زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر سیدمرتضی صفوی؛ متخصص تغذیه، عضو هیأت علمی دانشگاه، مشاور معاون سلامت وزارت بهداشت

تراكم چربی در كبد باعث تجمع زیاد چربی به خصوص تری آسیل گلیسرول‌ها در كبد و در نتیجه بروز بیماری «كبد چرب» می‌شود.  از عوامل ایجادكننده مهم كبد چرب غیرالكلی، چاقی است. مقاومت به انسولین حاصل از چاقی، باعث فعال شدن آنزیم لیپاز حساس به هورمون و كاهش عمل ضدلیپولیتیك انسولین می‌شود و افزایش جریان اسیدهای چرب از بافت چربی به كبد، یك مكانیسم مهم در بیماری‌زایی كبدچرب در افراد چاق تلقی می‌شود.

افزایش فعالیت سیستم سیتوكرومی در چاقی نیز باعث تشدید و پیشرفت بیماری می‌شود. قندخون اضافی در كبد به صورت گلیكوژن ذخیره شده و مازاد آن به چربی تبدیل می‌شود. با توجه به نقش انسولین در سنتز پروتئین‌ها و ایجاد مقاومت به انسولین، سنتز كبدی آپولیپوپروتئین B100 در بیماران كاهش می‌یابد، بنابراین سرعت تشكیل تری‌گلیسیرید با سرعت تولید لیپوپروتئین با دانسیته خیلی كم (VLDL) هماهنگ نیست، در نتیجه تری آسیل گلیسرول‌ها در كبد تجمع می‌یابند.

با توجه به كاهش برداشت VLDL از پلاسما، در این بیماران سطح VLDL بالاتر از حد نرمال است. در مجموع، لیپولیز و بالا رفتن انسولین در خون حاصل از مقاومت به انسولین، نقش اصلی در بیماریزایی كبد چرب حاصل از چاقی دارند.

موثرترین راه درمان بیماری كبد چرب غیرالكلی حاصل از چاقی، كاهش وزن بدن است. در واقع كاهش وزن باعث بهبود فعالیت سیتوكرومی و جلوگیری از پیشرفت بیماری می‌شود. در رژیم غذایی این بیماران، مصرف چربی‌های PUFA از جمله امگا-3 و ویتامین‌های آنتی‌اكسیدان، مانند ویتامین‌های E، A و C مورد توجه جدی قرار می‌گیرد.

منابع خوب ویتامین E، جوانه گندم، كاهو و روغن‌های مایع، منابع خوب ویتامین A، سبزی‌های برگ سبز و هویج و منابع خوب ویتامین C، مركبات، گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی می‌باشند. زمانی اثرات مفید كاهش وزن در بهبود بیماری مشاهده می‌شود كه كاهش وزن تدریجی باشد. كاهش وزن سریع، عامل تغذیه‌ای مستقل در ایجاد بیماری است و در بیمار مبتلا باعث تشدید بیماری می‌شود، بنابراین سرعت كاهش وزن در این بیماران مهم است.

توصیه‌های جدی در ارتباط با درمان كبد چرب به قرار زیر است
 كنترل وزن و جلوگیری از ایجاد چاقی
 داشتن فعالیت فیزیكی
 توجه داشتن به مصرف متعادل روغن‌های مایع، میوه‌ها و سبزی‌ها