‌های سیستم ایمنی و تقویت دفاع بدن علیه بیماری‌ها میشود. كلم بروكسل،كلم قمری، بروكلی و گل كلم از منابع مفید فولات هستند.
فولات و شكل سنتتیك آن اسید فولیك برای تولید آنتی بادی‌ها و گلبول‌های سفید ضروری است.
در طب چینی از كلم پیچ برای بهبود احتقان شش‌ها و از آب کلم برای درمان زخم‌معده استفاده میشود.
از كلم قمری نیز برای تعادل سطح قند خون و همچنین کمک به برطرف كردن مسمومیت ناشی از الكل استفاده میشود. در ادامه به بعضی فواید کلم برای سلامتی می پردازیم:
کلم و سرطان
تحقیقات آزمایشگاهی و مطالعات انجام شده بر روی جوامع انسانی نشان می‌دهد كه كلم پیچ و بروكلی در پیشگیری از بروز سرطان مؤثرند.
این خاصیت، احتمالا مربوط به وجود ویتامین C و اسید آمینه سیستئین در این سبزیجات است.
همچنین سبزی‌های خانواده کلم حاوی ترکیبی به نام اندول هستند كه باعث كاهش خطر سرطان سینه می‌شوند.
به نظر می‌آید سولفورافان موجود در این سبزی‌ها نیز از طریق واكنش‌های زنجیرهای توانایی سم زدایی بدن از مواد سرطان‌زا را دارند.
کلم و نقص لوله عصبی
شواهد بسیار زیادی مبنی بر اثبات نقش فولات در پیشگیری از بروز نقایص لوله عصبی در جنین وجود دارد.
از آنجا كه تشكیل نخاع در طی ماه اول (28 روز اول) بارداری صورت می‌گیرد، زنان باید در سنین باروری نسبت به دریافت منابع غنی از فولات اطمینان حاصل كنند، بنابراین دریافت مكمل 400 میكروگرم اسید فولیك برای این افراد توصیه میشود.
کلم و بیماری قلبی
نقش فولات در جلوگیری از افزایش سطح هموسیستئین خون اثبات شده است.
هموسیستئین نام مادهای است که به طور طبیعی از متابولیسم اسیدهای آمینه در بدن ساخته میشود، و باید بعد از شركت در یك سری از واكنش‌های شیمیایی نهایتا با كمك فولات مجددا به اسیدآمینه سیستئین تبدیل شود.
درحدود 60 درصد افراد به علت عدم دریافت كافی اسید فولیك این واكنش نهایی به طور كامل صورت نمی‌گیرد و سطح هموسیستئین در بدن آنها بالا می‌ماند.
از آنجایی كه افزایش سطح هموسیستئین ارتباط مستقیمی با بروز بیماری‌های قلبی عروقی دارد؛ بنابراین، دریافت فولات بیشتر می‌تواند به پیشگیری از بروز این بیماری‌ها كمك كند.
کلم و سرطان سینه و پروستات
نقش فیتونوترینت‌های موجود در كلم، مانند اندول بر عملكرد آنزیم هایی كه در شكسته شدن هورمون‌های عامل سرطان سینه و پروستات شركت می‌كنند، شناخته شده است.
در شرایط آزمایشگاهی اثر اندول سه كربونیل در مهار رشد سرطان سینه مشاهده شده است.
کلم و عفونت‌های باكتریایی
سالهاست كه اثرات ضد باكتریایی كلم شناخته شده است و دانشمندان این خاصیت را به وجود فیتونوترینتی به نام گلوكوزاینولات نسبت میدهند.
کلم و زخم معده
بالغ بر چهل سال است كه اثر آب كلم به عنوان درمان موثر برای زخم معده شناخته شده است.
تصور میشود كه این ویژگی مربوط به مادهای به نام s - متیل سیستئین سولفوكساید است.
برای درمان زخمهای معده و دئودنوم یک درمان سنتی مصرف روزانه نصف لیوان آب كلم تازه (دو تا سه مرتبه در بین وعده‌های غذایی) به مدت دو هفته است.
کلم و التهاب پستان
از خاصیت ضد التهابی كلم میتوان در بهبود التهاب نوك پستانها در زمان شیر دهی استفاده نمود.
همچنین کلم به پر خون شدن پستانها در طی دوران شیردهی كمك می‌كند.
برای این منظور باید برگ كلم را كاملا له كرده و آن را مستقیما بر روی پوست قرار داد.
کلم و بیماری قلبی
كلم قرمز حاوی آنتی اكسیدانی به نام لیكوپن است.
تحقیقات نشان می‌دهدكه بین دریافت مقادیر بالای این آنتی‌اكسیدان در رژیم غذایی و وقوع كمتر بیماری‌های قلبی در مردان ارتباط مستقیمی وجود دارد.
نکات قابل توجه راجع به کلم
-افراد مبتلا به گواتر باید از مصرف زیاد سبزیجات خانواده کلم خودداری كنند. زیرا برخی از گلوكوزینولات‌های موجود در سبزیجات خانواده کلم به ترکیبی به نام ایزوتیوسیانات تبدیل می‌شوند كه ماده اخیر مانع جذب ید توسط غده تیروئید میشود.
- مقدار كاروتن موجود در برگ‌های تیره و خارجی‌تر كلم 50 برابر بیشتر از برگ‌های كم رنگ و داخلی است.
- به طور میانگین مصرف 90 گرم از اكثر سبزیجات این گروه می‌تواند بیش از نیاز روزانه یك فرد بالغ به ویتامین C را تامین كند.
- بریدن، جویدن و طبخ کلم‌ها، باعث آزاد شدنتركیباتی به نام اندول می‌شوند كه در پیشگیری از بروز سرطان‌های مرتبط با استروژن مؤثر است.
- وجود مادهای به نام گلوكوزینولات باعث ایجاد طعم شبه خردل در گل كلم میشود. این طعم هنگامی كه گل كلم به صورت خام خورده میشود قویتر است.
-ارزش غذایی كلم خام بیشتر از كلم پخته است.
قبل از طبخ باید برگ‌های تغییر رنگ یافته کلم را جدا كرد، سپس میتوان آن را بوسیله بخار، آب جوش و یا در مایكروویو با كمترین مقدار آب، پخت تا ویتامین C كه ویتامینی محلول در آب و حساس به حرارت است به خوبی حفظ شود.
